بسته تحقیقاتی بازآفرینی شهری

توضیحات

بازشناخت نقش پروژه های محرک توسعه شهری در بازآفرینی بافت های ارزشمند تاریخی ( نمونه موردی: منطقه 8 شیراز)

چکیده

استفاده بهینه از اراضی شهری به منظور حداکثر بهره وری از منابع موجود از طریق بهسازی و بازآفرینی بافت های فرسوده، نابسامان و استفاده مجدد از ساختارهای تاریخی از محورها و اولویت های اصلی برنامه ریزی در دهه اخیر بشمار می آید. بازآفرینی شهری به نوبه خود از ابزار موثر در احیای بافت های تاریخی محسوب شده که بالفعل سازی پتانسیل های بالقوه موجود در بافت و هویت تاریخی، حیات واقعی و مدنی آن را تضمین می کند. از آنجایی که امروزه رویکرد بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی متأخر در حوزه مرمت، بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده، تاریخی و ارزشمند شهری مطرح شده است؛ لذا شناخت پروژه های پرچم، پرستیژ و محرک توسعه شهری(کاتالیست) به عنوان ابزار قابل استفاده در دستیابی به این امر مورد بررسی قرار گرفته است. پروژه های پرچم یا بزرگ مقیاس شهری با ایجاد پویایی از طریق بازیافت زمین های بلا استفاده یا اماکن مخروبه موجود بافت، در جهت تقویت فعالیت ها و روابط اجتماعی همچون فضای گذران اوقات فراغت، اشتغال زایی و … و پروژه های محرک توسعه (خرد مقیاس) نیز بدون نیاز به سرمایه گذاری های عظیم، توانایی احیاء و باززنده سازی بافت های فرسوده، تاریخی و ارزشمند شهری در سه بعد کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را دارا می باشند که کیفیت عناصر و محیط پیرامون خود را نیز به گونه ای مثبت ارتقاء می بخشند. با توجه به اهداف و سوألات مطروحه، پس از تدوین مدل مفهومی، با توجه به شرایط وضع موجود و بررسی های صورت گرفته و مشخص شدن رویکرد محافظه کارانه(Wo) در تجزیه و تحلیل سوات، بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و با نگاه ویژه به اهمیت بافت تاریخی و حوزه بندی کارکردی نواحی داخلی و همچنین تعیین چشم انداز و مشخص نمودن مأموریت هربخش، مناطق نیازمند توجه و توسعه در بافت شناسایی شده است. با بررسی های صورت گرفته نهایتاً هفت محدوده به همراه نه پروژه کاتالیست شهری و راهکارهای اجرایی به جهت تسریع در روند فرآیند بازآفرینی شهری در بافت تاریخی- فرهنگی شهر شیراز به عنوان نقاط اولویت دار و مناطق مستعد توسعه پیشنهاد شده است. روش تحقیق و پژوهش پیش روی از نظر ماهیت، کاربردی و از لحاظ روش بررسی از نوع روش های توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه کار کتابخانه ای، میدانی و اسنادی می باشد.

 

بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری شهری، نمونه موردی محدوده ورودی بازار بزرگ تبریز

