بسته تحقیقاتی نوسازی بافت فرسوده

این بسته شامل 14 پایان نامه در زمینه نوسازی بافت فرسوده می باشد که به صورت فایل word و pdf در اختیار شما قرار میگیرد.

تمامی پایان نامه ها مربوط به سال 90 به بعد می باشد.

 

تاثیر نوسازی بر ارتقاء هویت مکانی بافت فرسوده

چکیده

محله، دارای نقش کلیدی در رویکرد اجتماعی به توسعه شهری است و دیدگاه‌های متنوعی در رابطه با اهمیت و نقش محله مطرح شده‌اند. بر این اساس شهرهای بزرگ امروزی به عنوان پیشرو و هدایت کننده رشد و توسعه، و نیز از طرفی به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر در ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی آنها، نیازمند بازبینی الگوهای پیشین مدیریت و برنامه‌ریزی توسعه شهری می‌باشند، که با بازساخت فضاهای شهری، جهت رسیدن به اهداف و اصول پایداری شهری همراه می‌باشند. هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی نوسازی محله و تاثیر ان در راستای بهبود شرابط اجتماعی و در نتیجه هویت محله در محله سیروس واقع در ناحیه 3، منطقه 12 شهر تهران می‌پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و جامعه آماری، ساکنین و کسبه محله سیروس می‌باشد. از تعداد 1807 خانوار بر اساس فرمول کوکران 350 خانوار به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌‌های آماری رگرسیون خطی تک متغیره ، همبستگی اسپیرمن استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در سطح محله سیروس، پتانسیل‌های جهت ارتقا هویت محله وجود دارد. عدم ارایه خدمات به صورت کامل و در کنار ان مهاجر پذیری محله به علت نزدیکی به بازار عرصه را بین ارگان‌های اجرایی تنگ کرده است .با توجه به دو عملکرد بازاری و تاریخی (بافت با ارزش تاریخی) محله سیروس، پیشنهاد می‌گردد طرح‌های ساماندهی و بهسازی با مشارکت ساکنین و مالکین در اولویت قرار گیرند تا از این طریق تجدید حیات و گسترش دامنه عملکردهای محله فزونی یابد. واژگان کلیدی: نوسازی، بافت فرسوده، کالبدی و اجتماعی،هویت، محله سیروس

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 2
1-2 بیان مسئله 3
1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن 5
1-4 اهداف تحقیق 7
1-5 فرضیه های تحقیق 7
1-6 سوالات یا فرضیه های تحقیق 8
1-7 نوآوری تحقیق 8
1-8 روش تحقیق 8
1-9 چهارچوب نظری تحقیق 9
1-10 بنیان نظریه ای تحقیق 9
1-11 پیشینه تحقیق 9
1-12 روش گرد آوری اطلاعات 14
1-13 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 14
1-14 حجم نمونه 15
1-15 مشکلات و محدودیتهای تحقیق 16
فصل دوم:مبانی نظری
2-1 مقدمه 18
2-2 تعاریف و مفاهیم 18
2-2-1 مرمت شهری 18
2-2-2 بهسازی 19
2-2-3 نوسازی 21
2-2-4 بازسازی 22
2-2- 5 ساماندهی 23
2-2-6 بافت شهری 24
2-2-7 بافت قدیم شهری 24
2-2- 8 بافت فرسوده شهری 25
2-2-9 انواع فرسودگی در بافت 25
2-2-9-1 فرسودگی کالبدی بافت 25
2-2-9-2 فرسودگی اقتصادی بافت 26
2-2-9-3 فرسودگی اجتماعی بافت 26
2-2-10 محله 27
2-2-10-1 محله ( جغرافیایی) 27
2-2-10-2 اجتماع محلی (Local Community) 28
2-3 هویت 28
2-3-1 هویت شهری 29
2-3-1-1 عناصر هویتی یک شهر 30
2-3-1-2 عناصرکالبدی یا سیمای شهری 30
2-3-1-3 عناصر کارکردی یا محتوای شهری 32
2-4 مکاتب، نظریه ها، دیدگاه ها و رویکردهای در مرمت شهری 33
2-4-1 مکتب فرهنگ گرایی 33
2-4-2 مکتب کارکرد گرایی 33
2-4-3 مکتب ساختار گرایی 33
2-4-4 مکتب مدرنیسم 34
2-4-5 مکتب پست مدرنیسم 35
2-4-6 مکتب انسان گرایی 38
2-4-7 نظریه توسعه پایدار شهری 38
2-4-8 تئوری فقر و محرومیت شهری و الگوی برنامه ریزی اجتماعی 39
2-4-9 رویکرد برنامه ریزی مشارکتی در بافت فرسوده 40
2-4-10 دیدگاه رفاه اجتماعی و کیفیت زندگی 41
2-4-11 رویکرد توانمند سازی بافتهای فرسوده 42
2-4-11-1 ابعاد و زمینه های توانمندسازی سازی بافت های فرسوده شهری 43
2-4-13 نظریه پردازان مرمت شهری 45
2-5 سوابق بهسازی و نوسازی شهری 47
2-5-1 سابقه بهسازی و نوسازی شهری در جهان 47
2-5-2 سابقه بهسازی و نوسازی شهری در ایران 49
فصل سوم:مشخصات منطقه
3-1 مشخصات منطقه 53
3-2 تاریخچه و سیر تحول تاریخی منطقه12 56
3-3 تحلیل ویژگی های مدیریتی منطقه12 59
3-3-1 تصمیمات اتخاذ شده و مشکلات آنها 60
3-3-2 طرح جامع تهران(مصوب سال 1349) 61
3-3-2-1 اهداف طرح جامع تهران 1349 در زمینه نوسازی 62
3-3-2-2 طرح حفظ و ساماندهی شهر تهران(مصوب سال 1370) 63
3-3-2-3 طرح تفصیلی اراضی شمالی اتوبان کرج، حد فاصل مسیل کن به سمت غرب 63
3-3-2-4 برنامه استراتژیک تهران-1380 64
3-3-2-5 طرح مجموعه شهری تهران (مصوب 1381) 65
3-3-2-6 طرح جامع تهران1385 66
3-3-2-7 جایگاه منطقه 12 در طرحهای فرادست 67
3-3-2-8 منطقه 12 در طرح جامع 1385 68
3-3-2-9 طرح تفصیلی منطقه 12 تهران 71
3-3-2-10 طرح بهسازی محله سیروس 74
3-4 محله چالمیدان(سیروس) 75
3-4-1 ویژگیهای جمعیتی 77
3-4-2 پراکنش جمعیت 79
3-4-3 ساختار جمعیتی ساکن در محدوده، بعد خانوار 79
3-4-4 ترکیب سنی 79
3-4-5 نسبت جنسی 83
3-4-6 ویژگیهای اقتصادی 84
3-4-7 اشتغال 87
3-4-7-1 جمعیت فعال 89
3-4-8 ویژگی های کالبدی 90
3-4-9 کاربری های محله 91
3-4-9-1 کاربری خدمات و فضای سبز محله 93
3-4-10 ساختار فضایی 98
3-4-10-1 کانونها و محورها 99
3-4-10-2 زیر محله ها 100
3-4-10-3 فضاهای عمومی 100
3-4-10-4 شبکه ارتباطی 101
3-4-10-5 شبکه های زیر ساختی (تاسیسات) 102
3-4-10-6 کیفیت ساختمانی، سازه ای و معماری 105
3-4-10-7 سلسله مراتب و الگوی معابر 106
3-4-11 کارکرد ها 107
فصل چهارم:تجزیه وتحلیل داده ها
4-1 مقدمه 110
4-2 کالبدی 111
4-2-1 سبک معماری 111
4-2-2 شبکه دسترسی 112
4-2-3 آیا دسترسی محله به سایر نقاط شهر مناسب است ؟ 113
4-2-4 ایا از وسایل حمل ونقل عمومی استفاده می کنند؟ 114
4-2-5 آیا پیاده راه مناسب جهت خرید مایحتاج روزانه و قدم زدن در محله وجود دارد؟ 115
4-2-6 آیا پارکینگ مناسب برای ساکنین محله و مهمانان وجود دارد؟ 116
4-2-7 عمر ساختمان شما چند سال میباشد؟ 117
4-2-8 متراژ واحد مسکونی شما چقدر است؟ 118
4-2-9 ایا مکانی مناسب برای گذراندن اوقات فراقت وجود دارد؟ 119
4-3 اجتماعی 120
4-3-1 شما این فضا را از نظر اجتماعی امن می‌دانید؟ 120
4-3-2 آیا سابقه مشاهده جرم و جنایت، را در این محل داشته اید؟ 121
4-3-3 آیا در محله تنوع امکانات و خدمات برای گروههای مختلف (کودکان، جوانان، سالمندان، زنان، مردان و …) وجود دارد؟ 122
4-3-4 به نظرشما آیا تردد بانوان و کودکان پس از غروب در محله صحیح است؟ 123
4-3-5 احتمال تعرض و تعدی در این فضا برای شما یا اطرافیانتان تا چه اندازه است ؟ 124
4-3-6 آیا بزهکاری (اعتیاد، قاچاق، ولگردی و مزاحمت، دزدی و …) در محله شما را نگران نموده است؟ 125
4-3-7آیا به محله خود احساس تعلق دارید؟ 126
4-3-8 در صورتی که امکان جابجایی برای شما از این مکان وجود داشت، ، باز هم این مکان را انتخاب می‌کردید؟ 127
4-3-9 مهمترین معضل منطقه سکونتی خود را چه می دانید که به سبب آن، احتمال ماندن شما در اینجا کمتر می شود؟ 129
4-3-10 چند سال است در محله سکونت دارید؟ 130
4-3-11 وضعیت تملک منزل مسکونی 131
4-3-12 با چه کسانی زندگی میکنید؟ 132
4-3-13 میزان درامد شما در ماه چه مقدار است؟ 133
4-4 تحلیل SWOT 134
4-4-1 تحلیل کالبدی 135
4-4-2 تحلیل اجتماعی 136
4-4-3 نتایج تحلیل سوات(SWOT) 137
4-5 نتایج استنباطی 139
4-5-1 یافته های توصیفی تحقیق 139
4-5-1 فرضیه اول تحقیق 147
4-5-2 فرضیه دوم تحقیق 148
4-5-3 فرضیه سوم تحقیق 149
4-6 آزمون فرضیات 151
4-6-1 فرضیه اول تحقیق 151
4-6-2 فرضیه دوم تحقیق 151
4-6-3 فرضیه سوم تحقیق 151
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
5-1 بحث و نتیجه گیری 154
5-1-1 فرضیه اول تحقیق 154
5-1-2 فرضیه دوم تحقیق 155
5-1-3 فرضیه سوم تحقیق 156
5-2 پیشنهادات 158
منابع 159

 

نقش مشارکت‌های مردمی در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده اسلامشهر

چکیده

امروزه قسمتی از بافت های شهری تبدیل به بافت فرسوده شده اند و مشکلات عدیده ای را بوجود آورده اند چند سال است مدیریت کلان شهری کشور در تلاش برای بهبود وضعیت موجود می باشد و طرح های مختلفی را برای بهسازی و نوسازی این بافت ها اجرا می کند یکی از مسائل مهم این است که به مشارکت مردمی در این طرح ها توجه چندانی نمی شود و این در حالی است که مشارکت نقش مهمی در بهسازی بافت فرسوده ایفا می کند تحقیق حاضر با هدف بررسی و ارزیابی بافت فرسوده اسلامشهر و نقش مشارکت مردمی در بهسازی آن صورت گرفت روش تحقیق تحلیلی – توصیفی می باشد نتایج نشان می دهد که شاخص دفاع منطقی از حقوق شهروندان و توانمند سازی سایر نهادهای نظارتی مستقل و سپردن حسابرسی به آنها با مقدار 32 و 31 از بیشترین مقدار میانگین برخوردار هستند، بدین معنی که زمینه لازم برای مشارکت مردم در مسئولیت های شهرداری بیشتر بوده است کمترین زمینه لازم برای مشارکت مردم با مقدار 27 و 26 در گویه های به پاسخگو بودن در برابر شهروندان و دادن اختیار تصمیم گیری و فعالیت کمترین امتیاز را برای مشارکت مردم فراهم کرده است

فهرست مطالب 
چکیده1 
فصل اول: کلیات تحقیق2 
1-1-مقدمه3 
1-2- ‌بيان مسئله 4 
1-3- سوالات تحقیق 6 
1-4- پيشينه تحقيق 7 
1-5- ضرورت و اهميت تحقيق 9 
1-6- فرضيه ها 11 
1-7- اهداف تحقيق 11 
1-8- روش انجام تحقيق: 12 
1-8-1- روش و ابزار گرد آوري اطلاعات : 12 
1-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها 12 
1-10- قلمرو تحقيق ( زماني ، مكاني ، موضوعي ) : 13 
1-11- جامعه آماری و روش نمونه گیری 14 
1-12- مشكلات تحقيق 15 
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 16 
2-1- مقدمه 17 
2-2- اصطلاحات و مفاهيم پايه 17 
2-2-1- شهر،بخش مركزي شهر و تعيين محدوده آن 17 
2-2-2- معيارهاي تعيين بافت فرسوده بر اساس مصوبه شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران 18 
2-2-3- بافت فرسوده شهري 19 
2-2-4- فرسودگي 21 
2-2-5- ويژگي‌هاي عمومي بافت‌هاي فرسوده 23 
2-2-6- تحليل علل فرسودگي، نتايج و پيامدهاي آن 24 
2-2-7- تعریف و مفهوم مشارکت 26 
2-2-8- عوامل مؤثر در تداوم مشارکت مردم 33 
2-2-9- طبقه بندی بافت های فرسوده از نظر میزان مداخله در بازسازی و نوسازی آنها 34 
2-2-10- سیر تحول بهسازی و نوسازی بافت های قدیم در ایران 35 
2-2-11- روند مطالعات بافت های فرسوده در کشورهای توسعه یافته 41 
2-2-12- شناخت راهکارهای بهسازی و مداخله 49 
2-2-13- انواع مداخله 52 
2-2-14- روند مداخله در بافت های فرسوده شهری در ایران 53 
2-2-15- مزایا، فواید و منافع مشارکت مردم 70 
2-2-16- راهبردهای توسعه و جلب مشارکت های مردمی جهت بهسازی و نوسازی شهری 72 
2-3- ديدگاهها و نظريه ها 73 
2-3-1- مكاتب بهسازي و نوسازي شهري 73 
2-3-2- نظریه های بهسازی و نوسازی بافت های کهن و فرسوده شهری 79 
فصل سوم: تشخیص و تحلیل وضعیت موجود 86 
3-1- موقعیت جغرافیایی 86 
3-2- مطالعات طبیعی 87 
3-2-1- زمین شناسی 87 
3-2-2- توپوگرافی 87 
3-2-3- پوشش گیاهی 88 
3-2-4- آب و هوا 88 
3-3- مطالعات تاریخی 89 
3-4- مطالعات اجتماعی و جمعیت 90 
3-4-1- سواد 92 
3-4-2- ساختار سنی 92 
3-4-3- مهاجرت 92 
3-4-4- نرخ اشتغال 93 
3-5- مطالعات اقتصادی 93 
3-6- تاسیسات و تجهیزات شهری 94 
3-7- مطالعات کالبدی 95 
3-8- کاربری اراضی شهری 96 
3-9- بافتهای فرسوده 98 
3-9-1- شناخت ویژگیهای عملکردی،کاربردی، فعالیتی 100 
3-9-2- معماری و طراحی شهری در بافت فرسوده اسلامشهر 106 
3-10- شبكه راه و حمل و نقل 115 
3-11- طرح توسعه آتی شهر(توسعه فیزیکی) 118 
3-12- فرايند تحقیق 120 
فصل چهارم: یافته های تحقیق 122 
4-1- مقدمه 123 
4-2- تعیین محله هاي دارای اولویت مداخله 123 
4-2-1- تعیین معیارها و شاخصها موثر در مداخله 124 
4-3- مدلسازی به منظور امتیازدهی به شاخص ها : 140 
4-3-1- تحليل سلسله مراتبي(AHP) 140 
4-3-2- تشکیل سلسله مراتب تصمیم : 140 
4-4- نظرسنجي شهروندان و نخبگان در خصوص نوسازي و بهسازي بافت فرسوده 147 
4-4-1- وي‍ژگيهاي كلان جامعه آماري 147 
4-4-2- ارزيابي شهروندان در ارتباط با ميزان اقامت و زندگي در اسلامشهر 155 
4-4-3- نوع مشاركت پذيري شهروندان در بهسازي و نوسازي بافت فرسوده 156 
4-4-4- رعايت اصول عدالت اجتماعي در طرح هاي بهسازي و نوسازي 166 
4-5- آمار استنباطی نخبگان 168 
4-6- آمار استنباطی شهروندان 171 
4-7- بررسی تشکیلات اجرایی نوسازی با توجه به منابع و امکانات مالی و امکانات مالی، مدیریتی 176 
فصل پنجم: آزمون فرضیات 179 
5-1- آزمون فرضیات 180 
5-2- پیشنهادات 182 
فهرست منابع185 

 

ارزیابی مشارکت شهروندان بر نوسازی بافت‌های فرسوده؛ (مطالعه موردی: ناحیه 1 منطقه 17 شهر تهران)

چکیده

امروزه بسیاری از شهرهای کشور به دلیل افزایش جمعیت، مهاجرت های بی رویه و توسعه افقی شهر و عدم خدمات رسانی مناسب به هسته های قدیمی شهر باعث شده بافت قدیمی از نظر امنیتی، اجتماعی و اقتصادی با مشکلاتی روبرو شده که به مرور زمان باعث فرسایش این بافت ها شده و ضرورت مطالعه نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده را ایجاد می کند واین امر میسر نمی شود مگر با مشارکت ذینفعان اصلی یعنی مردمی که در این مناطق فرسوده زندگی می کنند که به عنوان کار آمد ترین رویکرد جهت مواجه با کاستی ها می توان از رویکرد برنامه ریزی مشارکتی نام برد که این پایان نامه به ارزیابی میزان مشارکت مردم در نو سازی بافت فرسوده ناحیه یک منطقه هفده شهر تهران می پردازد. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه از ساکنین ناحیه مورد نظر و همچنین مشاهدات پژوهشگر از این ناحیه می باشد ومطالب به دست آمده از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای گرد آوری شده است. باتوجه به نتایج بدست آمده مهمترین علت عدم حضور و مشارکت در احیاء و یا نو سازی بافت های فرسوده ، مسئله تامین اعتبارات و بازگشت سرمایه است که برای رسیدن به این هدف پیشنهاد می شود دولت ها و نهادهای عمومی اعم از شهرداریهاو… بسترها وزیر ساخت های لازم را برای مردم وحصول اعتمادآنها فراهم کند و همچنین تدابیر تشویقی و ارائه تسهیلات ویژه برای جلب مشارکت خصوصی و تشکلهای شهروندی در زمینه سرمایه گذاری در سطح محلات و ناحیه های شهری را ایجاد نمایند.