چکیده

ظهور نظریات توسعه درون‌زا از اوایل قرن بیستم تاکنون، نیاز به مرمت بافت‌های فرسوده درونی شهرها و توجه به رشد و گسترش کالبدی را ضروری می‌سازد. بافت‌های واجد ارزش، با وجود ارزش‌های محتوایی از نظر ریخت‌شناسی بافت و الگوی نوسازی دچار آشفتگی‌های بصری و عملکردی هستند. برای حل مساله این بافت‌ها تاکنون رویکردهای متفاوتی اتخاذ گردیده-است، در بازآفرینی شهری برخلاف جریان‌های پیشین مرمت شهری، که توجه صرف به جنبه‌های کالبدی می‌نمود و مانع از تحقق اهداف معاصرسازی می‌گشت؛ توسعه و تجدید نسل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کارکردی شهر به عنوان نقشی مهم و تفکیک ناپذیر از جریان مرمت شهری مورد بحث قرار می‌گیرد. یکی از روش‌های پیاده‌سازی بازآفرینی شهری، برنامه‌ریزی گردشگری بافت‌های فرسوده می‌باشد. محدوده مورد مطالعه در پژوهش حاضر ورودی بازار قدیمی تبریز(درب گرجیلر) بوده و هدف اصلی، بهبود شرایط محدوده مذکور از طریق بازآفرینی شهری برای ساکنان و ارتقاء آن با برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های محرک توسعه جهت فراهم آوردن بسترهای لازم برای جذب ساکنان و گردشگران می‌باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که با تکیه بر مرور ادبیات تحقیق در زمینه‌های بازآفرینی و گردشگری سعی در تبیین نقش فرهنگ و اقتصاد در تعامل بین آنها برای رسیدن به شهری جذاب از طریق پروژه های محرک توسعه دارد. جهت تدقیق موضوع، راهبردهای مبتنی بر اصل رویکرد بازآفرینی در بافت های تاریخی مبتنی بر رویکرد گردشگری ارائه شده است که با اعمال این راهبردها و سیاست ها به ارتقاء و توسعه زیرساختها و شبکه معابر از طریق تعریف و تقویت مسیر پیاده گردشگری و تجهیز و گسترش فضاهای عمومی و بازآفرینی عرصه‌های فضای شهری در ورودی بازار قدیمی تبریز(درب گرجیلر) و توسعه و تأمین خدمات شهری از طریق معاصرسازی و یا ایجاد کاربری های جدید و همچنین الگوسازی با استفاده از مفاهیم و الگوهای باارزش موجود در بافت تاریخی- فرهنگی تبریز کمک می‌کند، که نهایتا‌ اجرای چنین راهبردهایی امکان حضور و مشارکت ساکنان و سرمایه‌گذاران برای جذب گردشگران را ارتقاء خواهد داد.

فهرست 
مقدمه 1 
فصل اول: کلیات طرح 3 
1-1 بیان مسئله 3 
1-2 سوال تحقیق 5 
1-3 ضرورت تحقیق 5 
1-4 هدف تحقیق 6 
1-5 ساختار تحقیق 7 
1-6 روش تحقیق 9 
1-7 سابقه علمی مطالعه 10 
فصل دوم: مبانی نظری 12 
2-1 مقدمه 12 
2-2 مرمت شهری و انواع مداخله در بافت فرسوده 12 
2-3 نظریه پردازان جهانی مرمت شهری 13 
2-4 بازآفرینی شهری 14 
2-4-1 ئعناصر کلیدی بازآفرینی شهری 16 
2-4-2 اهداف سیاست بازآفرینی شهری 19 
2-4-3 ارائه مدل جامع بازآفرینی شهری 20 
2-4-4 سیر تحول و تکامل بازآفرینی شهری 23 
2-5 تعاریف و مفاهیم گردشگری شهری 29 
2-5-1 گردشگری 29 
2-5-2 گردشگری شهری 30 
2-5-3 گردشگری فرهنگی 30 
2-5-4 یافته های گردشگری فرهنگی شهری از دیدگاه صاحب نظران 31 
2-5-5 گردشگری به عنوان محرک سازنده 33 
2-5-6 گردشگری راهبردی نوین در توسعه بافتهای تاریخی 35 
2-6 تدوین راهبردها و سیاستهای کلی بازآفرینی شهری و گردشگری شهری 36 
2-7 نتیجه گیری 40 
فصل سوم: تجارب جهان و ایران 43 
3-1 مقدمه 43 
3-2 بررسی تجارب جهان 43 
3-2-1 مسیر آزادی، بوستون، ماساچوست، ایالات متحده امریکا 43 
3-2-2 میدان ترافالگار، لندن، انگلستان 46 
3-2-3 بث، انگلستان 50 
3-3 بررسی تجارب ایران 52 
3-3-1 خیابان تربیت؛ پیاده راهی موفق در بافت قدیم تبریز 52 
3-3-2 پروژه ساماندهی میدان شهدا در مشهد 57 
3-4 نتایج بررسی تجارب جهان و ایران 66 
3-5 تدوین چارچوب نظری – تجربی 70 
3-6 تدوین اصول گردشگری فرهنگی شهری 73 
فصل چهارم: شناخت و تحلیل محدوده طراحی 76 
4-1 بررسی سیر تاریخی بافت قدیم تبریز 76 
4-1-1 ساختار بافت شهری تبریز تا پیش از سالهای دهه 1300 شمسی 76 
4-1-2 محله بندی تاریخی بافت شهری 78 
4-1-3 اقدامات شهرسازی و ساختار شهری جدید تبریز در سالهای پس از دهه 1300 80 
4-2 تاریخچه گردشگری در آذربایجان شرقی 83 
4-2-1 سهم استان آذربایجان شرقی از برنامه‌های گردشگری 84 
4-2-2 گردشگری فرهنگی و عرصه جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی استان 84 
4-2-3 تاریخچه گردشگری در تبریز 85 
4-3 بررسی اسناد و طرحهای فرادست در رابطه با منطقه تاریخی- فرهنگی تبریز 88 
4-4 معرفی محدوده مورد مطالعه 89 
4-4-1 چشم انداز اولیه 89 
4-4-2 سازمان کالبدی- فضایی 90 
4-4-3 سازمان عملکردی 97 
4-4-4 سازمان بصری 101 
4-4-5 تحلیل سازمان کالبدی، عملکردی و بصری مجموعه 107 
4-4-6 ساختار کالبدی، عملکردی و فضایی پیشنهادی محدوده تاریخی- فرهنگی شهر تبریز 108 
4-5 بررسی و تحلیل حوزه طراحی 108 
فصل پنجم: تدوین اهداف و طراحی محدوده مورد مداخله 158 
5-1 مقدمه: 158 
5-2 بیانیه چشم انداز : 158 
5-3 تدوین اهداف کلان، راهبردها وسیاست های طراحی : 158 
5-4 طراحی محدوده تاثیر گذار بر طراحی (پیرامونی) 162 
5-5 تدوین سناریو و ایده های طراحی 163 
5-6 ارزیابی ایده های طراحی 167 
5-7 ضوابط راهنمای هدایت و کنترل توسعه 167 
5-7-1 باززنده سازی و استفاده مجدد 168 
5-7-2 توسعه ساخت و سازهای جدید 176 
5-8 طراحی محدوده مورد مداخله 177 
نتیجه گیری 188 
منابع و مآخذ 190 

 

ارزیابی تأثیرگذاری محرک‌های درونی توسعه‌گر در بازآفرینی بافت تاریخی شهر کاشان

چکیده

از نیمه دوم قرن 20 میلادی نگرش توسعه درونی در برابر سیاست توسعه برونی شهری قوت گرفت که در پی احیای مجدد هسته‌های مرکزی و بافت‌های تاریخی شهرها برآمد. پس از جنگ جهانی رویکردهای مختلفی جهت مرمت بافت‌های شهری به کار گرفته شد ازجمله، بازسازی، نوسازی، توسعه مجدد، بازآفرینی و رنسانس شهری. طی دهه‌های اخیر، مهم‌ترین رویکرد در مرمت بافت‌های شهری، رویکرد بازآفرینی و رنسانس شهری بوده است که دربردارنده برنامه‌های ارتقای کیفی بافت‌های شهری با اهداف یکپارچه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست‌محیطی است. همچنین گردشگری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردهای برای ارتقای موقعیت اقتصادی شهرها، بازآفرینی شهری را موجب می شود.در سال‌های گذشته، حفاظت از بناهای تاریخی و استفاده مجدد از آن‌ها به‌عنوان محرک‌هایی برای توسعه بافت‌های تاریخی در نظر گرفته‌شده است که می‌تواند توسعه صنعت گردشگری و درنهایت بازآفرینی بافت تاریخی را در پی داشته باشد. در شهر کاشان نیز تغییر کاربری بناهای تاریخی مسکونی و تبدیل آن به اقامتگاه سنتی رشد چشم‌گیری داشته به همین منظور هدف از این پژوهش، اثر سنجی نتایج حاصل از اعمال این سیاست‌ها در بافت‌های تاریخی است. روش پژوهش روش تحلیلی- توصیفی است که برای جمع آوری داده های کمی با توجه به فرمول کوکران320 پرسشنامه که توسط ساکنین بافت تاریخی تکمیل شده است مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است به علاوه مصاحبه‌های عمیق با مدیران و مالکان اقامتگاه‌های سنتی بخش داده‌های کیفی پژوهش را تشکیل می‌دهد. معیارهای مورد بررسی در 3 بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- محیطی سنجیده شده‌اند که نتایج حاصل از بروندادهای آزمون T تک نمونه‌ای و تحلیل مصاحبه‌ها نشان می‌دهد ایجاد اقامتگاه‌های سنتی بر بهبود شرایط بافت تاریخی شهر کاشان و احیای آن محدوده در سه مولفه ذکرشده تاثیر مثبت گذاشته است و موجبات بازآفرینی بافت را فراهم کرده و تنها در زمینه ترافیک و پارکینگ موجب مشکلات شده است.