فصل اول: کلیات تحقیق 
مقدمه 2 
1-1-بیان مسئله 2 
1-2-اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن : 4 
1-3-اهداف تحقیق 6 
1-4-سوالات تحقیق 6 
1-5-فرضیه های تحقیق 6 
1-6-پیشینه تحقیق 6 
1- 7-مقالات و تحقیقات مرتبط با موضوع مورد مطالعه: 7 
1-8-قلمرو تحقیق 9 
1-9-قلمرو موضوعی 9 
1-10-قلمرو مكاني 9 
1-11-قلمرو زماني 9 
1-12-روش تحقیق: 10 
1-13- جامعه آماری و حجم آن: 10 
1-14- روش گرد آوري اطلاعات : 10 
1-15-محدودیت ها و مشکلات تحقیق 10 
1-16-فرآیند تحقیق 11 
فصل دوم : ادبیات پژوهش 
مقدمه 13 
بخش اول: تعاریف و مفاهیم تحقیق 13 
2-1-مفهوم بافت 13 
2-2-انواع بافت شهری 14 
2-2-1-بافت تاريخي 14 
2-2-2-بافت قديمي 14 
2-2-3-بافت میانی 14 
2-2-4-بافت جدید (نوساز) 15 
2-2-5-بافت هاي حاشيه اي 15 
2-2-6-بافت اقماری 16 
2-3-واژه شناسی فرسودگی 16 
2-3-1-مفهوم فرسودگی 16 
2-3-2-انواع فرسودگی بافت فرسوده شهری 17 
2-3-3-اشکال گوناگون فرسودگی بافت فرسوده شهری 17 
2-4-مفهوم بافت های فرسوده شهری 18 
2-4-1-ویژگی های عمومی بافت های فرسوده شهری 18 
2-4-2-شاخص های بافت های فرسوده شهری 20 
2-4-3-معیارهای شناسایی بافت های فرسوده شهری از دید شورای عالی شهرسازی و معماری 22 
2-4-4-انواع بافت های فرسوده شهری 23 
2-5-ساماندهی 23 
2-5-1-واژه شناسی ساماندهی 23 
2-5-2-مفهوم ساماندهی 23 
2-6-انواع مداخله در بافت های فرسوده شهری از نقطه نظر کالبد و فعالیت 23 
2-6-1-بهسازی 24 
2-6-2-نوسازی 25 
2-6-3-بازسازی 26 
2-7-روش های مداخله در بافت های فرسوده شهری 27 
2-8-انواع مداخله براساس نظریات مختلف شهرسازی 29 
2-9-نگرش های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری 32 
2-9-1-انواع نگرش های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری 32 
2-10-مفهوم مشاركت 32 
2-10-1-انواع مشارکت 33 
2-10-2-سطوح مشارکت 34 
2-10-3-عوامل مؤثر بر مشاركت مردمي 34 
2-10-4-عوامل زمینه ساز در مشارکت مردمی 36 
بخش دوم: مبانی نظری تحقیق 37 
2-11-دیدگاه های نظری بافت فرسوده 37 
2-12-تئوری ها و نظریه های مشارکتی 38 
2-12-1-نظریه آرنشتاين، نردبان مشارکت 38 
2-12-2-نظریه مشارکت مردمی و نخبگان لیون فولکت 40 
2-12-3-نظریه مشارکتی جانترنر 40 
2-12-4-نظریه میانجی گری 41 
2-12-5-سطوح مشاركت از ديدگاه پريتي و كورن وال 42 
2-13-نقش مشارکت مردمی در ساماندهی بافت هاي فرسوده شهري 43 
2-13-1-موانع مشارکت مردمی در بهسازي و نوسازي بافت هاي فرسوده شهری 44 
2-13-2-اهمیت توانمند سازی ساکنین در فرآیند بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری 45 
2-14-تجارب ایران و جهان در زمینه تأثیر مشارکت شهروندان بر نوسازی بافت های فرسوده 47 
2-14-1-تجارب جهانی 47 
2-14-1-1-تجارب انگلستان در خصوص تأثیر مشارکت شهروندان بر نوسازی بافت های فرسوده 47 
2-14-1-2 تجارب سئول در خصوص تأثیر مشارکت شهروندان بر نوسازی بافت های فرسوده 48 
2-14-2-تجارب ایران 48 
2-14-2-1-تجارب ایران در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده با تکیه بر مشارکت مردمی 48 
2-14-2-2- تجارب محله سیروس تهران 49 
2-14-2-2-1- اهداف طرح 50 
2-14-2-2-2- اصول و معیارهای مداخله سازی 50 
2-14-2-2-3- راهبردهای ساماندهی فضایی و کالبدی 51 
2-14-2-2-4-راهبردهای اصلاح کارکردی محله و جبران کمبود خدمات و تأسیسات زیرساختی 52 
2-14-2-2-5-راهبردهای توزیع متعادل جمعیت و فعالیت 53 
2-14-2-2-6-ویژگی های طرح راهبردی 53 
2-14-2-2-7-اقدامات متمرکز به تفکیک سازمان های مسئول در طرح 54 
2-14-2-2-8-نتیجه گیری از طرح محله سیروس 55 

فصل سوم : قلمرو پژوهش 
مقدمه 61 
3-1-ویژگیهای جغرافیا ی طبیعی 61 
3-1-1موقعیت جغرافیای استان تهران 61 
3-1-2-زمین‌شناسی 62 
3-1-3-آب و هوا 62 
3-1-4-بارندگی 63 
3-1-5-خاک 64 
3-1-6-باد 64 
3-1-7-موقعیت جغرافیای منطقه17 65 
3-1-8-نواحی و محلات منطقه 66 
3-1-9-مساحت منطقه 67 
3-1-10-خط مشی نظام مدیریت یکپارچه در منطقه 17 تهران 67 
3-1-10-1-چشم اندازهای توسعه منطقه 17 تهران 69 
3-1-10-2-اهداف توسعه منطقه 17 تهران 69 
3-1-11آشنایی کلی با ناحیه 1 منطقه 17 تهران 70 
3-1-11-1-محلات ناحیه 1 71 
3-1-11-2-محله آذری 72 
3-1-11-3-محله یافت آباد 74 
3-1-11-4-محله ابوذر غربی 75 
3-1-11-5-محله امام زاده حسن 76 
3-2-ویژگیهای اقتصادی 78 
3-3-ویژگیهای اجتماعی 79 
3-3-1-جمعیت منطقه 79 
3-3-3-جمعيت فعال 80 
3-3-4-جمعيت غير فعال 80 
3-3-5-وضعيت تحصيلي 80 
3-3-8-وضعيت دين و مذهب 81 
3-3-9-مراكز فرهنگي و آموزشي 81 
3-4-ویژگی های کالبدی منطقه 17 تهران 83 
3-4-1-وضعیت بناها و ساختمان های منطقه: 83 
3-4-2-تعداد طبقات 85 
3-4-3-وضعیت مالکیت 86 
3-4-4-مصالح ساختمانی 87 
3-4-5-عمر ساختمان ها 88 
3-4-6-کیفیت ابنیه 89 
3-4-7-ویژگی های بافت های فرسوده منطقه 91 
3-4-8-وضعیت کالبدی ناحیه 1 93 
فصل چهارم: یافته های پژوهش 
مقدمه 95 
فصل پنجم: آزمون و فرضیات 
مقدمه 121 
5-1-نتیجه گیری 125 
5-2-ارائه پیشنهادات کاربردی 127 
5-3-پیشنهادات پژوهشی: 128 
منابع و مآخذ: 129 

اثرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده به روش تجمیع در محله نظام آباد منطقه7 شهرداری تهران

چکیده

با افزایش بی‌رویه جمعیت شهرها، به‌‌ویژه جمعیت تهران، مسأله فضا و توسعه پایدار فضایی از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده است در تهران رشد جمعیت شهری با توسعه ناموزون افقی شهر و از بین بردن منابع اقتصادی و اجتماعی همراه بوده است این درحالی است که بسیاری از شهرها منابع فضایی با ارزش اما فرسوده‌ای دارند که می‌توانند راهگشای بسیاری از مشکلات به وجود آمده شهرهای کنونی باشند و از همین‌جا مسأله بهسازی و نوسازی این فضاهای با ارزش مورد توجه قرار می‌گیرد متأسفانه تهران به دلیل استفاده از طرح‌هایی که بیشتر تقلیدی‌اند و تنها مسائل کالبدی را مورد توجه قرار می‌دهند، نتوانسته از این فضای باارزش استفاده بهینه‌ای به عمل آورد از طرفی رشد سریع جمعیت موجب بروز کمبود شدید منابع و تاسیسات شهری در مقابل تقاضاهای موجود شده است در این شرایط نیازمند سکونت‌گاه‌های جدید و بازطراحی‌شده هستیم اما معمولا قطعات زمین مناسبی در دسترس نیست به همین دلیل به برنامه‌های کارآمد توزیع زمین بسیار نیازمندیم زیرا تجمیع قطعات زمین یکی از راه‌های برخورد با این مشکل است از طرفی ریزدانگی و ناپایداری از جمله خصایص بافت‌های فرسوده است و این مسأله تجمیع را به عنوان روشی غیرقابل چشم‌پوشی پیش روی مدیریت شهری قرار می‌دهد در این پژوهش اثرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده به روش تجمیع در محله نظام‌آباد منطقه 7 شهرداری تهران بررسی شده که از لحاظ روش از جمله پژوهشات توصیفی ـ تحلیلی، و از نظر هدف، کاربردی است ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه محقق‌ساخته است که پس از تایید روایی و پایایی آن بین کارشناسان و ساکنان محله نظام‌آباد توزیع شد تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نوسازی بافت فرسوده به روش تجمیع بر مولفه‌های اجتماعی همچون افزایش وفاق اجتماعی، ارتقای سطح فرهنگی، کاهش مهاجرت، افزایش امنیت اجتماعی و کیفیت سکونت ساکنان در محله نظام‌آباد منطقه 7 شهرداری تهران تاثیرگذار است

عنوان صفحه 
چکیدهخ
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه ۲
۱-۱ بیان مسأله ۳
۱-۲ اهمیت وضرورت پژوهش ۶
۱-۳ سوالات پژوهش ۸
۱-۴ فرضیه های پژوهش ۸
۱-۵ اهداف پژوهش ۹
۱-۶ روش پژوهش ۹
۱-۷ ابزار و روش گردآوری اطلاعات ۱۰
۱-۸ روش تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش ۱۰
۱-۹ سازماندهی پژوهش ۱۱
فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری پژوهش
مقدمه ۱۳
۲-۱ تعاریف تخصصی واژگان پژوهش ۱۳
۲-۱-۱ بافت شهری ۱۳
۲-۱-۲ فرسودگی ۱۳
۲-۱-۲-۱ ابعاد فرسودگی ۱۳
۲-۱-۲-۲ درجات فرسودگی ۱۴
۲-۱-۳ بافت فرسوده ۱۵
۲-۱-۳-۱ معیارهای شناسایی بافت های فرسوده ۱۵
۲-۱-۳-۲ ضرورت توجه به بافت های فرسوده ۱۷
۲-۱-۴ نوسازی ۱۸
۲-۱-۴-۱ مشکلات پیش روی احیا و نوسازی بافت های فرسوده ۱۹
۲-۱-۴-۱-۱ مسایل اقتصادی ۱۹
۲-۱-۴-۱-۲ مسایل اجتماعی ۱۹
۲-۱-۴-۱-۳ مسایل حقوقی ۱۹
۲-۱-۴-۱-۴ مسایل مدیریتی ۱۹
۲-۱-۴-۱-۵ مسایل کالبدی ۲۰
۲-۱-۵ تجمیع ۲۰
۲-۱-۵-۱ ضرورت تجمیع ۲۱
۲-۱-۵-۲ آثار اجتماعی- فرهنگی تجمیع ۲۲
۲-۱-۵-۳ چالش ها و موانع اجتماعی تجمیع ۲۳
۲-۱-۶ مهاجرت ۲۴
۲-۱-۷ امنیت اجتماعی ۲۴
۲-۱-۸ فرهنگ ۲۴
۲-۱-۹ وفاق اجتماعی ۲۴
۲-۱-۱۰ کیفیت سکونت ۲۵
۲-۲ دیدگاههای نظری پیرامون نوسازی بافت های فرسوده ۲۵
۲-۲-۱ نظریه ترقی گرایی ۲۵
۲-۲-۲ نظریه مکان گزینی مسکونی ۲۶
۲-۲-۳ نظریه احیای شهری ۲۶
۲-۲-۴ نظریه رشد شهر از درون خود ۲۶
۲-۲-۵ نظریه تجمیع ۲۷
۲-۳ سابقه تاریخی بررسی موضوع(پیشینه پژوهش) ۳۲
۲-۳-۱ سوابق داخلی ۳۲
۲-۳-۲ سوابق جهانی ۳۸
۲-۳-۲-۱ تجارب سوئد ۳۸
۲-۳-۲-۲ تجارب فیلادلفیا و نیویورک ۳۹
۲-۳-۲-۳ تجارب دانمارک ۳۹
۲-۳-۲-۴ تجارب برلین (پوتسدامر پلاتز) ۴۰
۲-۳-۲-۵ تجارب ژاپن ۴۰
۲-۴ چارچوب مفهومی پژوهش(در قالب نمودار) ۴۳

فصل سوم: روش شناسی پژوهش
مقدمه ۴۵
۳-۱ کلیاتی از ویژگیهای طبیعی و انسانی شهر تهران ۴۵
۳-۲ کلیاتی از معرفی منطقه ۷ شهرداری تهران ۴۵
۳-۳ معرفی وضعیت محله نظام‌آباد ۴۸
۳-۳-۱ سیر تحول شکل گیری بافت به لحاظ تاریخی ۴۸
۳-۳-۲ وضعیت کالبدی محله ۴۹
۳-۳-۳ بررسی ویژگی‎های جمعیتی محله نظام آباد ۵۰
۳-۳-۴ بررسی ویژگی های کالبدی محله- میزان فرسودگی بافت ۵۱
۳-۴ روش پژوهش ۵۲
۳-۵ جامعه آماری و حجم آن ۵۲
۳-۶ بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری ۵۲
۳-۷ ابزارگرد آوری اطلاعات ۵۳
۳-۸ معرفی متغییر های پژوهش ۵۳
۳-۹ ابزار سنجش پژوهش ۵۴
۳-۹-۱ اعتبار روایی ۵۴
۳-۹-۲ اعتماد پایایی ۵۴
۳-۱۰ روش تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش ۵۵

فصل چهارم: یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل آن
مقدمه ۵۷
۴-۱ یافته های میدانی پژوهش ۵۷
۴-۱-۱توزیع فراوانی برحسب جنسیت ۵۷
۴-۱-۲توزیع فراوانی برحسب تاهل ۵۸
۴-۱-۳توزیع فراوانی برحسب سن ۵۹
۴-۱-۴توزیع فراوانی برحسب میزان تحصیلات ۶۰
۴-۱-۵آمار توصیفی متغییرهای پژوهش ۶۱

۴-۲ تبیین و تفسیر متغیرهای پژوهش ۶۲
۴-۳ آزمون فرضیه های پژوهش ۶۴
۴-۳-۱ آزمون فرضیه ۱ ۶۴
۴-۳-۲ آزمون فرضیه ۲ ۶۵
۴-۳-۳ آزمون فرضیه ۳ ۶۵
۴-۳-۴ آزمون فرضیه ۴ ۶۶
۴-۳-۵ آزمون فرضیه ۵ ۶۷
۴-۳-۶ آزمون فرضیه اصلی ۶۷
۴-۴ برونداد نتایج آماری آزمون رگرسیون چندگانه ۶۸
۴-۵ نتایج یافته های توصیفی ۷۱
۴-۵ نتایج یافته های استنباطی ۷۱
۴-۵ نتایج یافته های فرضیه ها ۷۲
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادهای پژوهش
مقدمه ۷۶
۵-۱ نتیجه گیری و یافته های پژوهش ۷۶
۵-۲ محدودیت های پژوهش ۷۷
۵-۲-۱ محدودیت های اعمال شده توسط پژوهشگر ۷۷
۵-۲-۲ محدودیت های خارج از کنترل پژوهشگر ۷۷
۵-۳ پیشنهادهای پژوهش ۷۷
۵-۳-۱ پیشنهادهای اجرایی ۷۷
۵-۳-۲ پیشنهادهای حوزه برنامه ریزی ۷۸
۵-۳-۳ پیشنهادهای پژوهشی ۷۹
منابع و مآخذ ۸۰
پیوست ها
پرسشنامه ۸۴
چکیده انگلیسی ۸۷

 

تحلیل اثرات مشارکت شهروندی بر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده(مورد مطالعه: محله فهادان شهر یزد)

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تبیین اثرات مشارکت شهروندی بر بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده محله فهادان یزد می باشد. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی_تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن از طریق روشهای پیمایشی به دست آمده است جامعه آماری این پژوهش را شهروندان محله فهادان و کارشناسان حوزه مدیریت شهر یزد تشکیل میدهند که با استفاده از فرمول کوکران،برای شهروندان نمونه ای به حجم 362نفر و برای کارشناسان 30 نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیده است در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(شامل فراوانی، انحراف معیار و میانگین) و آمار استنباطی شامل (آزمون Tتک نمونه ای ، آزمون رتبه ای دبیلو کندال و ضریب همبستگی پیرسون) استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد ساکنین محله فهادان مشارکت شهروندی موثر بر بهسازی و نوسازی بوده و مابین این متغیر ها براساس ضریب پیرسون در سطح 99و 95 درصد اطمینان یک رابطه معنا دار و مستقیمی وجود دارد. میزان ضریب بر آورده شده برای جامعه شهروندان برابر با 0،751 و برای جامعه کارشناسان برابر با 0،702 بوده که ضرایب به دست آمده نشان از شدت رابطه ما بین متغیر ها دارد همچنین در این پژوهش ضریب همبستگی پیرسون نشان میدهد که مابین سطح اقتصادی، دانش و آگاهی شهروندان و میزان تمایل مشارکتی شهروندان در امور محله ای علی الخصوص بهسازی و نوسازی وضعیت بافتهای فرسوده رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد.در این راستا نتایج آزمون رتبه ای دبلیو کندال نیز نشان میدهد که وضعیت اقتصادی و سطح دانش و آگاهی شهروندان نسبت به امور محله ای یکی از مهمترین عوامل موثر بر مشارکت شهرومدی در محله فهادان می باشد که نیازمند تأمل و برنامه ریزی است .