 

فصل اول : مقدمه و کلیات پژوهش 1 
1-1-مقدمه 2 
1-2- طرح مسئله 3 
1-3- ضرورت پژوهش 4 
1-4- اهداف پژوهش 5 
1-5- سؤالات پژوهش 5 
1-6- فرضیات پژوهش 6 
1-7- روش پژوهش 6 
1-8- مروری بر مطالعات پیشین 7 
فصل دوم: چارچوب نظری 10 
2-1- مقدمه 11 
2-2- مفاهیم و مبانی نظری 12 
2-2-1- بافت تاریخی و اهمیت توجه به آن 12 
2-2-1-1- ضرورت اجتماعی توجه به بافت تاریخی 14 
2-2-1-2- ضرورت اقتصادی توجه به بافت تاریخی 15 
2-2-1-3- ضرورت کالبدی توجه به بافت تاریخی 16 
2-2-2- سیر تکوین رویکردهای مرمت شهری 17 
2-2-2-1- بازسازی شهری (دهه 1950) 19 
2-2-2-2- باززنده سازی یا تجدید حیات شهری (دهه 1960) 20 
2-2-2-3- نوسازی شهری (دهه 1970) 20 
2-2-2-4- توسعه مجدد یا بازآفرینی اقتصادمدار (دهه 1980) 21 
2-2-2-5- بازآفرینی شهری (دهه 1990) 21 
2-2-2-5-1- ارکان بازآفرینی شهری 24 
2-2-2-5-1-1- بازآفرینی کالبدی 24 
2-2-2-5-1-2- بازآفرینی اجتماعی 24 
2-2-2-5-1-3- بازآفرینی اقتصادی 25 
2-2-2-5-2- محورهای مورد تأکید سیاست بازآفرینی شهری 26 
2-2-2-6- نوزایی شهری (هزاره سوم میلادی) 27 
2-3- فرهنگ و بازآفرینی فرهنگ مبنا 28 
2-3-1- سهم فرهنگ در بازآفرینی شهری 32 
2-3-2- گردشگری راهکاری جهت بازآفرینی فرهنگ مبنا 33 
2-4- تغییر کاربری ابنیه؛ ابزاری محرک برای بازآفرینی شهری 40 
2-4-1- کاربری‌های پیشنهادی 46 
2-5- تجارب اجرایی تغییر کاربری ابنیه 48 
2-5-1- طرح پردیسان تجربه اقدامی محرک در بافت‌های تاریخی ایران 48 
2-5-1-1- اهداف طرح پردیسان 50 
2-5-1-2- مسیرهای پنج‌گانه 51 
2-5-1-3-کاربری‌های جدید 52 
2-5-1-4- ارائه خدمات 54 
2-5-2- بازآفرینی آباندویبارا در شهر بیلبائو اسپانیا 55 
2-6- جمع¬بندی و ارائه مدل مفهومی پژوهش 58 
فصل سوم: شاخص¬ها و روش¬های تحلیل داده¬ها 59 
3-1- مقدمه 60 
3-2- معیارهای ارزیابی 60 
3-2-1- معیارهای حاصل از مطالعات پیشین 61 
3-2-2- معیارهای مورد بررسی در پژوهش حاضر 65 
3-2-2-1- گویه های مورد سنجش 67 
3-4- جمع‌آوری داده‌ها 71 
3-5- جامعه آماری مورد سنجش 73 
3-6- تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری 73 
3-7- روش‌های تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 74 
3-7-1- داده‌های کمی 74 
3-7-2- داده‌های کیفی 76 
3-8- جمع‌بندی و مدل عملیاتی پژوهش 77 
فصل چهارم: شناخت عرصه پژوهش 78 
4-1- مقدمه: 79 
4-2- بافت تاریخی کاشان 79 
4-2-1- ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی 81 
4-2-2- ویژگی های اقتصادی 82 
4-2-3- ویژگی های کالبدی 83 
4-3- معرفی اقامتگاه‌های سنتی 86 