عنوان صفحه
فصل اول:کلیات تحقیق
۱-۱- طرح مسئله ۱۶
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق ۱۸
۱-۳- سوالات تحقیق ۱۸
۱-۴- اهداف تحقیق ۱۹
۱-۵- فرضیات تحقیق ۱۹
۱-۶- پیشینه تحقیق ۱۹
۱-۶-۱- پیشینه لاتین ۱۹
۱-۶-۲- پیشینه فارسی ۲۰
۱-۷- قلمرو پژوهش ۲۲
۱-۸- روش تحقیق ۲۲
۱-۹- روش گردآوری اطلاعات ۲۳
۱-۹-۱- روش کتابخانه‌ای ۲۳
۱-۹-۲- روش پیمایشی و میدانی ۲۳
۱-۱۰- متغیرهای تحقیق ۲۳
۱-۱۰-۱- متغیر مستقل ۲۳
۱-۱۰-۲- متغیر وابسته ۲۳
۱-۱۱- جامعه آماری ۲۳
۱-۱۲- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ۲۴
۱-۱۲-۱- روش کمی ۲۴
۱-۱۲-۲- روش کیفی ۲۴
۱-۱۳- تعاریف و مفاهیم اصطلاحات و واژه‌های کلیدی ۲۴
۱-۱۳-۱- بافت فرسوده شهری ۲۴
۱-۱۳-۲- رویکردهای مداخله ۲۵
۱-۱۳-۳- مشارکت شهروندی ۲۵

فصل دوم: ادبیات و مفاهیم نظری
۲-۱- مقدمه ۱۴
۲-۲- بافت شهری ۱۴
۲-۲-۱- بافت فرسوده شهر ۱۴
۲-۲-۲- شاخص‌های شناسایی بافت فرسوده ۱۵
۲-۲-۳- انواع بافت‌های فرسوده ۱۶
۲-۳- فرسودگی ۱۷
۲-۳-۱ درجات فرسودگی ۱۷
۲-۳-۲- ابعاد گوناگونی فرسودگی ۱۸
۲-۳-۳- لزوم احیا بافت‌های فرسوده شهری ۱۹
۲-۳-۴- نگرش و دیدگاه‌های مختلف در زمینه ساماندهی بافت‌های شهری ۲۰
۲-۳-۴-۱- دیدگاه ترقی‌گرا ۲۰
۲-۳-۴-۲- دیدگاه فرهنگ گرایی ۲۰
۲-۳-۴-۳- دیدگاه انسان گرایی ۲۰
۲-۳-۴-۴- دیدگاه کارکردگرایی ۲۱
۲-۳-۴-۵- دیدگاه توسعه پایدار ۲۱
۲-۳-۴-۶- دیدگاه عملکردگرایی ۲۱
۲-۳-۴-۷- دیدگاه ساماندهی استخوان‌بندی اصلی شهر ۲۲
۲-۳-۴-۸- نظریه ادراک بصری و سیمای شهر ۲۲
۲-۳-۴-۹- نگرش سیستمی ۲۲
۲-۳-۴-۱۰- نگرش تلفیقی و جامع‌نگری جغرافیایی ۲۲
۲-۴- انواع مرمت بافت‌های فرسوده شهری ۲۳
۲-۴-۱- بهسازی ۲۳
۲-۴-۲- نوسازی ۲۴
۲-۴-۳- بازسازی ۲۴
۲-۵- پارادایم‌های نظریه مرمت شهری ۲۵
۲-۵-۱- مداخله تجددگرایان ۲۵
۲-۵-۲- مداخله فرهنگ‌گرایانه ۲۵
۲-۵-۳- مداخله فرا تجددگرایانه ۲۵
۲-۵-۴- مداخله مردم‌گرایانه ۲۶
۲-۶- مشارکت و مشارکت شهروندی ۲۶
۲-۶-۱- فلسفه مشارکت ۲۹
۲-۶-۲- سطوح مشارکت شهروندی ۲۹
۲-۶-۳- سطوح مختلف مشارکت شهروندی در امور شهری ۳۰
۲-۶-۳-۱- مشارکت طبیعی ۳۰
۲-۶-۳-۲- مشارکت داوطلبانه (ارادی) ۳۰
۲-۶-۳-۳- مشارکت خودانگیخته(خود به خودی) ۳۰
۲-۶-۳-۴- مشارکت برانگیخته ۳۱
۲-۶-۳-۵- مشارکت تحمیلی (اجباری) ۳۱
۲-۶-۳-۶- مشارکت ابزاری ۳۱
۲-۶-۴- ضرورت و اهمیت مشارکت شهروندی در امور شهری ۳۱
۲-۶-۵- نتایج و فواید مشارکت شهروندی ۳۲
۲-۶-۶- ویژگی‌های مشارکت شهروندی در امور ۳۳
۲-۶-۷- عوامل موثر بر مشارکت شهروندی ۳۳
۲-۶-۷-۱- عوامل فردی- روان شناختی ۳۳
۲-۶-۷-۲- عوامل اجتماعی و فرهنگی ۳۴
۲-۶-۷-۳- عوامل اقتصادی ۳۵
۲-۷- نتیجه گیری ۳۶
فصل سوم: روش تحقیق و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه
۳-۱- مقدمه ۴۰
۳-۲- روش‌شناسی تحقیق ۴۰
۳-۲-۱- مراحل تحقیق ۴۰
۳-۲-۲- روش گردآوری داده‏ها ۴۲
۳-۲-۲-۱- روش پیمایش ۴۲
۳-۲-۲-۲- روش توصیفی- تحلیلی ۴۲
۳-۲-۳- جامعه آماری ۴۲
۳-۲-۴- تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری ۴۲
۳-۲-۴-۱- انتخاب نمونه ۴۳
۳-۲-۵- نحوه تنظیم پرسشنامه ۴۳
۳-۲-۶- مقیاس‌های سنجش بکار برده شده در این تحقیق ۴۳
۳-۲-۷- روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات ۴۴
۳-۲-۷-۱- تحلیل محتوا ۴۴
۳-۲-۷-۲- روش‌های آماری توصیفی ۴۴
۳-۲-۷-۳- روش‌های آماری استنباطی ۴۴
۳-۳- کلیات استان، شهرستان و شهر یزد ۴۵
۳-۳-۱- پیشینه و موقعیت استان یزد ۴۵
۳-۳-۲- تحلیل موقعیت شهرستان یزد ۴۸
۳-۳-۳- موقع ریاضی و نسبی شهر یزد ۴۸
۳-۳-۴- تاریخچه شهر یزد ۵۰
۳-۳-۵- موقعیت جغرافیایی محله فهادان ۵۱
۳-۳-۵-۱- موقعیت قرارگیری محله فهادان در بافت تاریخی یزد ۵۲
۳-۴- ویژگی‌های طبیعی منطقه مورد مطالعه ۵۳
۳-۴-۱- زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی ۵۳
۳-۴-۲- وضعیت توپوگرافی ۵۴
۳-۵- ویژگی‌های اقلیمی منطقه مورد مطالعه ۵۵
۳-۵-۱- بارندگی ۵۵
۳-۵-۲- دما ۵۶
۳-۵-۳- جریان باد ۵۶
۳-۶- ویژگی‌های انسانی منطقه مورد مطالعه ۵۷
۳-۶-۱- ویژگی‌های جمعیتی شهر یزد ۵۷
۳-۶-۲- تعداد و رشد جمعیت شهر یزد ۵۸
۳-۶-۳- پراکنش جمعیت در مناطق شهر یزد ۵۹
۳-۶-۴- ویژگی‌های اجتماعی محله فهادان ۶۰
۳-۶-۵- ساختار کالبدی بافت تاریخی و محله فهادان ۶۱
۳-۶-۶- ویژگی‌های اقتصادی شهر یزد و محله فهادان ۶۲
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
۴-۱- مقدمه ۶۶
۴-۲- یافته‌های توصیفی تحقیق ۶۷
۴-۲-۱- جنسیت ۶۷
۴-۲-۲- وضعیت تأهل ۶۸
۴-۲-۳- وضعیت سنی پاسخ‌دهندگان ۶۹
۴-۲-۴- میزان تحصیلات ۷۰
۴-۲-۵- وضیعت شغلی ۷۱
۴-۲-۶- وضعیت درآمدی جامعه آماری ۷۲
۴-۲-۷- سابقه سکونت در محله فهادان بر حسب سال ۷۳
۴-۲-۸- رضایت از عملکرد شهرداری منطقه ۷۴
۴-۲-۹- احساس دلبستگی و تعلق محله‌ای ۷۵
۴-۲-۱۰- مطلوبیت زمینه مشارکت شهروندی در طرح‌های محله‌ای و شهری ۷۶
۴-۲-۱۱- تحلیل میزان برخورداری محله فهادان از مشارکت شهروندی در امور شهری ۷۷
۴-۲-۱۲- اثرگذاری مشارکت شهروندی بر بهسازی و نوسازی در محله فهادان ۷۹
۴-۲-۱۳- عوامل موثر بر مشارکت شهروندی در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده ۸۱
۴-۳- یافته‌های استنباطی ۸۳
۴-۳-۱- سنجش مطلوبیت میزان مشارکت شهروندان محله فهادان در امور محله‌ای و شهری ۸۳
۴-۳-۲- سنجش اثرگذاری مشارکت شهروندی بر بهسازی و نوسازی در محله فهادان ۸۵
۴-۳-۲-۱- آزمون فرضیه مرتبط (فرضیه اول تحقیق) ۸۸
۴-۳-۳- سنجش رتبه‌ای عوامل موثر بر مشارکت شهروندی فهادان ۸۹
۴-۳-۳-۱- آزمون فرضیه مرتبط (فرضیه دوم پژوهش) ۹۱
فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۵-۱- جمع بندی ۹۵
۵-۲- نتیجه‌گیری ۹۶
۵-۳- پیشنهادات ۹۷
منابع و مآخذ ۱۰۰
پیوست ۱۰۹

 

: نقش مشارکت شهروندان در نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی : محله جی منطقه 9 شهر تهران)

چکیده

بافت فرسوده شهری که گاه با عنوان ” بافت های مسأله دار” نیز از آن ها یاد میشود، بافت هایی هستند که کاهش ارزش های محیط زیست در آن ها مشهود است و این خود سبب نزول ارزش های سکونتی را فراهم آورده است.مشارکت های مردمی، شرط اصلی تحقق نوسازی است،اما با توجه به توزیع نا برابر فرصت ها که ویژگی های زمینه شناختی و نرخ تورم تآثیرات آن را تشدید می کند، شانس چندانی برای جذب مشارکت و هدایت سرمایه جهت نوسازی بافت فرسوده باقی نمی گذارد.فرسودگی در شهر مولود شرایط و سازمان حاکم بر شهر و توزیع نامناسب خدمات و زیر ساخت ها در هریک از قطب های توسعه شهری می باشد طرح های نوسازی، مشارکت به دو صورت مطرح می گردد :مشارکت ساکنین در طرح نوسازی ومشارکت ساکنین با یکدیگر لازمه مشارکت ساکنین در طرح اعتماد و اطمینان ایشان به مدیران شهری می باشد.در این مقاله به نقش همکاری شهروندان و دولت درنوسازی بافت فرسوده شهرها با روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از اطلاعات اسنادی ( کتابخانه ای ) و داده های آماری به تکمیل پرسشنامه و مشاهدات میدانی صورت گرفته است که تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ، نرم افزارهای Excel و Spss,، ArcGisصورت پذیرفته است ونتایج به دست آمده نشان می دهد که در محله جی منطقه 9 شهرتهران هرچقدر میزان مشارکت شهروندان وهمکاری با شهرداری بیشتر باشد وضعیت بافت فرسوده شهری بهبود یافته است.

فصل اول کلیات تحقیق
مقدمه 2
1 – 1بیان مسئله 2
1- 2ضرورت و اهمیت تحقیق 5
1- 3هدفهای تحقیق 6
1-4 پیشینه ی تحقیق 7
1- 5فرضیه 11
1- 6روش تحقیق 11
1- 7روش نمونه گیری و حجم نمونه 11
فصل دوم ادبیات تحقیق
2 -1 بخش اول 15
2-1-1تعریف شهروند : 15
2-1-2 تعریف مشارکت: 15
2-1-3 تعریف بافت و معیارهای تشخیص آن : 16
2-1-4وضعیت بافت های فرسوده در کشور، مسائل و مشکلات 18
2-1-5رویکردهای موجود در اصلاح بافت های فرسوده 20
2-1-6 مقاوم سازی، اهداف و موانع 21
2-1-7 تملک اجباری، قابلیت ها و محدودیت ها 22
2-1-8 روش های داوطلبانه، قابلیت ها و محدودیت ها 24
2-1-9دوباره تنظیم زمین، امکانات و موانع 25
2 -1- 10انواع مداخله 26
2 -1- 11عوامل موثر در ایجاد فرسودگی و تخریب بافت های شهری و آسیب شناسی آن : 28
2 -1 -12 وجود مدیریت های متعدد بر بافت فرسوده : 33
2– 1 -13عوامل کالبدی : 36
2 – 1 – 14مشارکت مردمی در نوسازی شهری مقاصدی چند را برآورده می کند که بصورت فشرده بیان می شود: 39
2-2 بخش دوم 39
فصل سوم قلمرو پژوهش
3-1ویژگی طبیعی منطقه : 52
3-2ویژگی های اجتماعی 53
3-3ویژگی های اقتصادی 57
3-4ویژگی کالبدی : 61
3 – 4 -1معیارهای تشخیص بافتهای فرسوده 72
3 -4 -2محدوده بافت فرسوده : 73
3 -4 -3سه شاخص اصلی تشخیص فرسودگی بافت در مناطق شهر تهران عبارتند از : 75
3 -4 – 4فرسودگی بافت بر حسب بلوک های شهری 76
3 – 4 -5موانع تحقق مشارکت مردم در نوسازی بافت های فرسوده 81
فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
4 – 1 یافته های تحقیق 87
4 – 1 -1 شناسایی مشاغل موجود و نوع معیشت غالب 87
4 – 1- 2بررسی توان مالی خانوارها جهت مشارکت در نوسازی 89
4 – 1 -3 بررسی میزان همکاری مردم در نوسازی شهری 91
4 -1- 4 تحصیلات ساکنین محله 92
فصل پنجم آزمون فرضیات و ارائه راهکار
5 – 1 آزمون فرضیه 94
5-2 نتیجه گیری 96
5 – 3 ارائه راهکارها 97
منابع : 99

 

: ارزیابی طرح های نوسازی و بهسازی شهری در بافتهای فرسوده(مطالعه موردی : شهر تفرش)

چکیده

بافتهای فرسوده شهری از جمله بافتهایی هستند که اکنون در پی تغییر الگوی زیست وشکل گیری نیازهای جدید دچار نارسایی هایی کالبدی- فضایی شدیدی گردیده اند. این تنگناها وتبعات اجتماعی واقتصادی ناشی از آن به گونه ای دو سویه موجب پایین آمدن کیفیت زندگی در این بافتها شده است. فرسودگی کالبدی و فرسودگی حیات اجتماعی و اقتصادی اینگونه بافتها در یک رابطه متقابل به تشدید رکود هر چه بیشتر حیات شهری وتنزل کیفیت زیست شهری در اکثز شهرهای ایران منجر شده است. تهیه طرحهای بهسازی ونوسازی از جمله اقداماتی است که شرکت عمران وبهسازی شهری وابسته به وزارت راه وشهرسازی در دستور کار خود جهت حل معضلات و مشکلات بافتهای مذکور قرار داده است. این تحقیق در صدد آن است که بافتهای فرسوده شهر تفرش را به لحاظ اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و کالبدی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده وبابررسی گزینه های شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران (ناپایداری-نفوذناپذیری-ریزدانگی) وهمچنین با شناسایی نقاط قوت و ضعف ، فرصتها و تهدیدها ، در نهایت راهبردهایی را در جهت ساماندهی بافت فرسوده شهر که بتوان از یک تهدید شهرسازی فرصتی مناسب را اخذ کند بدست دهد. لذا پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد واطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای ومیدانی گردآوری شده است. در این پژوهش ابتدا عوامل داخلی وخارجی بافت (EfE/IfE)از لحاظ کالبدی- اجتماعی و اقتصادی- فعالیتی وعملکردی ، زیر ساخت ومحیط زیست و درنهایت حمل ونقل وارتباطات مورد تحلیل قرار گرفته وسپس از طریق مدل( AHP) وتعیین معیارها وشاخص های موثر در مداخله سه معیار (1-کالبدی 2-شهری (مکانی )3-اجتماعی واقتصادی )تعیین گردیده است که یافته های نهایی حاصل از تجزیه وتحلیل وارزیابی این سه معیار توسط مدل مذکور وبا بهره گیری از نرم افزارهای Expertchoice و Rating در پهنه های مورد مطالعه بافت فرسوده شهر تفرش نشان دهنده این است که از نظر معیار کالبدی پهنه شماره 1با وزن نهایی 8/223 واز نظر شهری( مکانی) با 290/0 در رتبه 1 واز لحاظ معیار اقتصادی واجتماعی با وزن نهایی 41/193 در رتبه دوم میباشد که در مجموع اوزان اولویت نهایی مداخله در بافت فرسوده شهر تفرش از دو پهنه انتخاب شده جهت بهسازی و نو سازی پهنه شماره1 بافت فرسوده می باشد.کلید واژه ها : بافت فرسوده – نوسازی- بهسازی – ارزیابی – تفرش -AHP