4-3-1- اقامتگاه سنتی احسان 87 
4-3-2- اقامتگاه بوم گردی نقلی و رضوانیان 88 
4-3-3- اقامتگاه سنتی ایرانی (تهامی) 90 
4-3-4- اقامتگاه سنتی منوچهری 92 
4-3-5- اقامتگاه سنتی نگین 93 
4-3-6- اقامتگاه سنتی کمال‌الملک 95 
4-4- جمع¬بندی 96 
فصل پنجم: تحلیل یافته¬های پژوهش 98 
5-1- مقدمه 99 
5-2- ویژگی عمومی پاسخ‌دهندگان 99 
5-2-1- تعداد پرسشنامه‌های توزیع‌شده: 99 
5-2-2- جنسیت 100 
5-2-3- سن 101 
5-2-4- تحصیلات پاسخ‌دهندگان 102 
5-2-5- وضعیت اشتغال پاسخ‌دهندگان 103 
5-2-6- سابقه سکونت در محله 104 
5-3- داده‌های کمّی 105 
5-3-1- مؤلفه اقتصادی 105 
5-3-1-1- بهبود فضای کسب‌وکار 106 
5-3-1-2- ارزش‌افزوده املاک 108 
5-3-1-3- احیای مشاغل سنتی 109 
5-3-2- مؤلفه اجتماعی- فرهنگی 111 
5-3-2-1- حس تعلق و تمایل به ماندگاری ساکنین 111 
5-3-2-2- امنیت اجتماعی 112 
5-3-2-3- سرزندگی بافت تاریخی 114 
5-3-2-4- زندگی شبانه 115 
5-3-2-5- تعارضات اجتماعی 116 
5-3-2-7- یادگیری زبان خارجی 118 
5-3-2-8- توجه به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی 119 
5-3-2-9- افزایش سطح زندگی 121 
5-3-2-10- میزان رضایت از اقامتگاه سنتی 122 
5-3-3- بعد کالبدی- محیطی 124 
5-3-3-1- زیرساختها، خدمات و امکانات 125 
5-3-3-2- ساخت‌وساز و مرمت بناها 127 
5-3-3-3- عبور و مرور وسایل نقلیه و پارکینگ 128 
5-3-3-4- آلودگی صوتی 129 
5-3-3-5- آلودگی محیطی 130 
5-4- داده‌های کیفی 132 
5-4-1- داده‌های کیفی مؤلفه اقتصادی 132 
5-4-1-1- بهبود فضای کسب‌وکار 132 
5-4-1-2- ارزش‌افزوده املاک 133 
5-4-1-3- احیای مشاغل سنتی 134 
5-4-1-4- سرمایه‌گذاری بخش خصوصی 135 
5-4-2- داده‌های کیفی مؤلفه اجتماعی-فرهنگی 136 
5-4-2-1- امنیت اجتماعی 136 
5-4-2-2- سرزندگی بافت 137 
5-4-2-3- تعارضات اجتماعی 138 
5-4-2-4- فراگیری زبان خارجی 140 
5-4-2-5- توجه به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی 140 
5-4-3- داده‌های کیفی مؤلفه کالبدی- محیطی 141 
5-4-3-1- زیرساخت، خدمات و امکانات 141 
5-4-3-2- عبور و مرور وسایل نقلیه و پارکینگ 141 
5-4-3-3- آلودگی‌های محیطی 142 
5-5- جمع¬بندی 142 
فصل ششم: نتیجه¬گیری و ارائه پیشنهاد¬ها 144 
6-1- مقدمه: 145 
6-2- یافته‌های پژوهش 145 
6-3- آزمون فرضیه‌ها 156 
6-4- ارائه پیشنهادها 158 
6-4-1- پیشنهادهای بخش اقتصادی 159 
6-4-2- پیشنهادهای اجتماعی- فرهنگی 159 
6-4-3- پیشنهادهای کالبدی- محیطی 160 
6-4-4- پیشنهادها برای پژوهش‌های آتی 161 
فهرست منابع 163 
پیوست 173 
چکیده انگلیسی 177 