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول:کلیات تحقیق
مقدمه 3
1-1- طرح مسئله 4
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1-3- اهداف تحقیق 6
1-4- پیشینه تحقیق 6
1-5- سوال تحقیق 9
1-6- فرضیه تحقیق 9
1-7- قلمرو تحقیق 9
1-8- روش تحقیق 11
فصل دوم:مبانی نظری تحقیق
مقدمه 13
2-1- تعاریف و مفاهیم 13
2-1-1- طرح جامع یا طرح توسعه و عمران وطرح تفصیلی 13
2-1-2- مرمت شهری 14
2-1-3- بهسازی 14
2-1-3-1- بازیافت 15
2-1-3-2- مراقبت، جلوگیری و ضمانت 15
2-1-3-3- حمایت 16
2-1-3-4- استحکام بخشی 16
2-1-3-5- توانبخشی 16
2-1-3-6- بهبود، سازماندهی و باز آبادانی 16
2-1-4- نوسازی 16
2-1-4-1- تجدید حیات 17
2-1-4-2- انطباق، به روز کردن 17
2-1-4-3- تبدیل و دگرگونی 17
2-1-4-5- حفاظت 18
2-1-4-6- نو شدن 18
2-1-4-7- احیا 18
2-1-4-8- تعمیر (Repair) 18
2-1-5- بازسازی 18
2-1-5-1- تخریب 19
2-1-5-2- پاکسازی، آوار برداری 19
2-1-5-3- دوباره سازی 19
2-1-6- ساماندهی 20
2-1-7- بافت شهری 20
2-1-7-1- بافت قدیم شهری 21
2-1-7-2- بافت فرسوده شهری 21
2-1-8- انواع فرسودگی در بافت 22
2-1-8-1- فرسودگی کالبدی بافت 22
2-1-8-1-1- عمر ابنیه 22
2-1-8-1-2- دانه بندی 22
2-1-8-1-3- نوع مصالح 22
2-1-8-1-4- تعداد طبقات 22
2-1-8-1-5- وضعیت دسترسیها 23
2-1-8-2- فرسودگی اقتصادی بافت 23
2-1-8-3- فرسودگی اجتماعی بافت 23
2-1-9- انواع بافت فرسوده 23
2-1-9-1- بافت فرسوده دارای میراث شهری 24
2-1-9-2- بافت فرسوده فاقد میراث فرهنگی 24
2-1-9-3- بافت فرسوده حاشیه ای(سکونتگاههای غیر رسمی) 24
2-1-10- شاخص های شناسایی بافت فرسوده از نظر مسکن و شهرسازی 24
2-1-10-1- ریزدانگی 24
2-1-10-2- ناپایداری 24
2-1-10-3-نفوذناپذیری 24
2-1-11- هویت 24
2-1-11-1-هویت شهری 25
2-1-12- عناصر هویتی یک شهر 26
2-1-12-1- عناصرکالبدی یا سیمای شهری 26
2-1-12-1-1- عناصر طبیعی و بستر مکانی یک شهر 26
2-1-12-2-2- عناصر مصنوع یا ساخته شده یک شهر 27
2-1-12-2- عناصر کارکردی یا محتوای شهری 28
2-1-12-2-1- عناصر اجتماعی (سیاسی و فرهنگی) شهر 28
2-1-12-2-2- عناصر اقتصادی شهر 28
2-1-13- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیت عمده سازمانی و مدیریتی دربافتهای فرسوده شهری 29
2-1-13-1- سازمان میراث فرهنگی و گردشگری 29
2-1-13-2- شرکت عمران و بهسازی شهری 30
2-1-13-2-1- اهداف شرکت 31
2-1-13-2-2- وظایف شرکت 31
2-1-13-2-3- مستندات قانونی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری 33
2-1-13-3- شهرداری 34
2-1-14- مکاتب، نظریه ها، دیدگاه ها و رویکردهای در مرمت شهری 36
2-1-14-1-مکتب فرهنگ گرایی 36
2-1-14-2- مکتب کارکرد گرایی 36
2-1-14-3- مکتب ساختار گرایی 36
2-1-14-4- مکتب مدرنیسم 37
2-1-14-5- مکتب پست مدرنیسم 38
2-1-14-6- مکتب انسان گرایی 40
2-1-14-7- نظریه توسعه پایدار شهری 41
2-1-14-8- تئوری فقر و محرومیت شهری و الگوی برنامه ریزی اجتماعی 42
2-1-14-9- رویکرد برنامه ریزی مشارکتی در بافت فرسوده 43
2-1-14-10- دیدگاه رفاه اجتماعی و کیفیت زندگی 44
2-1-14-11- رویکرد توانمند سازی بافتهای فرسوده 45
2-1-15- ابعاد و زمینه های توانمندسازی سازی بافتهای فرسوده شهری 46
2-1-15-1- توانمند سازی محیط فیزیکی (کالبدی)بافت فرسوده 47
2-1-15-2- توانمند سازی اجتماعی بافت فرسوده 47
2-1-15-3- توانمند سازی اقتصادی بافت فرسوده 47
2-1-16- در هم تنیدگی ابعاد مختلف توانمند سازی بافت فرسوده 48
2-1-17- نظریه پردازان مرمت شهری 48
2-1-18- سوابق بهسازی و نوسازی شهری درجهان 50
2-1-19- سابقه بهسازی و نوسازی شهری در ایران 51
فصل سوم:روشها و بسترمطالعاتی تحقیق
مقدمه 56
3-1- شکل گیری وتوسعه فیزیکی شهرتفرش 58
3-2- محدوده برنامهریزی 58
3-3- موقعیت بافتهای فرسوده در شهر تفرش 58
3-4- بررسی وشناخت شهر 59
3-4-1- تاریخچه شکل گیری ومراحل گسترش شهرتفرش 59
3-4-1-1- تاریخچه 59
3-5- جایگاه شهرتفرش درطرحهای فرادست 60
3-6- ویژگیهای طبیعی وجغرافیایی 60
3-6-1- موقعیت جغرافیایی استان مرکزی درکشور 60
3-6-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان تفرش دراستان مرکزی 61
3-6-3- ناهمواریها 62
3-7- بررسی عوامل مربوط به زلزله 65
3-7-1- تکتونیک (زمین ساخت) 65
3-7-1-1- بررسی خطواره‌های ساختمانی درمحدوده تحقیق 66
3-7-1-1-1- خطواره ساختمانی شهوه 66
3-7-1-1-2- خطواره تفرش 66
3-7-1-1-2-3- ساز و کار مسلط در گسل های شهرستان تفرش 66
3-7-1-1-2-4- بررسی وضعیت لرزه‌خیزی 66
3-7-1-1-2-5- موقعیت گسل ها نسبت به شهر تفرش 67
3-8- بررسی مسائل هواشناسی 67
3-8-1- بررسی میزان دمای هوا 67
3-8-1-1- رطوبت 68
3-8-1-2- بارندگی 68
3-8-1-3- باد 68
3-8-1-4- تعدادروزهای یخبندان 69
3-8-1-5- سیستم حرکت آبهای سطحی(باران) 69
3-8-1-6- نحوه دفع آبهای سطحی(باران)درشهرومعایب آن 69
3-9- خصوصیات جمعیتی واجتماعی 70
3-9-1- جمعیت وتغییرات آن 70
3-9-2- وضعیت مهاجرت 71
3-10- خصوصیات اقتصادی شهرتفرش 73
3-10-1- اوضاع کلی اقتصادی شهر 73
3-11- محدوده دخالتی یا اجرایی موردمطالعه بافت فرسوده شهر 73
3-12- بررسی شاخص های بافت فرسوده به تفکیک محلات فرسوده 74
3-12-1- وضعیت ابنیه ناپایدار 74
3-12-2- وضعیت ریزدانگی 78
3-12-2-1- وضعیت ریزدانگی پهنه شماره 1 79
3-12-2-2- وضعیت ریزدانگی پهنه شماره 2 80
3-13- وضعیت معابر با عرض کمتر از6 متر 82
3-13-1- وضعیت معابر با عرض کمتر از6 مترپهنه شماره 1 82
3-13-2- وضعیت معابر با عرض کمتر از6 مترپهنه شماره 2 83
3-14- مساحت تدقیق یافته بافت فرسوده شهر تفرش 88
3-15- محدوده نهایی مصوب بافت فرسوده جهت برنامه ریزی و طراحی 91
3-16- تعیین معیارهای گونه بندی بافت فرسوده و شناسایی گونه های مختلف در محدوده 94
3-16-1- بافت قدیم 94
3-16-2- بافت تاریخی 94
3-16-3- بافت غیر رسمی 94
3-16-4- بافت فرسوده 94
3-17- ویژگی های عمومی بافتهای فرسوده 95
3-17-1- عمرابنیه 95
3-17-2- دانهبندی وتعدادطبقات 95
3-17-3- نوع مصالح 95
3-17-4- وضعیت دسترسیها 95
3-17-5- وضعیت خدمات وزیرساختهای شهری 95
3-18- بافت های فرسوده 96
3-18-1- بافتهای فرسوده تاریخی واجد ارزش 96
3-18- 2- بافت های فرسوده قابل ارزش 96
3-18-3- بافت های فرسوده فاقد ارزش و یا فاقد میراث شهری 96
3-18- 4- بافت های فرسوده با هسته روستایی 96
3-18-5- بافت های فرسوده حاشیه ای 96
3-19-گونه های بافت فرسوده در شهرتفرش 98
3-19-1- بافت فرسوده واجد ارزش. 98
3-19-2- بافت فرسوده فاقد ارزش . 98
3-19-3-بافت فرسوده با هسته روستایی . 98
3-20- تعیین نقش و جایگاه محدوده مطالعاتی در شهر به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، کارکردی و… 99
3-20-1-شناسه ها 99
3-20-1-1- شناسه های شناخت محدوده بافت های فرسوده 99
3-20-1-1-1- شناسه های مربوط به شکل کالبدی: 100
3-20-1-1-1-1- شکل کالبدی 100
3-20-1-1-1-2- انسجام بافت و استحکام و مصالح ساختمانی عناصر درون بافت 100
3-20-1-1-1-3- ساختار زیرساختها 100
3-20-1-1-1-4- کارآیی نظام شبکه 100
3-20-1-1-1-5- ابعاد کارکردی 100
3-20-1-1-1-6- وضعیت محیط زیست 101
3-20-1-1-1-7- ابعاد اجتماعی 101
3-20-1-1-1-8- ابعاد اقتصادی 101
3-20-1-1-1-9- عملکرد مدیریت شهری 101
3-20-1-1-1-10 نوع مالکیت 101
3-21- استنتاج از ویژگیها، مسائل و فرصتهای بافت فرسوده 101
3-21-1- مسائل کلان کالبدی 102
3-21-2- مسائل کلان اجتماعی – اقتصادی 102
3-21-3- مسائل کلان زیست محیطی – زیربنایی 102
3-22- بررسی و تحلیل محیط طبیعی و ارزشهای محیطی و تنگناهای زیست محیطی محلات فرسوده 104
3-22-1- ویژگیهای زیست محیطی محدوده بافت فرسوده 104
3-22-2- محدودیت های عرصه محیط طبیعی محدوده بافت فرسوده 106
3-22-2-1- کمبود آب شرب 106
3-22-2-2- سیل گیری 107
3-23- بررسی و تحلیل ساختار عملکردی و نحوه استفاده از زمین 107
3-23-1-کاربری اراضی وضع موجود در محدوده های بافت فرسوده 107
3-23-1-1- بررسی وضعیت کاربری اراضی به تفکیک پهنه های بافت فرسوده 112
3-23-1-1-1- کاربری اراضی وضع موجود در پهنه شماره 1 112
114
3-23-1-1-2- کاربری اراضی وضع موجود در پهنه شماره 2 114
3-23-1-1-3- بررسی و تحلیل ساختار عملکردی و نحوه استفاده از زمین (کاربری، فعالیت و نحوه پراکنش مراکز خدماتی) و سرانه های خدماتی در وضع موجود 117
3-23-1-1-4- بررسی و تحلیل ساختار عملکردی و نحوه استفاده از زمین(کاربری، فعالیت و نحوه پراکنش مراکز خدماتی) و سرانه های خدماتی در وضع موجودبه تفکیک پهنه ها 119
3-24- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیات عمده کالبدی در محدوده 120
3-24-1- عمر ساختمان 120
3-24-2- نوع مصالح 123
3-24-3- کیفیت ابنیه 125
3-24-4- دانه بندی قطعات در محدوده بافت فرسوده شهر تفرش 131
3-24-5- تعداد طبقات 137
3-25- بررسی و تحلیل مطالعات مسکن در محدوده مورد مطالعه 140
3-25-1- بررسی فضاهای پروخالی 140
3-25-2- الگوی مسکن 142
3-26- الگوی اشغال زمین و تراکم ساختمانی 143
3-27- بررسی و تحلیل ساختار و استخوان بندی بافت 147
3-28- بررسی نظام تقسیمات کالبدی و جایگاه محلات در آن 148
3-29- موقعیت پهنه های بافت درطرح جامع 148
3-30- بررسی و تحلیل ساختار نظام فعالیت در فضاهای همگانی 149
3-30-1- بررسی و تحلیل ساختار نظام فعالیت در فضاهای همگانی در محدوده های مطالعاتی 150
3-30-1-1- پهنه شماره 1 150
3-30-1-2- پهنه شماره 2 151
3-31- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیت عمده شبکه ارتباطی و نظام آمد و رفت شهری در وضع موجود 152
3-31-1- عملکرد معابر در محدوده بافت 153
3-32- بررسی و شناسایی محوطه ها، بناها و عناصر تاریخی و ارزشمند در محدوده 155
3-33- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیت عمده شبکه های زیربنایی و تجهیزات شهری 157
3-33-1- آب 157
3-33-2- فاضلاب 157
3-23-3- زباله 158
3-23-4- برق و گاز 158
3-25- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیات عمده جمعیتی 158
3-25-1- توزیع جمعیت در محلات بافت فرسوده شهرتفرش 159
3-25-1-1- تعدادخانوار 159
3-25-1-1-1- جمعیت و تراکم 160
3-25-1-1-2- جمعیت و تراکم ناخالص 160
3-26- بررسی و تحلیل ساختار و خصوصیت عمده اجتماعی –فرهنگی ساکنان 160
3-26-1- چگونگی مشارکت در نوسازی و بهسازی 160
3-26-2- نوع تسهیلات موجود برای بهسازی و نوسازی 161
3-27- بررسی و تحلیل ساختارو خصوصیت عمده اقتصادی 162
3-27-1- بررسی درآمد متوسط در محدوده بافت فرسوده 162
3-27-2- قیمت زمین در محدوده بافت فرسوده 162
3-27-3- مسائل و مشکلات دامنگیر بخش ساختمان و مسکن در شهر 163
3-27-4- نوسان قیمت در محلات فرسوده 163
3-28- گرایشات سرمایه گذاری در ساختمان و مستغلات 165
3-29- بررسی چشم انداز محدوده طرح از نگاه مدیران، مسئولان و کارشناسان 165
3-30- بررسی وضعیت مالکیت اراضی 167
3-31- بررسی و تحلیل نظام منظر شهری در محلات فرسوده 170
3-32- نتیجه گیری 172
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل
مقدمه 176
4-1 سنجش وضعیت 176
4-1-1- تحلیل یکپارچه وضع موجود محدوده مورد مطالعه در زمینه های کالبدی، فضایی، عملکردی، شبکه ارتباطی و… 176
4-2 چالشهای فراروی محدوده بافت فرسوده شهر تفرش 182
4-2-1-مسائل و مشکلات عاجل و حاد محدوده بافت فرسوده تفرش 182
4-3 مسائل بنیادی و اساسی بافت فرسوده شهرتفرش 182
4-4 – شناسایی مسائل و مشکلات توسعه محدوده 185
4-5 شناسایی و تعیین محله های همگن به لحاظ ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، عملکردی و… 185
4-6-آزمون فرضیه تحقیق براساس مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (A H P) 185
4-6-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (A H P) 185
4-6-1-1-تعیین معیارها و شاخص های موثر در مداخله و سطح بندی آنها 186
4-7- معیار کالبدی 186
4-7-1-کیفیت کالبدی 186
4-7-1-1- کیفیت ابنیه 186
4-7-1-2- قدمت ابنیه 187
4-7-1-3- نوع سازه 188
4-8- کاربری موجود 188
4-9- دانه بندی قطعات موجود 189
4-10- اوزان زیرشاخص های معیار کالبدی موثر در مداخله (تکنیک AHP) 190
4-11-ترکیب ووزن دهی شاخص کالبدی در پهنه های تعیین شده بافت فرسوده 192
4-11-1-پهنه شماره 1 192
4-11-2-پهنه شماره 2 193
4-12- یافته های آزمون فرضیه تحقیق 194
4-12-1- اولویت دهی حوزه های مداخله بر اساس معیار کالبدی 194
4-13- معیار شهری (از نظر مکانی) 194
4-13-1- موقعیت مکانی (مزیت نسبی شهری) 194
4-13-2-همجواری با شبکه های دسترسی 195
4-13-3-کیفیت نمود کالبدی 195
4-14-اولویت دهی حوزه های مداخله بر اساس معیار شهری(از نظر مکانی) 198
4-15- معیارهای اجتماعی –اقتصادی 198
4-15-1-تمایل به مشارکت 200
4-15-2-سابقه سکونت 200
4-15-3-سطح درآمد 201
4-15-4- وضعیت مالکیت 201
4-16-ترکیب ووزن دهی شاخص های اجتماعی- اقتصادی در پهنه های بافت فرسوده 202
4-16-1-پهنه شماره 1 202
4-16-2-پهنه شماره 2 203
4-17- اولویت دهی حوزه های مداخله بر اساس معیارهای اجتماعی-اقتصادی 203
4-18-تعیین حوزه های نهایی جهت اولویت مداخله بالا 204
فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات
5-1- نتیجه گیری 206
5- 2-پاسخ فرضیه 210
5-3- نتیجه گیری کلی 210
5-4-پیشنهادات 211
5-4-1-ارائه پیشنهادات بمنظور رفع کمبودهای موجود در زمینه زیرساختها و خدمات 211
5-4-2-ارائه پیشنهادات در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و… 212
فهرست منابع و ماخذ 216

 

عنوان بررسی تأثیر مشارکت شهروندان بر نوسازی بافت فرسوده (مطالعه موردی منطقه 9تهران)

چکیده

مشکلات بافت‌های فرسوده در شهرهای بزرگ همواره یکی ازدغدغه های مردم و مدیران شهری بوده است، زیرا سکونت و کار در این نوع بافت‌های شهری هرگز بازدهی مطلوب را ندارند در شرایط کنونی شهرهای ایران، نزدیک به 35 درصد ابنیه به‌ویژه در کلان‌شهرها جزء بافت‌های فرسوده بوده و نیاز به ساماندهی دارد بر طبق آمار اطلس کلان‌شهر تهران در سال 1390، بیشتر بافت‌های فرسوده شهر تهران در بخش مرکزی و شرقی و جنوب شرقی است و درصد بافت‌های فرسوده منطقه یک درمجموع کمتر از 4 درصد است یکی از ویژگی‌ها و موضوعات مهم در حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده، مسئله مشارکت‌های شهروندان در این زمینه است بافت محدوده شهرداری منطقه 9 شهر کلان‌شهر تهران که به‌عنوان قسمتی از بافت‌های فرسوده شهر تهران شناسایی‌شده است هدف از انجام این پژوهش در سطح منطقه شناسایی علل و عوامل عدم تمایل مردم محدوده منطقه 9 برای ساماندهی و نوسازی بافت فرسوده و اتخاذ راهکار به مدیریت شهری جهت کاهش و برطرف کردن موانع موجود محدوده مطالعاتی است این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش گردآوری داده‌ها به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی است جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه شهروندان و کارشناسان مرتبط با موضوعات نوسازی بافت‌های فرسوده انتخاب‌شده‌اند نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هنوز مردم به اثرات مشارکت در این بخش خوش‌بین و امیدوار نیستند و بیشتر نظرات آن‌ها حول محور فرهنگی، حفاظت، امنیت عمومی و سیمای شهر است مردم عمدتاً از درون بر منطقه واقف هستند و اما کارشناسان که بعضاً خارج از منطقه 9 بوده و حتی ساکن آنجا نیستد، بیشتر نگاه حقیقت گرایانه دارند تا اینکه واقع‌گرا باشند البته نکته مهم دیگر در مورد سطح سواد و آگاهی مردم نیز است میزان آگاهی مردم از نوسازی و فرایندهای آن و همچنین آگاهی از نحوه و اصول مشارکت، در این ارزیابی‌ها بسیار موثر است نتایج آزمون کروسکال والیس نیز نشان می‌دهد تفاوت در سطح تحصیلی شهروندان، موجب تفاوت در ارزیابی آن‌ها از اثرات مشارکت در نوسازی بافت‌های فرسوده می‌شود

فصل اول:کلیات پژوهش
1-1-مقدمه2
1-2- بیان مسئله: 2
1-2- ضرورت تحقیق: 4
1-4- اهداف تحقیق: 5
1-5- سوالات تحقیق: 7
1-6- فرضیات تحقیق: 7
1-7- پیشینه تحقیق: 8
1-8- روش تحقیق: 15
1-8-1- نوع تحقیق: 15
1-8-2- متغیرهای تحقیق: 15
1-8-3- روش گردآوری اطلاعات: 16
1-8-4- جامعه و نمونه آماری: 17
1-8-5- روش تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها: 19
1-9-تعریف ومفاهیم واژگان: 20
فصل دوم:مبانی نظری
2-1- مقدمه: 23
2-2-سازمان فضایی شهر: 23
2-3- بافت فرسوده: 24
2-3-1- توسعه فیزیکی و بافت فرسوده: 27
2-4- نوسازی بافتهای فرسوده: 28
2-5- سیر مطالعات بافت فرسوده: 30
2-6- تجربیات نوسازی در جهان: 35
2-7- بافت فرسوده در ایران: 40
2-8- اثرات نوسازی بر سیما و منظر شهری 42
2-9- مشارکت: 44
2-9-1- مشارکت شهروندان در امور شهری: 47
2-9-2- توانمندسازی و مشارکت: 50
2-10- حکمروایی و مشارکت: 52
2-10-1- حکمروایی خوب: 54
2-11- نوسازی بافت فرسوده و مشارکت مردمی: 57
فصل سوم:قلمروپژوهش
3-1- مقدمه: 64
3-2-بافت‌های فرسوده تهران: 64
3-3- موقعیت جغرافیایی: 66
3-4- جغرافیای طبیعی: 72
3-4-1-توپوگرافی: 72
3-4-2- مخاطرات طبیعی: 72
3-4-3- آب‌وهوا: 74
3-4-4- منابع آب 77
3-5- جغرافیای انسانی: 78
3-5-1- تاریخچه: 78
3-5-2- جمعیت: 81
3-5-3- کاربری اراضی: 83
3-6- بافت‌های فرسوده: 94
3-7- محله‌های منطقه: 107
3-7-1- محله استاد معین: 107
3-7-2-محله هوشیار: 110
3-7-3-محله دستغیب: 112
3-7-4- محله امامزاده عبدالله: 114
3-7-5-محله مهرآباد جنوبی: 116
3-7-6-محله شمشیری: 118
3-7-7-محله سرآسیاب: 119
3-7-8-محله فتح (صنعتی): 121
فصل چهارم :تجزیه وتحلیل ویافته های پژوهش
4-1-مقدمه 124
4-2- تعیین متغیرها: 124
4-3- اطلاعات شخصی پاسخگویان: 126
4-4- ارزیابی نظرات مردم و کارشناسان درزمینه اثرات مشارکت در نوسازی بافت فرسوده: 131
4-5- سنجش تفاوت معناداری ارزیابی‌ها: 155
4-6- بررسی همبستگی بین متغیرها: 156
4-7-آزمون فرضیات: 158
4-7-1-فرضیه اول: 158
4-7-2-فرضیه دوم: 159
4-7-3-فرضیه سوم : 160
فصل پنجم :نتیجه گیری وپیشنهادات 
5-1- مقدمه 163
5-2-نتیجه گیری نهایی: 163
5-3-ارائه پیشنهادها:265
منابع و مآخذ: 168
پیوست ها: 171

 

ارزیابی عملکرد شهرداری تهران در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده در دهه 80 تا 90

چکیده

این پژوهش در صدد بررسی میزان موفقیت شهرداری تهران در بخشهای مختلف نوسازی و بهسازی بافت فرسوده در دهه 80 تا 90 بوده است. از این رو از میان مسئولان مربوطه در شهرداری نواحی 160 نمونه انتخاب گردید و سپس پرسشنامه ای جهت جمع آوری داده ها به آنها ارائه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و تحلیل همبستگی و رگرسیون جهت بررسی روابط متفیرهای تحقیق و از روش swot برای بررسی نقاط ضعف و قوت (عوامل داخلی) و فرصت ها و تهدیدها (عوامل بیرونی) محدوده، راهبرد مناسب جهت رسیدن به هدف ارائه گردید.نتایج حاکی از آن است که بین بهسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده با اقبال عمومی مردم از بازسازی بافت های فرسوده و همچنین ضریب تشخیص عملکرد شهرداری رابطه معنادار وجود دارد. همچنین با توجه به مقدار ضریب همبستگی (560/0) می توان گفت ضریب تشخیص عملکرد شهرداری تاثیر بیشتری را در بهسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده دارد. کلمات کلیدی: بهسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده، اقبال عمومی، ضریب تشخیص

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:مفاهیم و کلیات
1-1-مقدمه 2
1-2-طرح مسئله 4
1-3-ضرورت تحقیق 5
1-4-اهداف پژوهش 5
1-5-سوالات پژوهش 6
1-6-روش تحقیق 7
1-7- جامعه آماری و برآورد حجم نمونه و روش نمونه گیری 7
1-8-روش گردآوری اطلاعات 8
1-9-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 8
1-10-متغیرها و واژه های کلیدی 9
1-11- پیشینه پژوهش 9
1-11-1-پیشینه در ایران 9
1-11-2-جنبه جدید بودن دانش، توسعه و نوآوری در فناوری تحقیق 11
فصل دوم:مفاهیم و مبانی نظری تحقیق
مقدمه 14
2-1-تعاریف و مفاهیم پایه 15
2-1-1-بافت شهر 15
2-1-2-انواع بافت شهری 16
2-1-3-بافت تاریخی،هسته اولیه شهر 16
2-1-4-بافت قدیمی شهر 16
2-1-5-بافت میانی شهر 17
2-1-6-فرسودگی 17
2-1-7-بررسی زمینه های فرسودگی و فرآیند ایجاد بافت های فرسوده شهری 18
2-1-8-ابعاد گوناگون فرسودگی 20
2-1-8-1-فرسودگی کالبدی/ سازه ای 20
2-1-8-2-فرسودگی کارکردی 20
2-1-8-3-فرسودگی مکانی 20
2-1-9-فرسودگی، علل و پیامدها 21
2-1-10- مفهوم بافت فرسوده 23
2-1-11-ویژگی بافت های فرسوده 25
2-1-12-طبقه بندی انواع بافت های فرسوده 25
2-2-مدیریت شهری 27
2-2-1-تبین و تشریح مفهوم سیستم مدیریت شهری 28
2-2-2-تبین و تشریح تشکیلات و ساختار سازمانی مدیریت شهری: 28
2-2-3-تعریف شهرداری 29
2-2-4-بررسی مفهوم شهرداری 29
2-2-5-ضرورت تشکیل شهرداری 30
2-2-6-وظایف شهرداری ها 31
2-2-7-دهه 1950 بازسازی شهری 33
2-2-8-دهه 1960 تجدید حیات شهری 33
2-2-9-دهه 1970 نوسازی شهری 34
2-2-10-دهه 1980 توسعه مجدد شهری 35
2-2-11-دهه 1990 – معاصره سازی شهری 36
2-2-12-آغاز قرن بیست ویکم میلادی – نوزائی شهری 37
2-2-13-تجارب بهسازی و نوسازی بافت های کهن شهری در ژاپن 39
2-2-14-تجارب بهسازی و نوسازی بافت کهن قدیم شهری در کشور انگلستان 40
2-2-15-تجارب بهسازی ونوسازی بافتهای کهن شهری در ایتالیا 40
2-2-16-اصول و قوانین مرتبط با احیای بافت قدیم در ایران 41
2-2-17-قانون برنامه پنج ساله دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران (78-1374) 45
2-2-18- قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران (84-1379) 45
2-2-19-قانون توسعه برنامه چهارم جمهوری اسلامی ایران 46
2-2-20-قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (94-1390) 48
2-2-21-برنامه اول عمرانی کشور: 1334-1327 48
2-2-22-برنامه دوم عمرانی کشور: 1341-1334 50
2-2-23-برنامه سوم عمرانی کشور: 1346-1341 51
2-2-24-برنامه چهارم عمرانی کشور: 1351-1347 52
2-2-25-برنامه پنجم عمرانی کشور: 1356-1352 54
2-2-26-قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب 1387 55
2-2-27-آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب 1388 56
2-2-28-قانون حمایت از احیا بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری مصوب 1389 56
2-3-سازمانهای مداخله کننده در بافت فرسوده شهرها 57
2-3-1-سازمان میراث فرهنگی 57
2-3-2-سازمان عمران و بهسازی شهری 58
2-3-3-شهرداری ها 58
2-4-ارزیابی عملکرد 59
2-4-1-دیدگاه های ارزیابی عملکرد 60
2-4-2-فرآیند ارزیابی عملکرد 62
2-4-3-دیدگاه های مداخله در بافت های فرسوده شهری 63
2-4-4-مداخله در بافت های فرسوده شهری از دیدگاه کالبدی 63
2-4-5-مداخله در بافت های فرسوده شهری از دیدگاه اجتماعی 63
2-4-6-مداخله در بافت های فرسوده شهری از دیدگاه اقتصادی 64
2-5-نظریه های مرتبط با بافت فرسوده 64
2-5-1-نظریه هوسمان در پاریس 64
2-5-2-نظریه ویلیام موریس درانگلستان 64
2-5-3-نظریه پاتریک گدس دراسکاتلند 65
2-5-4-نظریه ابنزرهاوارد در انگلستان 65
الزامات راهبردی و ساختاری نوسازی بافت های فرسوده در ایران 65
2-5-5-رویکرد 66
2-5-6-ساختار، محدوده اقدام و ارتباطات 66
2-5-7-تمرکززدایی و تفویض اختیارات و مسئولیت ها 66
2-6-زمین لرزه بم،آغازی برای دوره جدید نوسازی شهری در ایران 66
2-7-تجربیات نوسازی شهری در ایران 67
2-7-1-شهر یزد 67
2-7-2-شهر مشهد 68
2-7-3-شهر اصفهان 68
فصل سوم:روش شناسی تحقیق و منطقه مورد مطالعه
3-1-روش 70
3-1-1-روش پژوهش 70
3-1-2-جامعه پژوهش 70
3-1-3- نمونه پژوهش و روش نمونه گیری 70
3-1-4- حجم پژوهش و روش محاسبه آن 71
3-1-5-توضیح ابزار گردآوری اطلاعات و روایی و پایایی ابزار 72
3-1-6-روش گردآوری اطلاعات 73
3-1-7-روش تجزیه و تحلیل داده ها 73
3-1-8-محدودیت های پژوهش 74
3-2-بررسی منطقه مورد مطالعه 74
3-2-1-وضعیت توپوگرافی منطقه 74
3-2-1-1-کوه 74
3-2-1-2-دامنه و تپه ها 74
3-2-1-3-دشت 75
3-2-1-4-موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 75
3-2-1-5-ارتفاع از سطح دریا 76
3-2-1-6-شیب زمین 76
3-2-1-7-خاک و پوشش گیاهی 77
3-2-1-8-منابع آب 77
3-3-وضعیت اقلیمی منطقه 77
3-4-بررسی ساختار جمعیتی منطقه مورد مطالعه 81
3-5-جمعیت و تراکم در بافت های فرسوده 84
3-6-جمعیت و سکونت مهاجران در بافت های فرسوده 87
3-7-بررسی ساختار اقتصادی منطقه مورد مطالعه 88
3-8-بررسی ویژگی های گردشگری منطقه مورد مطالعه 94
3-8-1-مناطق ارزشمند تجریش و مناطق تاریخی- فرهنگی سعدآباد 95
3-9-پیشینه منطقه مورد مطالعه 96
3-9-1-پیشینه تاریخی شهر تهران 99
3-9-2-«تهران» یا «طهران» 100
3-9-3-سابقه تاریخى منطقه 101
3-10-بافت های تاریخی و با ارزش تهران 102
3-10-1-منطقه تهران قدیم 102
3-10-2-منطقه تاریخی/ مذهبی ری 104
3-11-ویژگی های کالبدی منطقه 104
3-11-1-سازمان فضایی مرکز تجاری-اداری(CBD) 105
3-11-2-نظام فضاهای پر و خالی منطقه 106
3-11-3-فضای باز عمومی 107
3-11-4-گونه های بافت شهر تهران 108
3-11-5-گونه بافت قدیمی، میانی و نوساز 109
3-11-5-1-بافت قدیم شهر 110
3-11-5-2-بافت میانی شهر 111
3-11-5-3-بافت نوساز 111
3-12-شبکه حمل و نقل 112
3-12-1-فرودگاه‌ها 112
3-12-2-پایانه‌های مسافربری 112
3-12-3-شبکه راه‌آهن 113
3-12-4-بزرگراه‌ها 113
3-12-5-متروی تهران 113
3-13-بافت فرسوده تهران 114
3-13-1-بافت شهری نفوذپذیر تهران 116
3-13-2-بافت ریزدانه جمعیت شهر تهران 118
3-14-وضعیت کاربری های عمده و اصلی در مناطق 119
3-14-1-کاربری اداری 119
3-14-2-کاربری تجاری 121
3-14-3-کاربری فضای سبز، باغات و پارک های جنگلی 121
3-14-4-کاربری مسکونی 123
3-14-5-سکونت گروه های کم درآمد در مجموعه پیرامونی 126
3-15-فعالیت های سازمان نوسازی شهر تهران از بدو تاسیس 127
3-16-معرفی پروژه ها و اقدامات 129
3-16-1-پروژه نواب 129
3-16-2-پروژه امام علی(ع) 130
3-16-3-طرح منظر شهری محله خوب بخت، منطقه 15 شهرداری تهران 131
3-16-4-طرح منظر شهری محله سلیمانی-هفت چنار منطقه 10 شهرداری تهران 131
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
4-1-آمار توصیفی اطلاعات دموگرافیک افراد نمونه 135
4-2-آمار توصیفی متغیرهای تحقیق 139
4-2-1-عوامل ایجاد کننده بهسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده 139
4-3-بررسی روایی و پایایی پرسش‌نامه 139
4-3-1-روایی پرسش‌نامه 139
4-3-2-پایایی پرسش‌نامه 140
4-3-3-پرسشنامه عوامل ایجاد کننده بهسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده 140
4-4-آزمون کلموگروف اسمیرنف 141
4-5-آزمون T تک نمونه ای 141
4-6-تحلیل استنباطی یافته‌ها 142
4-6-1-بررسی فرضیه ها 143
4-6-2-برآورد آزمون های اعتبار و صحت مدل (بررسی فروض کلاسیک) 147
4-6-2-1-آزمون حقیقی بودن رگرسیون 147
4-6-2-2-خودهمبستگی در جملات اخلال 149
4-6-2-3-آزمون نرمالیتی توزیع خطاها (پسماندها) 149
4-7-مدل راهبردی SWOT در تحلیل بافت فرسوده تهران 150
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1-مقدمه 158
5-2-نتیجه گیری 159
5-3-پیشنهادهای حاصل از تحقیق 160
5-4-پیشنهادهایی جهت تحقیقات آتی 161
5-5-محدودیت های پژوهش 161
مراجع 163
ضمائم 167

 

نقش الگوهای مشارکتی در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهر کرج (نمونه موردی: منطقه 1 کرج)

چکیده

بافت فرسوده، کل یا آن بخش از فضای شهری است که نظام زیستی آن هم از حیث ساخت و هم از حیث کارکرد اجزای حیاتی خود دچار اختلال و ناکارآمدی شده است. مشارکت ساکنین این بافت‌های فرسوده در کنار توجه به طرح‌های نوسازی امری است که تا کنون نادیده انگاشته شده است. محله اسلام آباد نیز از جمله این بافت‌ها می‌باشد. محله اسلام آباد (تپه مرادآب، زورآباد) نیز به عنوان اولین بافت‌های فرسوده شکل گرفته از سکونتگاه های غیر رسمی در کرج بزرگ است که شهرتی ملی و بین المللی یافت وهیچ وقت در خود محصور و محدود نماند .نوع تحقیق مورد نظر کاربردی و از لحاظ روش نیز تحلیلی ـ تبیینی می‌باشد که با رویکرد کمی و کیفی و جمع آوری اسنادی و اکتشافی داده‌ها به بررسی موضوع پژوهش پرداخته شده است، جهت این بررسی از مطالعات میدانی، پرسشنامه و مصاحبه و مشاهده بهره گرفته شده است پرسشنامه مورد نظر به دو دسته پرسشنامه سطح خانوار با مجموعه ای از سوالات باز و بسته تشکیل شده است و پرسشنامه کارشناسان حوزه بافت فرسوده که از سوالات باز تشکیل شده و به بررسی دیدگاه‌ها و نظرات آن‌ها پرداخته شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله از پرسشنامه‌ها نیز از نرم افزار SPSS و آزمون (T) تک نمونه ای بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می‌دهد، بافت فرسوده اسلام آباد نیازمند نوس ازی جهت بهبود وضعیت کالبدی آن می‌باشد در این میان جهت موفقیت چشمگیرتر نوسازی در این محله، سهم مشارکت فعال مردم در تمام مراحل طرح نوسازی بسیارزیاد می‌باشد. با بررسی‌های موجود و حاصله از پرسشنامه می‌توان گفت که محله و مردم زمینه زیادی جهت همکاری و مشارکت با مسئولان جهت نوسازی محله خود دارند. لکن آنچه مشاهده می‌گردد نه تنها در این محله بلکه در سایر محله‌هایی که برای آن‌ها طرح‌های نوسازی و ساماندهی تهیه و اجرا شده است. مشارکت مردم محله لحاظ نگردیده است. و این امر در دیدگاه کارشناسان با عدم موفقیت همراه بوده است. لذا به طور کلی ضامن موفقیت طرح‌های نوسازی و بهسازی مردم، دیدگاه‌ها، نظرات و سهیم بودن ساکنین در طرح‌های نوسازی و بهسازی اینگونه بافت ها در محله خود می‌باشد. و آن نیز توجه جدی مسئولین را می‌طلبد.