 

ارزیابی تأثیرگذاری محرک‌های درونی توسعه‌گر در بازآفرینی بافت تاریخی شهر کاشان

چکیده

از نیمه دوم قرن 20 میلادی نگرش توسعه درونی در برابر سیاست توسعه برونی شهری قوت گرفت که در پی احیای مجدد هسته‌های مرکزی و بافت‌های تاریخی شهرها برآمد. پس از جنگ جهانی رویکردهای مختلفی جهت مرمت بافت‌های شهری به کار گرفته شد ازجمله، بازسازی، نوسازی، توسعه مجدد، بازآفرینی و رنسانس شهری. طی دهه‌های اخیر، مهم‌ترین رویکرد در مرمت بافت‌های شهری، رویکرد بازآفرینی و رنسانس شهری بوده است که دربردارنده برنامه‌های ارتقای کیفی بافت‌های شهری با اهداف یکپارچه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست‌محیطی است. همچنین گردشگری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردهای برای ارتقای موقعیت اقتصادی شهرها، بازآفرینی شهری را موجب می شود.در سال‌های گذشته، حفاظت از بناهای تاریخی و استفاده مجدد از آن‌ها به‌عنوان محرک‌هایی برای توسعه بافت‌های تاریخی در نظر گرفته‌شده است که می‌تواند توسعه صنعت گردشگری و درنهایت بازآفرینی بافت تاریخی را در پی داشته باشد. در شهر کاشان نیز تغییر کاربری بناهای تاریخی مسکونی و تبدیل آن به اقامتگاه سنتی رشد چشم‌گیری داشته به همین منظور هدف از این پژوهش، اثر سنجی نتایج حاصل از اعمال این سیاست‌ها در بافت‌های تاریخی است. روش پژوهش روش تحلیلی- توصیفی است که برای جمع آوری داده های کمی با توجه به فرمول کوکران320 پرسشنامه که توسط ساکنین بافت تاریخی تکمیل شده است مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است به علاوه مصاحبه‌های عمیق با مدیران و مالکان اقامتگاه‌های سنتی بخش داده‌های کیفی پژوهش را تشکیل می‌دهد. معیارهای مورد بررسی در 3 بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- محیطی سنجیده شده‌اند که نتایج حاصل از بروندادهای آزمون T تک نمونه‌ای و تحلیل مصاحبه‌ها نشان می‌دهد ایجاد اقامتگاه‌های سنتی بر بهبود شرایط بافت تاریخی شهر کاشان و احیای آن محدوده در سه مولفه ذکرشده تاثیر مثبت گذاشته است و موجبات بازآفرینی بافت را فراهم کرده و تنها در زمینه ترافیک و پارکینگ موجب مشکلات شده است.

 