مقدمه 1 
فصل اول کلیات و طرح تحقیق 
1-1 مقدمه 4 
1-2 بیان مسئله 5 
1-3 مروري بر ادبيات تحقيق: 7 
1-3-1پيشينه تحقيق در جهان: 7 
1-3-2پیشینه تحقیق در ایران: 8 
1-4 اهداف تحقيق 10 
1-5 سؤال‌هاي تحقيق: 11 
1-6 فرضیه‌هاي تحقيق: 11 
1-7 اهميت و ضرورت تحقيق: 11 
1-8 ساختار تحقيق: 12 
1-8-1 روش تحقیق: 12 
1-8-2 روش گردآوری اطلاعات: 12 
1-8-3 جامعه آماری: 12 
1-8-4 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 13 
1-9 محدودیت‌های تحقيق: 13 
1-10 جمع بندی 14 
فصل دوم چارچوب نظری ومبانی تئوری 
2-1 مقدمه 17 
2-2 مشارکت و ساماندهی بافت‌های فرسوده 18 
2-2-1 مشارکت 18 
2-2-2 مفهوم مشارکت 18 
2-2-3 انواع مشارکت 19 
2-2-3-1 نقش مردم: 20 
2-2-3-2 موقعیت مردم (در قبال طرح‌ها و برنامه‌ها) 20 
2-2-4 تقسیم بندی مشارکت در زمینه های مختلف 21 
2-2-4-1 بر حسب زمینه مشارکت 21 
2-2-4-2 بر حسب نوع سازماندهی 22 
2-2-5 دیدگاه های مشارکت 22 
2-2-5-1 رهیافت ابزاری 23 
2-2-5-2 رهیافت توسعه ای 23 
2-2-5-3 مشارکت به عنوان حق مردم 23 
2-2-6 ضرورت و اهمیت مشارکت در توسعه شهری 25 
2-2-7 مشخصات نهاد مشارکت محله ای 26 
2-2-8 الزامات تشکیل نهاد مشارکت محله ای 27 
2-2-9 مزایای مشارکت مردم در برنامه ریزی محله 28 
2-2-10 توسعه پایدار و بافت فرسوده 30 
2-2-11 مشارکت و توسعه پایدار 31 
2-2-12 نقش مشارکت در بهسازی و نوسازی شهری 33 
2-3 بافت فرسوده ( بافت و فرسودگی) 37 
2-3 -1 بافت 37 
2-3-2 بافت شهری 37 
2-3-3 بافت قدیم 38 
2-3-4 بافت فرسوده 39 
2-3-5 فرسودگی 40 
2-3-6 گونه‌ها و انواع بافت فرسوده 40 
2-3-6-1 بافت‌های دارای میراث‌های فرهنگي وتاريخي شهری 40 
2-3-6-2 بافت‌های شهری (فاقد میراث فرهنگی) 41 
2-3-6-3 بافت‌های حاشیه ای (سکونتگاه های غیررسمی) 41 
2-3-7 ویژگی‌های بافت‌های فرسوده 41 
2-3-7-1 عمر ابنیه 41 
2-3-7-2 دانه بندی 41 
2-3-7-3 نوع مصالح 42 
2-3-7-4 تعداد طبقات 42 
2-3-7-5 وضعیت دسترسی‌ها 42 
2-3-7-6 وضعیت خدمات و زیر ساخت‌های شهری 42 
2-3-8 مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری در خصوص بافت‌های فرسوده شهری 42 
2-3-9 جایگاه موضوع بافت‌های فرسوده و مسکن در اسناد فرادست 46 
2-3-10 شاخصه های شناخت بافت‌های فرسوده 48 
2-3-10-1 شناسه های شناخت محدوده بافت‌های فرسوده 48 
2-3-10-2 شناسه های شناخت گونه های بافت‌های فرسوده 51 
2-3-11 مسائل و مشکلات بافت‌های فرسوده 55 
2-3-11-1 مشکلات اجتماعی – اقتصادی 55 
2-3-11-2 مشکلات زیست محیطی 58 
2-3-11-3 مشکلات کالبدی و دسترسی 58 
2-3-12 الزامات مداخله در بافت فرسوده 60 
2-3-13 انواع مداخله در بافت‌های فرسوده 61 
2-3-13-1 بهسازی 61 
2-3-13-2 نوسازی 64 
2-3-13-3 بازسازی 67 
2-3-14 تجارب نوسازی بافت‌های فرسوده در جهان 68 
2-3-15 سوابق نوسازی شهری در ایران 71 
2-3-16 مشکلات، موانع و محدودیت‌های اساسی در نوسازی بافت‌های فرسوده 72 
2-4-1 پیش شهرگرایی قرن نوزدهم 74 
2-4-1-1 مدل برنامه ریزی پیشرفت گرا 74 
2-4-1-2 مدل برنامه ریزی فرهنگ گرا 75 
2-4-2 شهرگرایی قرن نوزدهم 75 
2-4-2-1 مدل فرهنگ گرا 75 
2-4-2-2 مدل پیشرفت گرا 76 
2-4-3 شهرگرایی قرن بیستم 77 
2-4-3-1 مدل پیشرفتگرا 78 
2-4-3-2 مدل فرهنگ گرا 78 
2-4-3-3 طبیعت گرا 78 
2-4-4 جنبش نوشهرگرایی 79 
2-4-5 انجمن نوشهرگرایی 80 
2-4-6 نوشهرگرایی و اصول آن در طراحی محلات پایدار 82 
2-5 جمع بندی 83 
فصل سوم معرفی منطقه موردمطالعه (اسلام آباد کرج) 
3-1 مقدمه 87 
بخش اول : استان البرز و شهر کرج 89 
3-2 -1 موقعیت جغرافیایی 89 
3-2-1 -1 موقعیت جغرافیایی استان البرز 89 
3-2-1-2 موقعیت جغرافیایی شهر کرج 89 
3-2-2 بستر و ویژگی‌های طبیعی منطقه کرج 90 
3-2-3 کرج در تاریخ باستان 91 
3-2-4 تحولات جمعیتی استان و شهرکرج 92 
3-2-5 شیب و تأثیر آن در ساختار فیزیکی در منطقه 95 
3-2-6 ویژگی‌های اقتصادی و اشتغال 97 
3-2-7 ساختار فیزیکی و کالبدی شهر 97 
3-2-8 شناسائی و تعیین محدوده گونه های مختلف بافت فرسوده در کرج 99 
3-8-2-1 بافت شهری فاقد میراث ویژه تاریخی و فرهنگی 100 
3-8-2-2 بافت فرسوده روستایی ـ شهری 100 
3-8-2-3 بافت حاشیه ای (خودرو) 101 
3-2-9 ضوابط و مقررات تشویقی و حمایتی نوسازی و بهسازی شهر کرج 102 
3-2-10 ضوابط تشویقی برای هر حوزه متناسب با ویژگی‌های تجمیع و ویژگی‌های حوزه شهر کرج 104 
بخش دوم : محله بافت فرسوده حاشیه ای اسلام آباد 105 
3-3- 1 معرفی محله اسلام آباد 105 
3-3-2 موقعيت محله در ارتباط با شهر 106 
3-3-3 خصوصیات جمعیت محله 107 
3-3-4 الگوهای کاربری زمین در محله 109 
3-3-5 خصوصیات شیب محله 110 
3-3-6روند شکل گیری بافت فرسوده در محله 110 
3-3-7 مطالعات اجتماعی وفرهنگی واقتصادی 111 
3-3-8 سلسله مراتب دسترسی محله اسلام آباد 112 
3-3-9 الگوهای کاربری زمین در محله 113 
3-3-10 راهبردهای توسعه آینده محله اسلام آباد 114 
3-3-11 جمع بندی 115 
فصل چهارم موارد و روش ها و تحلیل یافته های پژوهش 
4-1 مقدمه 119 
بخش اول: مواد و روش‌ها 120 
4-2-1 آمار توصیفی 120 
4-2-1-1میانه 121 
4-2-1-2 نما یا مد 121 
4-2-1-3 میانگین 122 
4-2-1-4 درصد فراوانی 123 
4-2-1-5 فراوانی تجمعی 123 
4-2-2 همبستگی 124 
4-2-2-1 همبستگی پیرسون 125 
4-2-2-2 همبستگی رتبه ای کندال 125 
4-2-2-3 همبستگی رتبه ای اسپیرمن 126 
4-2-3 آمار استنباطی 126 
4-2-3-1 آزمون T 127 
4-2-3-2 آزمون T (تک نمونه ای) 128 
بخش دوم: تحلیل و بررسی پرسشنامه خانوار ساکنین محله اسلام آباد 129 
4-3-1 محل تولد و نوع محل سکونت قبلی خانوار ساکن محله اسلام آباد 130 
4-3-2 وضعیت تعداد اعضای خانواده خانوار ساکن محله اسلام آباد 131 
4-3-3 وضعیت میزان تحصیلات سرپرست خانوار ساکن محله اسلام آباد 132 
4-3-4 تجریه و تحلیل نوع اشتغال سرپرست خانوارساکن محله اسلام آباد 133 
4-3-5 تغییرات متوسط هزینه ماهیانه خانوار محله اسلام آباد 134 
4-3-6 وضعیت اقوام موجود بین ساکنین محله اسلام آباد 135 
4-3-7 وضعیت سابقه سال‌های سکونت ساکنین در محله اسلام 136 
4-3-8 وضعیت مدت اقامت در مکان قبلی سکونت اهالی 137 
4-3-9 بررسی وضعیت دلایل انتخاب محله اسلام جهت سکونت از طرف ساکنین 138 
4-3-10 دلایل و انگیزه های مهاجرت ساکنین به محله اسلام آباد 139 
4-3-11 وضعیت نوع تملک منازل مسکونی فعلی محله اسلام آباد 140 
4-3-12 وضعیت نوع تملک منازل مسکونی اهالی قبل از سکونت در محله اسلام آباد 141 
4-3-13 وضعیت متراژ واحدهای مسکونی فعلی اهالی محله اسلام آباد 142 
4-3-14 وضعیت میزان رضایت ساکنین از سکونت در محله اسلام آباد 143 
4-3-15 وضعیت میزان تمایل به واگذاری منازل مسکونی جهت تخریب از دیدگاه ساکنین 144 
4-3-16 وضعیت تمایل ساکنین محله اسلام آباد جهت تجمیع واحدهای مسکونی 145 
4-3-17 وضعیت میزان تمایل ساکنین در صورت محول شدن وظیفه در ساماندهی محله اسلام آباد 146 
4-3-18 وضعیت میزان آگاهی شهروندان از طرح‌های ساماندهی مربوط به محله اسلام آباد 147 
4-3-19 وضعیت میزان رضایت شهروندان جهت مشارکت درخصوص بررسی وضع موجود محله اسلام آباد در همکاری با مسئولین 148 
4-3-20 وضعیت میزان تمایل ساکنین در خصوصترغیب همسایگان در مشارکت جهت ساماندهی محله 149 
4-3-21 وضعیت ساماندهی محله از دیدگاه ساکنین در خصوص نوع ساماندهی و نوسازی محله اسلام آباد 150 
4-3-22 وضعیت خدمات و امکانات در محله و انواع کمبود آن از دیدگاه ساکنین 151 
4-3-23 وضعیت میزان تمایل ساکنین به ترک محله اسلام آباد 152 
4-3-24 وضعیت دلایل ترک محله از دیدگاه ساکنین فعلی محله اسلام آباد 153 
4-3-25 وضعیت میزان تمایل به مشارکت در امر نظافت محله و پاک‌سازی معابر از سوی ساکنین 153 
4-3-26 وضعیت میزان تمایل به مشارکت در انتخاب معتمد محله به عنوان نماینده از سوی ساکنین 155 
4-3-27 وضعیت میزان اعتقاد به مشارکت در برنامه ریزی برای محله سکونت از دیدگاه ساکنین 156 
4-3-28 وضعیت میزان مشارکت در ساخت و ساز واحدها و تجمیع خانه‌ها با یکدیگر از سوی ساکنین 158 
4-3-29 وضعیت میزان تمایل به مشارکت در تعاونی و صندوق‌های محلی 159 
4-3-30 وضعیت میزان آگاهی ساکنین از مشکلات محله اسلام آباد 160 
4-3-31 وضعیت میزان تمایل ساکنین در یاری و کمک به همسایه و آشنایان در مشکلات 161 
4-3-32 وضعیت میزان شرکت در تصمیمات مربوط به محله از سوی ساکنین محله اسلام آباد 162 
4-3-33 وضعیت میزان شرکت درمراسم‌های موجود در مساجد و مدارس محله اسلام آباد 163 
4-3-34 وضعیت میزان تمایل به شرکت در جلسات محله (در خصوص رسیدگی به مشکلات) از سوی ساکنین محله اسلام آباد 165 
4-3-35 وضعیت میزان اعتقاد ساکنین به موفقیت تصمیم گیران و مسئولان در ساماندهی محله 166 
4-3-36 وضعیت میزان رفت و آمد خانوادگی ساکنین محله اسلام آباد با یکدیگر 167 
4-3-37 وضعیت میزان اعتقاد ساکنین به نهاد شهرداری در اجرای طرح ساماندهی محله اسلام آباد از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 168 
4-3-38 وضعیت میزان تمایل ساکنین جهت مشارکت در بازسازی و نوسازی محله و سایر واحدهای مسکونی محله 169 
4-3-39 وضعیت میزان تمایل ساکنین در خصوص واگذاری منازل جهت نوسازی به وسیله سرمایه گذاران 171 
4-3-40 وضعیت معابر و پیاده رو های محله اسلام آباد از دیدگاه ساکنین 172 
4-3-41 وضعیت میزان نیازمندی اصلاح معابر سواره و پیاده رو از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 173 
4-3-42 وضعیت میزان نقش اصلاح معابر و پیاده روها در نوسازی محله از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 175 
4-3-43 وضعیت سواره رو بودن معابر از دیدگاه ساکنین محله 176 
4-3-44 وضعیت مشکلات معابر از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 177 
4-3-45 وضعیت تملک وسیله نقلیه شخصی و پارکینگ از دیدگاه ساکنین 178 
4-3-46 وضعیت انواع وسیله نقلیه در استفاده ساکنین جهت رفت و آمد به محل کار 179 
4-3-47 وضعیت عرض معابر و کوچه های فرعی از دیدگاه ساکنین 180 
4-3-48 وضعیت عرض معابر و کوچه های اصلی از دیدگاه ساکنین 181 
4-3-49 وضعیت مدت پیاده روی ساکنین جهت رسیدن به وسایل نقلیه 182 
4-3-50 وضعیت میزان استفاده از پیاده روها از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 183 
4-3-51 وضعیت میزان امید به اصلاح معابر از دیدگاه ساکنین محله اسلام آباد 184 
4-3-52 سخن آخر ساکینن محله اسلام آباد با مسئولین امر ساماندهی بافت های فرسوده 185 
4-3-53 جمع بندی 187 
بخش دوم: تجزیه و تحلیل پرسشنامه کارشناسان و مسئولین حوزه ساماندهی بافت فرسوده 189 
4-4- 1 دیدگاه کارشناسان در خصوص نظام شهرنشینی در کشور و تأثیر این نظام شهرنشینی در گسترش بافت‌های فرسوده در ایران 189 
4-4-2 دیدگاه کارشناسان در خصوص مورد لحاظ قرار گرفتن و تحقق یافتن شاخص‌های مشارکتی در ساماندهی بافت‌های فرسوده و مباحث توانمندسازی 192 
4-4-3 دیدگاه کارشناسان در خصوص اعمال شاخص‌های حکمروایی شهری از قبیل مشارکت، برابری، شفافیت، پاسخگویی، حاکمیت قانونی، اثربخشی کارایی، در ساماندهی بافت‌های فرسوده در کشور 194 
4-4-4 دیدگاه کارشناسان در خصوص اعتقاد به نقش سازنده سرمایه های اجتماعی (مردم آگاه و نیروی جوان محله) در ساماندهی، توانمند سازی و نوسازی محله های فرسوده 196 
4-4-5 دیدگاه کارشناسان در خصوص نقش مفید و سازنده مردم ساکن محله های با بافت فرسوده در برنامه های ساماندهی محله های خود 198 
4-4-6 دیدگاه کارشناسان در خصوص راهکارهای جلب مشارکت مردم در طرح‌های ساماندهی و نوسازی محله‌های بافت فرسوده 200 
4-4-7 پیشنهاد مسئولین در خصوص انتخاب نوع ساماندهی را برای محله‌های با بافت فرسوده شهری پیشنهاد 202 
4-4-8 دیدگاه مسئولین در خصوص سیاست‌های آینده و مدنظر جهت مقابله با بافت‌های فرسوده 204 
4-4-9 پیشنهاد مسئولین برای انتخاب سیاست و رویکرد در ساماندهی محله‌ی اسلام آباد و دلایل این نوع انتخاب 205 
4-4-10 دیدگاه کارشناسان در خصوص عوامل و موانع مشارکت مردم در ساماندهی محله بافت فرسوده اسلام آباد 207 
4-4-11دیدگاه کارشناسان در خصوص وضعیت معابر و پیاده رو های شهر به خصوص معابر بافت‌های فرسوده و محله اسلام آباد 209 
4-4-12 دیدگاه ساکنین در خصوص ضرورت اصلاح معابر و پیاده روها در نوسازی محله های با بافت فرسوده و ضرورت تسهیل این امر 210 
4-4-13 ارزیابی کارشناسان از وضعیت دسترسی‌های سواره و پیاده در محله اسلام آباد و نقش این عدم دسترسی‌ها در وضعیت نامناسب محله 213 
4-4-14 راهکارها و راهبردهای مسئولین برای اصلاح معابر و کوچه های محله اسلام آباد و بهبود دسترسی‌ها در محله اسلام آباد 214 
4-4-15جمع بندی 215 
فصل پنجم آزمون فرضیه، نتیجه گیری و پیشنهادات 
5-1 مقدمه 219 
5-2 آزمون فرضیه 220 
5-2-1 آزمون فرضیه اول 220 
5-2-2 آزمون فرضیه دوم 224 
5-3 نتیجه گیری 227 
5-4 پیشنهادات 230 
منابع و مأخذ 234 
پیوست 240 

 

ارزیابی نوسازی بافتهای فرسوده با رویکرد بازآفرینی شهری؛ مطالعه موردی: پروژه‌ی عتیق تبریز

چکیده

در سال‌های اخیر با افزایش بی‌رویه و بدون برنامه جمعیت بسیاری از بافت‌های داخلی شهر به تدریج کارکرد اصلی خود را از دست داده‌اند و با کارکرد نامناسب مواجه گشته اند و با از بین رفتن شرایط مناسب زندگی به بافت فرسوده مبدل گشته‌اند. به عبارتی دیگر بافت‌های تاریخی امروز، بخشی از بافت شهرهای کشور به یادگار مانده از یک یا دو قرن گذشته و حتی نیمه اول قرن حاضر می باشند که اکثر آن ها علی رغم واجد ارزش بودن از نظر تاریخی-فرهنگی به فرسودگی گراییده‌اند، ولیکن همواره ضرورت ساماندهی، حفظ، احترام و بازآفرینی ارزش‌‌ها در این گونه بافت‌ها مورد توجه معماران، برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است. در ادبیات اخیر دنیا واژه “بازآفرینی شهری” به عنوان یک واژه عام که مفاهیم دیگـری بهسـازی، نوسازی، بازسازی توانبخشی، احیاء، تجدید حیات، باززنده سازی، نوزایی و روانبخشـی شـهری را در بـرمـی گیرد به کار می‌رود، باز آفرینی شهری، توسعه شهری به مفهوم رشد کمی عناصـر کالبـدی شـهر بـرای اسـکان جمعیت و ارتقای کیفیت زندگی، در قالب طرح‌های توسعه شهری رخ خواهد داد. در پژوهش حاضر به ارزیابی نوسازی بافت فرسوده‌ی طرح عتیق با رویکرد بازآفرینی شهری پرداخته شده است. هدف این پژوهش بررسی استخوان بندی طرح عتیق و نحوه حفاظت عناصر اصلی بافت در فرایند نوسازی و بازآفرینی شهری و بررسی میزان انطباق و معاصرسازی زیر‌ساخت‌های قدیمی محله منصور در طرح عتیق با اصول نوسازی و بازآفرینی شهری است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد، همچنین در فرایند پژوهش و بخش مطالعات پیمایشی، از انواع ابزارهای گردآوری و تحلیل اطلاعات و همچنین بررسی‌های میدانی و ابزارها و روش‌های کمی در ترکیب با آن بهره برده شده است. در استفاده از روشهای میدانی در صورت نیاز از روشهای ترکیبی و از 135 پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده استفاده شده است و با مدل swot مورد تحلیل قرار گرفته است .نتایج به دست آمده حاکی از آن است که استخوان بندی و عناصر اصلی شهر در فرایند نوسازی بافت فرسوده‌ی طرح عتیق حفاظت شده است‌ و همچنین زیرساخت‌های شهری معاصر سازی و با طرح جدید انطباق داده شده است.

فصل اول: کلیات تحقیق 
1- مقدمه 2 
1-1- بیان مسئله 2 
1-2- سئوالات تحقیق 4 
1-3- پیشینه تحقیق 4 
1-4- اهداف تحقیق 7 
1-5- فرضیات تحقیق 8 
1-6- مواد و روش ها (روش تحقیق) 8 

فصل دوم: چهارچوب نظری تحقیق 
2- مفاهیم پایه 10 
2-1- بافت شهر: 10 
2-2- بافت فرسودهی شهر: 10 
2-3- بازسازی(Reconstruction): 10 
2-4- بهسازی(improvment): 11 
2-5- نوسازی(Renewal, Renovation): 11 
2-6- بازآفرینی شهری( Regeneration): 12 
2-7- تفاوت واژه های نوسازی، بهسازی، بازسازی و بازآفرینی شهری 12 
2-8- شاخص های شناسایی بافت های فرسوده شهری 12 
2-8-1- شاخص های کالبدی 13 
2-8-2- شاخص های عملکردی 13 
2-8-3- شاخص های زیست محیطی 14 
2-8-4- شاخص های اقتصادی و اجتماعی 14 
2-9- انواع بافت های فرسوده 14 
2-9-1- بافت های فرسوده دارای میراث های شهری: 14 
2-9-2- بافت های فرسوده فاقد میراث شهری: 15 
2-9-3- بافتهای حاشیهای (سکونتگاههای غیر رسمی): 15 
2-10- نگرشهای عمده در رابطه با مداخلات بافتهای قدیم شهری و محورهای تاریخی و فرهنگی 16 
2-10-1- عملکردگرایی: 17 
2-10-2- نگرش فرهنگ گرایی: 17 
2-10-3- نگرش مردم گرایانه: 18 
2-10-4- نگرش بینابینی و واقعگرا: 18 
2-11- تعریف بازآفرینی شهری 19 
2-12- راهبردهای بازآفرینی شهری 21 
2-12-1- فرهنگ ابزاری در «بازآفرینی»(بازآفرینی فرهنگ محور) 21 
2-12-2- مباحث زیست محیطی و کالبدی در «بازآفرینی» 22 
2-12-3- صنعتزدایی فرصتی برای بازآفرینی شهری 23 
2-12-4- خدماتی شدن، تجدید ساختار کارکردی و بازآفرینی شهری 23 
2-12-5- توسعهی از درون، «بازآفرینی» و Brownfield 24 
2-12-6- نگرش مشارکتی و تعاملی شرط اساسی«بازآفرینی» 25 
2-13- اصول و فرآیند بازآفرینی شهری 26 
2-13-1- تغییر و تحولات اقتصادی: 26 
2-13-2- تغییر و تحولات اجتماعی: 26 
2-13-3- حکمروایی: 26 
2-13-4- تغییر و تحولات کالبدی: 26 
2-13-5- کیفیت محیط زیست و توسعهی پایدار: 26 
2-14- تجارب مداخله در بافتهای قدیم و محورهای تاریخی و فرهنگی در جهان 29 
2-14-1- تجارب مرمت و بهسازی بافتهای قدیم در فرانسه: 29 
2-14-2- تجارب مرمت و بهسازی بافتهای قدیم انگلیس: 30 
2-14-3- تجارب مرمت و بهسازی شهری در ایتالیا: 31 
2-14-4- تجارب مرمت و بازسازی در سوریه: 32 
2-15 – تجارب مداخله در بافتهای قدیم و محورهای تاریخی و فرهنگی در ایران 34 
2-15-1- طرح احیاء بافت قدیم شهر کرمان: 34 
2 -15-2- بافت قدیم شهر اصفهان: 34 
2-15-3- محله اتابک تهران: 35 
2-15-4- بازآفرینی محله کشتارگاه یزد: 36 
2-15-5- بازآفرینی محله سعدی شیراز: 37 
2-15-6- بازآفرینی و احیای بافت قدیم مشهد: 37 
2-15-7- بازآفرینی شهری در محله جولان همدان: 38 
2-16- تعریف مدل swot 41 
2-16-1- روش کار swot در تحقیق حاضر 42 

فصل سوم: معرفی محدوده مورد مطالعه 
3- ویژگیهای عمومی شهرM تبریز 45 
3-1- موقع و وسعت 45 
3-2- شرایط جغرافیایی تبریز 47 
3-4-آب و هوای تبریز 48 
3-5-حرارت 49 
3-6- بارش 50 
3-7- وزش باد 53 
3-8- توپوگرافی شهر تبریز 54 
3-9- زمین شناسی 55 
3-10- زلزله نگاری 56 
3-11- گسلهاي فعال در تبریز 58 
3-12- پستي و بلنديهاي تبريز 58 
3-13- ویژگیهای جمعیتی 59 
3-14- ویژگی های اقتصادی 61 
3-15- روند تاریخی تکوین، رشد و گسترش شهر تبریز 62 
3-16- مناطق شهرداري 66 
3-17- مشخصات بافت فرسوده شهر تبریز 67 

فصل چهارم: ارزیابی نوسازی پروژه عتیق تبریز با رویکرد بازآفرینی شهری 
4- تجزیه و تحلیل موقعیت پروژه عتیق 70 
4-1- مقدمه 70 
4-2- موقعیت پروژه عتیق قبل از مداخله 70 
4-2-1- موقعیت خیابان کهنه 71 
4-2-2- نقش عملكردي مجموعه بازار عتيق قبل از نوسازی 72 
4-2-3- تاثير ويژگي‌هاي موقعيتي در ساختار 72 
4-3- موقعیت پروژه عتیق بعد از مداخله 73 
4-3-1- مباني و راهكارهاي طراحي بافت شرقي 74 
4-3-2- توجه به خیابان کهنه 75 
4-3-3- نقش عملكردي مجموعه بازار عتيق 76 
4-4-4- تاثير ويژگي‌هاي موقعيتي در ساختار 77 
4-5- تجزیه و تحلیل داده ها 81 
4-5-1- تجزیه و تحلیل توصیفی 82 
4-5-2-1- تجزیه و تحلیل توصیفی پرسشنامه ساکنین و کارشناسان بافت فرسوده 82 
4-6- یافته های استنباطی 83 
4-6-1- سنجش پایایی پرسشنامه طرح عتیق با استفاده از آلفای کرونباخ 83 
4-6-2- تحلیل ابعاد بازآفرینی شهری از دیدگاه مردم و مدیران و کارشناسان 85 
4-6-2-1- تحلیل دیدگاه مردم در رابطه با نوسازی مجموعه عتیق با رویکرد بازآفرینی شهری: 86 
4-6-2-1-1- بعد اجتماعی- فرهنگی: 86 
4-6-2-1-2- بعد اقتصادی: 87 
4-6-2-1-3- بعد کالبدی: 88 
4-6-2-1-4- بعد زیست محیطی: 90 
4-6-2-2- تحلیل دیدگاه مدیران و کارشناسان در رابطه با نوسازی مجموعه عتیق با رویکرد بازآفرینی شهری: 91 
4-6-2-2-1- بعد اجتماعی- فرهنگی: 91 
4-6-2-2-2- بعد اقتصادی: 92 
4-6-2-2-3- بعد کالبدی: 93 
4-6-2-2-4- بعد زیست محیطی: 95 
4-6-3- یافتههای تحقیق بر اساس مدل SWOT: 96 
4-6-3-1- عوامل درونی موثر بر نوسازی بافت فرسوده ی محله منصور در مجموعه عتیق بر پایه مدل SWOT 97 
4-6-3-2- عوامل بیرونی موثر بر نوسازی بافت فرسوده ی محله منصور در مجموعه عتیق بر پایه مدل SWOT 100 
4-6-3-3-اولویتبندی راهبردهای قابل قبول (جدول QSPM) 107 

فصل پنجم: آزمون فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات 
5- آزمون فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات 113 
5-1- مقدمه 113 
5-2- جمع بندی 113 
5-3- آزمون فرضیات 114 
5-3-1- فرضیه اول: 114 
5-3-1-1- بناهای تاریخی و با ارزش محله حفظ شدهاند 114 
5-3-1-3- اهمیت تاریخی و رد تاریخی جاده ابریشم میتواند در این بافت باقی بماند و اهمیت خود را حفظ نماید 116 
5-3-1-4- استخوان بندی و شالوده اصلی محل حفظ شده 117 
5-3-2- فرضیه دوم: 119 
5-3-2-1- کاربریهای بهداشتی، تاسیساتی، تجهیزاتی متناسب با نیاز محله لحاظ شدهاند 119 
5-3-2-2- راههای مناسب حمل و نقل عمومی و شخضی رعایت شده اند(راههای ارتباطی مناسب است) 120 
5-3-2-3- در مجموعه عتیق پارکینگ در اندازه و مقیاس مناسب طراحی شده است 121 
5-4-نتیجه گیری 123 
5-5- پیشنهادات 125 
منابع و ماخذ 128 

 

ارزیابی اجرای سیاست تجمیع در نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهرانمورد مطالعه: محله نظامآباد ناحیه یک منطقه هفت

چکیده

در حال حاضر نوسازی بافت فرسوده، یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت شهری در تهران محسوب می‌شود و از مدت‌ها پیش به صورت جدی مداخله در این بافت‌ها در دستور کار قرار گرفته است اما متأسفانه از دانش و تجربیات صورت گرفته بهره وافی و کافی برای نوسازی بافت های موجود برده نشده و بدین ترتیب در حال حاضر با پهنه‌های وسیعی از بافت‌های فرسوده مواجه هستیم که همین بافت‌های فرسوده، فرصت بزرگ پیش‌روی کلانشهر تهران هستند زیرا با مداخله مناسب در آن‌ها می‌توان پاسخ مناسبی برای رشد فزاینده جمعیت و کمبود زمین‌های شهری یافت. اصولاً هدف از مداخله در بافت‌های شهری، یافتن راه‌حل‌های بهینه برای حل مسائل و مشکلات زیستی شهروندان است، بنابراین مداخله در بافت‌های فرسوده و شیوه برخورد با آنها یکی از بحث انگیزترین مسائل در برنامه‌های شهری بوده است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی فرآیند اجرای سیاست تجمیع در نوسازی بافت فرسوده محله نظام‌آباد منطقه 7 شهر تهران و شناخت آسیب‌ها و موانع موجود بر سر راه فرآیند صحیح تجمیع و ارائه راه‌کارهای بهینه جهت کاهش موانع برای مداخلات آتی در بافت‌های فرسوده براساس پرسشنامه محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه آماری شامل60 نفر از مسئولین و40 نفر از مالکین و ساکنین پلاک‌های تجمیع شده می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، شناختی- کاربردی و ماهیت و روش تحقیق، توصیفی، پیمایشی(پرسشنامه)، ارزیابی- تحلیلی است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های توصیفی از نرم افزارSPSS، و بسته به نوع داده، مقیاس متغیرها و اهداف مورد نظر از آزمون‌های آماری ناپارامتریک Chi-Square،Friedman،آزمون آماری پارامتریک T test، همچنین از ماتریس دستیابی به اهداف موریس هیل و جهت تجزیه و تحلیل داده‌های فضایی از نرم افزارARC GIS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که فرآیند اجرای نوسازی تجمیعی در محله نظام‌آباد با آسیب‌ها و موانعی در فرآیند اجرا روبرو بوده است و از دیگر نتایج این می‌باشد که ساکنین و مالکین از واحدهای نوساز خود به میزان متوسطی راضی هستند و همچنین نشان‌‌دهنده رضایت‌مندی سطح بالایی از مالکین از نقش و عملکرد دفتر خدمات نوسازی در فرآیند اجرای تجمیع پلاک‌های ریزدانه محله نظام‌آباد دارد.

فهرست مطالب
چکیده ‌ی
فصل اول 1
کلیات تحقیق 1
مقدمه 2
1-1- بیان مسئله 3
1-2- سوا‌‌ل‌های تحقیق 8
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 8
1-4- اهداف تحقیق 9
1-4-1- هدف کلان: 9
1-4-2- اهداف خرد: 9
1-5- پیشینۀ تحقیق 10
1-6- روش تحقیق 14
1-6-1- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات 16
1-7- موانع و محدودیت‌ها 16
1-8- فرآیند تحقیق 17
فصل دوم 19
مبانی نظری و مدل مفهومی تحقیق 19
مقدمه 20
2-1- تعاریف و مفاهیم پایه 21
2-1-1- بافت 21
2-1-2- بافت شهری 21
2-1-3- فرسودگی 21
2-1-4- بافت فرسوده 22
2-1-5- الگوی مداخله 26
2-1-6- شیوه‌ مداخله 28
2-1-7- سیاست تجمیع 37
2-1-8- مفهوم ارزیابی 37
2-2- روش‌های ارزیابی 41
2-2-1- روش جدول دستیابی به اهداف کلی 41
2-2-2- روش‌های تکمیل شده به‌وسیله اشلایگر و هولمز 42
2-3- دیدگاه‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری 42
2-3-1- دیدگاه فرهنگ‌گرایی 42
2-3-2- دیدگاه ترقی‌گرا 42
2-3-3- دیدگاه انسان‌گرایی 43
2-3-4- دیدگاه کارکردگرایی 43
2-3-5- دیدگاه توسعه‌پایدار 43
2-3-6- دیدگاه عملکردگرایی 43
2-3-7- دیدگاه ادراک بصری و سیمای شهر 44
2-3-8- دیدگاه سیستمی 44
2-3-9- الگوی جایگزینی 44
2-3-10- راهبرد خودکفایی و خودتنظیمی 44
2-3-11- سیاست تجمیع 45
2-3-12- استفاده از سرمایه اجتماعی راه‌حلی پایدار در حل مسئله بافت‌های فرسوده 45
2-4- مبانی نظری نوسازی به روش تجمیع 46
2-4-1- نوسازی مردمی و جایگاه تجمیع 46
2-4-2- گروه‌های ذی نفع و ذی نفوذ (جایگاه و وظایف) 46
2-4-3- اهمیت و ضرورت تجمیع 48
2-4-4- گونه‌های تجمیع 49
2-4- 4-1- تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک) 49
2-4-4-2- تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک) 49
2-4-4-3- تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو یا سه بلوک) 49
2-4-5- پیش‌نیازهای تجمیع 49
2-4-6- الزامات تجمیع 51
فصل سوم 53
محیط شناسی پژوهش 53
مقدمه 53
3-1- ویژگی‌های عمومی منطقه 7 54
3-1-1- موقعیت، محدوده و تقسیمات سیاسی- اداری 54
3-1-1-1- پیشینۀ کلی تحولات منطقه 7 55
3-1-2- ویژگی‌های اجتماعی- فرهنگی منطقه 7 57
3-1-3- ویژگی‌های اقتصادی منطقه 7 57
3-1-4- ویژگی‌های کالبدی- فضایی منطقه 7 58
3-1-6- ویژگی‌های عمده منطقه 7 59
3-2- ویژگی‌های عمومی محله نظام‌آباد 59
3-2-1- موقعیت، محدوده و تقسیمات سیاسی- اداری 59
3-2-2- ویژگی‌های طبیعی و زیست محیطی محله نظام‌آباد 62
3-2-3- ویژگی‌های اجتماعی- فرهنگی محله نظام‌آباد 63
3-2-4- ویژگی‌های اقتصادی محله نظام‌آباد 68
3-2-4-1- نقش محدوده نوع فعالیت‌های اقتصادی مستقر در کل محله 68
3-3- ویژگی‌های کالبدی- فضایی محله 70
3-3-1- کاربری و نحوه استفاده از اراضی محله نظام‌آباد 70
3-3-2- دانه‌بندی قطعات 72
3-3-3- تعداد طبقات 73
3-3-4- کیفیت ابنیه 74
3-3-5- نفوذپذیری محله نظام‌آباد 75
3-3-6- بررسی میزان فرسودگی بافت 77
3-4- اهداف، راهبرد و سیاست‌های نوسازی بافت‌های فرسوده محله نظام‌آباد براساس اسناد فرادست (طرح جامع تهران، طرح تفصیلی منطقه 7) 82
3-5- تسهیلات نوسازی تجمیعی بافت فرسوده محله نظام‌آباد 82
3-6- ساز و کار اجرایی نوسازی تجمیعی محله نظام‌آباد 83
3-6-1- گام اول: تعامل با ساکنان 88
3-6-2- گام دوم: مشارکت 89
3-6-3- گام سوم: مقدمات اجرا 89
3-6-4- گام چهارم: اجرا 90
3-6-5- گام پنجم: بهره‌برداری 92
فصل چهارم 93
تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق 93
مقدمه 94
4-1- ارزیابی و تحلیل روش‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهر تهران 95
4-1-1- بیشترین الگوی مداخله استفاده شده در بافت‌های فرسوده مناطق شهر تهران 95
4-1-2- الگوی مداخله مورد استقبال شهرداری‌ها 96
4-1-3- الگوی مداخله مورد استقبال مردم 97
4-1-4- بیشترین الگوی مداخله دارای مشکلات حقوقی و اجرایی 97
4-1-5- الگوی مداخله سازگار با شرایط اقتصادی و اجتماعی 98
4-2- ارزیابی روش‌های مداخله در بافت‌های فرسوده منطقه 7 تهران 99
4-2-1- بیشترین الگوی مداخله استفاده شده در بافتهای فرسوده منطقه 7 99
4-2-2- الگوی مداخله مورد استقبال شهرداری منطقه 7 100
4-2-3- الگوی مداخله مورد استقبال مردم 101
4-2-4- بیشترین الگوی مداخله دارای مشکلات حقوقی و اجرایی 102
4-2-5- الگوی مداخله سازگار با شرایط اقتصادی و اجتماعی 103
4-2-6- الگوی مداخله سازگار با شرایط ابنیه و بافت محلات منطقه 7 104
4-3- بیشترین همخوانی شیوه‌های نوسازی با تجمیع بافت‌های فرسوده 105
4-4- ارزیابی ماتریس اهداف- اقدامات نوسازی بافت فرسوده محله نظام‌آباد 106
4-4-1- نوسازی تجمیعی بافت‌های فرسوده محله نظام‌آباد 106
4-4-2- ارتقاء کیفیت معماری 106
4-4-3- سیاست بازگشایی معابر 108
4-4-4- ارتقاء کیفیت بصری و کالبدی 109
4-4-5- ساماندهی منظر شهری 110
4-4-6- مقاوم‌سازی در مقابل سوانح طبیعی 111
4-4-7- ارزیابی بافت فرسوده محله نظام‌آباد 111
4-4-8- ارزیابی تجمیع بافت‌های ریزدانه محله نظام‌آباد 113
4-4-9- ارزیابی سیاست حذف ریزدانگی بافت محله نظام‌آباد 114
4-4-10- ارزیابی میزان تحقق‌یافتگی بسته‌های تشویقی نوسازی در محله نظام‌آباد 115
4-5- ارزیابی تسهیلات نوسازی تجمیعی بافت فرسوده محله نظام‌آباد 116
4-5-1- ارزیابی نقش تسهیلات نوسازی در تشویق مردم به تجمیع از نظر مسئولین 117
4-5-2- ارزیابی اجرا و تحقق تسهیلات نوسازی در فرآیند تجمیع از نظر مالکین 118
4-5-3- ارزیابی میزان تحقق‌یافتگی تسهیلات نوسازی در فرآیند تجمیع از نظر پیمانکاران و مشاورین 120
4-6- ارزیابی فرآیند اجرای تجمیع بافت فرسوده محله نظام‌آباد 121
4-6-1- ارزیابی مرحله اول فرآیند اجرای تجمیع (روش تعامل با ساکنان) 121
4-6-2- ارزیابی مرحله دوم فرآیند اجرای تجمیع (شیوه جلب مشارکت) 124
4-6-3- ارزیابی مرحله سوم فرآیند اجرای تجمیع (مقدمات اجرا) 125
4-6-4- ارزیابی مرحله چهارم فرآیند اجرای تجمیع (اجرا) 128
4-6-5- ارزیابی مرحله پنجم فرآیند اجرای تجمیع (بهره‌برداری) 130
4-7-1- ارزیابی میزان رضایتمندی مالکین و ساکنین پلاک‌های تجمیع شده محله نظام‌آباد 131
4-8- ارزیابی(عملکرد) نقش دفتر خدمات نوسازی محله نظام‌آباد در فرایند تجمیع از نظر مالکین 133
4-9- راهکارهای تحقق اهداف نوسازی تجمیعی محله نظام‌آباد 135
4-10- راهکارهای اصلاح سازوکار اجرای نوسازی تجمیعی بافت ریزدانه محله نظام‌آباد 137
فصل پنجم 139
پاسخگویی به سوالات، نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهاد 139
مقدمه 140
5-1- پاسخگویی به سوالات تحقیق 141
5-1-1- پاسخگویی به سوال اول 141
5-1-2- پاسخگویی به سوال دوم 141
5-1-3- پاسخگویی به سوال سوم 143
5-1-4- پاسخگویی به سوال چهارم 143
5-1-5- پاسخگویی به سوال پنجم 144
5-2- نتیجه‌گیری 147
5-3- ارائه راهکار و پیشنهاد 149
منابع و مأخذ 152

 

بهسازی و نوسازی در بافت فرسوده شهری با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی اقتصادی و کالبدی (مورد مطالعه: شهرستان فردیس واقع در منطقه کرج)

چکیده

بدون شک بافت‌های فرسوده رهاشده به‌ویژه بافت‌هایی که دارای فرسودگی کامل بوده یعنی ازنظر فعالیت و همچنین کالبد فرسوده می‌باشند تهدید واقعی برای حیات شهری هستند. نمونه‌های بسیاری ازاین‌گونه بافت‌ها در شهرها وجود دارند که هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی فراوانی را به جامعه تحمیل می‌نمایند. این محلات از یکسو دارای ریشه‌های سکونتی بوده و واجد ارزش‌های غنی معماری و شهرسازی می‌باشند. درعین‌حال به جهت عدم تطابق بازندگی امروزه شهری، با آن‌ها فاصله گرفته و دارای مشکلات گسترده زیرساختی و روبنائی می‌باشند. بنابراین ارزیابی و تحلیل استراتژیک نوسازی و بهسازی این بافت‌ها در راستای رسیدن به شهر و محله‌ای سالم از ضروریات محسوب می‌شود.با درنظرگرفتن ماهیت وجودی بافت‌های فرسوده این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و عوامل تهدید‌‌کننده بافت‌های فرسوده منطقه فردیس از تکنیک SWOTاستفاده‌شده است. هدف پژوهش بهسازی و نوسازی در بافت فرسوده شهری با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی اقتصادی و کالبدی منطقه موردمطالعه فردیس کرج است. همچنین برای ارزیابی و تحلیل عوامل داخلی و خارجی از تحلیل راهبردی و تلفیقی از ماتریس چهارخانه‌ای و نه خانه‌ای استفاده گردید. مطالعه پژوهش نشان می‌دهد موانع اقتصادی و عدم اعتماد به سازنده و شهرداری و عدم نیاز به نوسازی ملک و … به‌عنوان موانع مهم نوسازی فردیس محسوب می‌شوند. نتایج حاصله با توجه به جمع نمرات عوامل داخلی و خارجی نشان می‌دهد که بهترین استراتژی برای بهبود بافت فرسوده منطقه فردیس استراتژی رقابتی است(یعنی تأکید بر نقاط قوت و فرصت‌های بافت فرسوده فردیس). اما ازآنجاکه بافت فرسوده و شهر دارای پیچیدگی سیستمی زیادی هستند از تلفیقی از استراتژی‌های محافظه‌کارانه (نگهداری- حمایت دورنی)، استراتژی رقابتی، استراتژی‌های رشد و توسعه و استراتژی‌های حفظ، نگهداری و ثبات استفاده گردید و درنهایت 17 استراتژی با اولویت استراتژی SO برای بهبود بافت فرسوده با تأکید بر ابعاد اجتماعی و اقتصادی منطقه فردیس تدوین گردید.

عنوان صفحه چکیده فارسی ذ‌

فصل اول: کلیات پژوهش

۱-۱-بیان مسئله پژوهش ۲

۱-۲-ضرورت انجام پژوهش ۳ ۱

-۳-سوالات پژوهش ۴

۱-۴-اهداف پژوهش ۴ ۱

-۵-پیشینه پوهش ۴

۱-۶-تعاریف اصطلاحات و متغیرهای پژوهش ۶

۱-۶-۱-تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی) ۶

۱-۶-۲-محدودیت‌های پژوهش ۶

۱-۶-۳-عدم اعتماد مشارکت‌کنندگان به محقق ۶

۱-۶-۳-نهادینه نشدن فرهنگ مشارکت ۷

۱-۷-متغییرهای پژوهش ۷

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

۲-۱-مقدمه ۹

۲-۲-تعاریف و مفاهیم بافت فرسوده شهری ۹

۲-۳-شاخص‌های بافت فرسوده ۱۰

۲-۴-شاخص‏های مشترک در بافت‏های فرسوده ۱۲

۲-۵-جرم خیز بودن و شرایط ناامن ۱۲

۲-۶-ویژگی عمومی بافت‌های فرسوده ۱۳

۲-۷-سه رویکرد اصلی مداخله در بافت‌های فرسوده ۱۴

۲-۸-برخی چالش‌های مداخله در بافت فرسوده ۱۶

۲-۹-نظریه‌ها و نگرش‌های مختلف نسبت به بافت‌های کهن و نوسازی و بهسازی شهری ۱۷

۲-۹-۱- نظریه‌ی محافظه‌کارانه ۱۷

۲-۹-۲- نظریه‌ی رادیکال ۱۷

۲-۹-۳- نظریه‌ی عقلایی ۱۷ ۲

-۹-۴- نگرش سیستمی ۱۸

۲-۹-۵- نگرش تلفیقی و جامع‌نگری جغرافیایی ۱۸

۲-۱۰-بافت‌های فرسوده فرصت یا تهدید ۱۸

۲-۱۰-۱- بهره‌برداری اقتصادی ۱۸

۲-۱۰-۲- بهره‌برداری اجتماعی ۱۸

۲-۱۰-۳-ضرورت اقتصادی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده ۱۹

۲-۱۰-۴-دلایل اقتصادی فرسوده ماندن بافت‌های فرسوده ۲۰

۲-۱۰-۵-مزایای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری ۲۱

۲-۱۰-۶-بازسازی بافت‌های فرسوده درایران ۲۱

۲-۱۰-۷- مشارکت و نوسازی بافت فرسوده ۲۲

۲-۱۱-انواع مدل‌های مشارکتی بخش خصوصی در نوسازی بافت‌های فرسوده ۲۴

۲-۱۱-۱-مشارکت انغعالی ۲۴

۲-۱۱-۲-مشارکت فعال و هدایت‌پذیر ۲۴

۲-۱۱-۳- مشارکت لجام‌گسیخته ۲۴

۲-۱۲-نظریه‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری ۲۴

۲-۱۳-راهبرد خودکفایی و خودتنظیمی ۲۸ – طرح تجمیع ۲۸

۲-۱۴-نظریه‌های مشارکتی در بافت فرسوده ۲۹

۲-۱۵-بافت فرسوده، موانع نوسازی و اهمیت برنامه‌ریزی در آن ۳۰

۲-۱۶-بررسی تجارب جهانی نوسازی و بهسازی بافت فرسوده ۳۲

۲-۱۷-تجربه بالتیمور به‌عنوان یک نمونه خیلی موفق ۳۲

۲-۱۸-کشورهای اروپایی ۳۳

۲-۱۸-۱-بارسلونا- اسپانیا ۳۳

۲-۱۸-۲-انگلستان ۳۴

۲-۱۸-۳-برادفورد، محله لیتل ژرمنی ۳۴

۲-۱۸-۴-ترکیه ۳۴

۲-۱۸-۵-چک اسلواکی ۳۵

۲-۱۸-۶-استکهلم- سوئد ۳۵

۲-۱۹-مقایسه بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده در امریکا و اروپا ۳۵

۲-۲۰-تجارب نوسازی در آسیا ۳۷

۲-۲۰-۱-سوریه-حلب ۳۷

۲-۲۱-تجارب نوسازی در آفریقا ۳۸

۲-۲۱-۱-اصیلاه- مراکش ۳۸

۲-۲۱-۲-تونس- حفصیه ۳۹

۲-۲۱-۳-مصر-شهر قاهره ۳۹

۲-۲۲-ساماندهی کاربری‌ها به‌منظور ایجاد اشتغال و نزدیکی بیشتر افراد بومی محلی به یکدیگر ۴۰

۲-۲۲-۱-بهسازی، نوسازی و مرمت بناهای مسکونی ۴۰

۲-۲۲-۲-ایجاد پاره‌ای مشاغل و کارگاه‌های سنتی ۴۰

۲-۲۳-جمع‌بندی از تجارب نوسازی در جهان ۴۴

۲-۲۴-نتیجه‌گیری ۴۵

فصل سوم: روش اجرای پژوهش

۳-۱-روش پژوهش ۴۸

۳-۲-جامعه آماری ۴۸

۳-۲-روش نمونه‌گیری و حجم نمونه ۴۸

۳-۳-روش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات ۴۸

۳-۳-۱-مرحله مطالعات کتابخانه‌ای ۴۸

۳-۳-۲-مرحله مطالعات میدانی ۴۸

۳-۶-روش تجزیه‌وتحلیل(روش‌ها و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‏ها) ۴۹

۳-۶-۱-مدل سوآت (SWOT)، و مدل تحلیل عوامل داخلی(IFE) و خارجی (EFE) ۴۹

۳-۶-۲-برنامه‌ریزی استراتژیک ۴۹

۳-۷-قلمرو مکانی پژوهش ۵۱

۳-۸-محدوده موضوعی پژوهش ۵۱

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

۴-۱-مقدمه ۵۳

۴-۲-نگاه اجمالی به محدوده موردمطالعه ۵۳

۴-۳-ویژگی‌های بافت فرسوده شهری فردیس ۵۵

۴-۴-یافته‌های پژوهش ۵۶

۴-۴-۱-جنسیت افراد پاسخگو ۵۶

۴-۴-۲-تعداد خانوار در واحد مسکونی ۵۷

۴-۴-۳-مدت سکونت در فردیس ۵۸

۴-۴-۴-نحوء تصرف مسکن ۵۸

۴-۴-۵-مزایا زندگی در این منطقه و محله ۵۸

۴-۴-۶-میزان تعمیرات انجام‌شده بر روی مسکن ۵۹

۴-۴-۷-عمر ساختمان ۵۹

۴-۴-۸-کیفیت مسکن ۶۰

۴-۴-۹-نوع معبر موجود در بافت فرسوده شهر فردیس ۶۱

۴-۴-۱۰-سند مساکن موجود در بافت فرسوده ۶۱

۴-۴-۱۱-فعالیت‌های عمرانی نوسازی در منطقه فردیس ۶۲

۴-۴-۱۲-برخی از مشکلات کالبدی و زیستمحیطی معابر فردیس کرج ۶۴

۴-۴-۱۳- وضعیت نامناسب شبکه فاضلاب فردیس ۶۴

۴-۴-۱۴-تجمع زباله‌های خانگی و آشغال در پای تیرهای چراغ‌برق و درختان ۶۵

۴-۴-۱۵-مشکل در جابجایی مصالح ساختمانی برای پلاکهای در حال ساخت ۶۶

۴-۴-۱۶-نامناسب بودن آسفالت معابر و پیادهرو در فردیس ۶۶

۴-۴-۱۸-مشکل اجتماعی در بافت فرسوده فردیس ۶۷

۴-۴-۱۹-مشکلات بصری و سیمای کالبدی ساختمان‌ها ۶۸

۴-۴-۱۹-۱-ساختمان نیمه‌کاره رهاشده در منطقه ۶۸

۴-۴-۱۹-۲-سیمای نامناسب ساختمان‌های فرسوده ۶۹

۴-۴-۲۰-مهمترین موانع نوسازی در فردیس کرج ۶۹

۴-۴-۲۱-شناخت و تحلیل محیط داخلی و خارجی بافت فرسوده فردیس کرج ۷۲

۴-۴-۲۲-شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بافت فرسوده فردیس از بعد شبکه دسترسی ۷۳

۴-۴-۲۳-شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بافت فرسوده فردیس از بعد اقتصادی ۷۴

۴-۴-۲۴-شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بافت فرسوده منطقه فردیس از بعد کالبدی و سیما و منظر شهری ۷۵

۴-۴-۲۵-شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بافت فرسوده فردیس از بعد اجتماعی و فرهنگی ۷۶

۴-۴-۲۶-تحلیل راهبردی بافت فرسوده فردیس ۷۷

۴-۴-۲۷-مهم‌ترین نقاط قوت بافت فرسوده فردیس ۷۸

۴-۴-۲۸-مهم‌ترین نقاط ضعف بافت فرسوده فردیس ۷۹

۴-۴-۲۹-فرصت‌های بافت فرسوده فردیس ۸۱

۴-۴-۳۰-مهم‌ترین تهدیدهای بافت فرسوده فردیس ۸۳

۴-۴-۳۱-تدوین راهبردهای SWOT ۸۴

۴-۵-تجزیه‌وتحلیل عوامل داخلی و خارجی ۸۵

۴-۶-استراتژی‌های توسعه بافت فرسوده فردیس ۸۶

۴-۷-جمع‌بندی فصل چهارم ۸۸

فصل پنجم: آزمون فرضیات و نتیجه‌گیری

۵-۱-مقدمه ۹۰

۵-۲-آزمون فرضیات ۹۰

۵-۳-نتیجه گیری ۹۴

فهرست منابع ۹۶

ضمائم ۱۰۲

چکیده انگلیسی ۱۰۸

 

بررسی تاثیر مشارکت شهروندان در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری(مطالعه موردی ناحیه 2 منطقه 17 شهر تهران)

چکیده

درسال های اخیربافت های فرسوده از مهمترین معضلاتی هستند که گریبان گیر شهر ها شده اند. این بافت ها بطور عمده بخش های از شهر هستند که چرخه تکاملی حیات آن جدا گشته و به شکل کانون مشکلات و نارسایی ها در آمده اند. این در حالیست که این بافت ها از ظرفیت و قابلیت های نهان بسیاری برخوردارند که اگر به فعلیت برسند می توانند در فرآیند توسعه شهر به عنوان نیروی محرک استفاده شود. در این پژوهش که با هدف کلی بررسی تاثیر مشارکت شهروندان در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری ناحیه 2 منطقه 17 شهر تهران و ارزیابی میزان و نوع مشارکت شهروندان در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده می باشد انجام شد.این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی بوده و با توجه به ماهیت تحقیق داده های مورد نیاز از طریق مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری متشکل از آن دسته از شهروندان ساکن در ناحیه 2 منطقه 17 شهر تهران می باشند که بیش از سه سال سابقه سکونت در این ناحیه را دارند و تعداد 384 پرسش نامه از خانواره های ساکن در محدوده بافت فرسوده محلات مورد مطالعه می باشد که به صورت تصادفی انتخاب و داده ها با استفاده از نرم افزارهای EXCEL،SPSS و…. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از طریق مدل SWOT به ارزیابی نهایی وضعیت بافت فرسوده محلات پرداخته شد و راهکارهایی در راستای نوسازی و بهسازی مشارکتی در این محلات ارائه داده شد. نتایج نشان می دهد که توان های فراوانی برای ساماندهی نیروهای مشارکت مردمی و بخش خصوصی در محدوده مورد بررسی وجود دارد و متولیان امر نوسازی و مدیریت شهری باید بستر لازم را برای مشارکت مردمی فراهم نمایند. که با توانمندسازی و مشارکت شهروندان در سالهای اخیر روند نوسازی بافت های فرسوده در ناحیه مذکور افزایش یافته است.

فصل اول کلیات طرح
1-1. مقدمه 2
1-2. بیان مسئله 3
1-3. اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن 5
1-4. هدفهای تحقیق 6
1-5. سوالات تحقیق 6
1-6. فرضیه های تحقیق 7
1-7. پیشینه تحقیق: 7
1-8. مدل تحقیق 13
1-9. تعریف متغیرها : 13
1-10. روش تحقیق 14
1-11. قلمرو تحقیق 15
1-12. جامعه و حجم نمونه 15
1-13. محدودیتها و مشکلات تحقیق 15
فصل دوم مطالعات نظری
2-1. مقدمه 17
2-2. ادبیات تحقیق 18
2-2-1. هویت و بافت شهری 18
2-2-1-1. هویت شهری 18
2-2-1-2. بافت شهری 18
2-2-1-2-1. انواع بافت شهری 19
2-2-1-3. بافتهای فرسوده شهری 22
2-2-1-3-1. انواع بافتهای فرسوده شهری 29
2-2-1-3-2. ویژگی عمومی بافتهای فرسوده شهری 31
2-2-1-3-3. شاخصهای شناسایی بافتهای فرسوده و آسیب پذیر شهری 31
2-2-1-3-4. علل شکل گیری بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری 32
2-2-1-3-5. مشارکت مردمی در ساماندهی بافتهای فرسوده شهری 34
2-2-1-4. اهمیت و ضرورت مشارکت مردمی در توسعه شهری 37
2-2-1-5. سیاستها و برنامه های اجرایی مربوط به بافت قدیم در قبل از انقلاب اسلامی 39
2-2-1-6. سیاستها و برنامه های اجرایی مرتبط با بافت قدیم پس از انقلاب اسلامی 41
2-2-1-7. راههای برونرفت از وضع موجود و رونق بخشی به نوسازی بافتهای فرسوده 44
2-2-2. بخش دوم) مفهوم مشارکت 47
2-2-2-1. مفهوم و سطوح مشارکت 47
2-2-2-2. دلایل اهمیت مفهوم مشارکت 49
2-2-3. بخش سوم) اطلاعات منطقه 17 شهر تهران 50
2-2-3-1. اطلاعات کلی منطقه 17 50
2-2-3-3. مشخصات و ویژگی‌های جمعیتی و اجتماعی منطقه 17 69
2-2-4. ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق 50
فصل سوم روش شناسی و بسترشناسی تحقیق
3-1. مقدمه 56
3-2. روش تحقیق 57
3-3. روش و ابزار گردآوری داده ها 57
3-4. روایی و پایایی ابزار تحقیق 60
3-5. جامعه آماری و حجم آن 60
3-6. حجم نمونه و روش نمونه گیری 60
3-7. روش تجزیه و تحلیل داده ها 61
3-8. محدوده جغرافیایی، مساحت و تقسیمات منطقه 17 66
2-2-3-4. تراکم خالص و ناخالص جمعیتی منطقه 17 70
فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
4-1. مقدمه 80
4-2. آمار توصیفی 81
4-2-1. بررسی ویژگی‌های جمعیت شناختی شرکت‌کنندگان در تحقیق 81
4-3. نقش تقویت سازمانهای مردم نهاد در موفقیت طرحهای بهسازی و نوسازی 83
4-4. بررسی نگرش ساکنان به مشارکت 88
4-5. بررسی تاثیر مشارکت مردم با مسئولان شهری در جهت کاهش مشکلات بافتهای فرسوده و موفقیت طرحهای نوسازی 90
4-6. بررسی رابطه بین شاخص درآمد و مشارکت شهروندان 92
4-7. بررسی رابطه بین شاخص تحصیلات و مشارکت شهروندان 93
4-8. بررسی رابطه بین شاخص اشتغال و مشارکت شهروندان 93
4-9. تجزیه و تحلیل مدل SWOT 94
4-9-1. عوامل داخلی موثر بر ارتقاء بهسازی و نوسازی بافت فرسوده ناحیه 12 94
4-9-2.عوامل خارجی موثر بر ارتقاء بهسازی و نوسازی بافت فرسوده ناحیه 12 94
4-9-3. ارزیابی محیط درونی 97
4-9-4. ارزیابی محیط بیرونی 98
4-9-5. تعیین استراتژیها 100
4-9-5-1. استراتژیهای S-O 100
4-9-5-2. استراتژیهای W-O 100
4-9-5-3. استراتژیهای S-T 100
4-9-5-4. استراتژیهای W-T 101
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1. مقدمه 108
5-2. نتایج فرضیه های تحقیق 109
5-3. نتیجه‌گیری 110
5-4. پیشنهادات تحقیق 113
منابع تحقیق 115

————————————————————————————————————————————–

برای دریافت فایل بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

————————————————————————————————————————————–