فصل اول : مقدمه و کلیات پژوهش 1 
1-1-مقدمه 2 
1-2- طرح مسئله 3 
1-3- ضرورت پژوهش 4 
1-4- اهداف پژوهش 5 
1-5- سؤالات پژوهش 5 
1-6- فرضیات پژوهش 6 
1-7- روش پژوهش 6 
1-8- مروری بر مطالعات پیشین 7 
فصل دوم: چارچوب نظری 10 
2-1- مقدمه 11 
2-2- مفاهیم و مبانی نظری 12 
2-2-1- بافت تاریخی و اهمیت توجه به آن 12 
2-2-1-1- ضرورت اجتماعی توجه به بافت تاریخی 14 
2-2-1-2- ضرورت اقتصادی توجه به بافت تاریخی 15 
2-2-1-3- ضرورت کالبدی توجه به بافت تاریخی 16 
2-2-2- سیر تکوین رویکردهای مرمت شهری 17 
2-2-2-1- بازسازی شهری (دهه 1950) 19 
2-2-2-2- باززنده سازی یا تجدید حیات شهری (دهه 1960) 20 
2-2-2-3- نوسازی شهری (دهه 1970) 20 
2-2-2-4- توسعه مجدد یا بازآفرینی اقتصادمدار (دهه 1980) 21 
2-2-2-5- بازآفرینی شهری (دهه 1990) 21 
2-2-2-5-1- ارکان بازآفرینی شهری 24 
2-2-2-5-1-1- بازآفرینی کالبدی 24 
2-2-2-5-1-2- بازآفرینی اجتماعی 24 
2-2-2-5-1-3- بازآفرینی اقتصادی 25 
2-2-2-5-2- محورهای مورد تأکید سیاست بازآفرینی شهری 26 
2-2-2-6- نوزایی شهری (هزاره سوم میلادی) 27 
2-3- فرهنگ و بازآفرینی فرهنگ مبنا 28 
2-3-1- سهم فرهنگ در بازآفرینی شهری 32 
2-3-2- گردشگری راهکاری جهت بازآفرینی فرهنگ مبنا 33 
2-4- تغییر کاربری ابنیه؛ ابزاری محرک برای بازآفرینی شهری 40 
2-4-1- کاربری‌های پیشنهادی 46 
2-5- تجارب اجرایی تغییر کاربری ابنیه 48 
2-5-1- طرح پردیسان تجربه اقدامی محرک در بافت‌های تاریخی ایران 48 
2-5-1-1- اهداف طرح پردیسان 50 
2-5-1-2- مسیرهای پنج‌گانه 51 
2-5-1-3-کاربری‌های جدید 52 
2-5-1-4- ارائه خدمات 54 
2-5-2- بازآفرینی آباندویبارا در شهر بیلبائو اسپانیا 55 
2-6- جمع¬بندی و ارائه مدل مفهومی پژوهش 58 
فصل سوم: شاخص¬ها و روش¬های تحلیل داده¬ها 59 
3-1- مقدمه 60 
3-2- معیارهای ارزیابی 60 
3-2-1- معیارهای حاصل از مطالعات پیشین 61 
3-2-2- معیارهای مورد بررسی در پژوهش حاضر 65 
3-2-2-1- گویه های مورد سنجش 67 
3-4- جمع‌آوری داده‌ها 71 
3-5- جامعه آماری مورد سنجش 73 
3-6- تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری 73 
3-7- روش‌های تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 74 
3-7-1- داده‌های کمی 74 
3-7-2- داده‌های کیفی 76 
3-8- جمع‌بندی و مدل عملیاتی پژوهش 77 
فصل چهارم: شناخت عرصه پژوهش 78 
4-1- مقدمه: 79 
4-2- بافت تاریخی کاشان 79 
4-2-1- ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی 81 
4-2-2- ویژگی های اقتصادی 82 
4-2-3- ویژگی های کالبدی 83 
4-3- معرفی اقامتگاه‌های سنتی 86 
4-3-1- اقامتگاه سنتی احسان 87 
4-3-2- اقامتگاه بوم گردی نقلی و رضوانیان 88 
4-3-3- اقامتگاه سنتی ایرانی (تهامی) 90 
4-3-4- اقامتگاه سنتی منوچهری 92 
4-3-5- اقامتگاه سنتی نگین 93 
4-3-6- اقامتگاه سنتی کمال‌الملک 95 
4-4- جمع¬بندی 96 
فصل پنجم: تحلیل یافته¬های پژوهش 98 
5-1- مقدمه 99 
5-2- ویژگی عمومی پاسخ‌دهندگان 99 
5-2-1- تعداد پرسشنامه‌های توزیع‌شده: 99 
5-2-2- جنسیت 100 
5-2-3- سن 101 
5-2-4- تحصیلات پاسخ‌دهندگان 102 
5-2-5- وضعیت اشتغال پاسخ‌دهندگان 103 
5-2-6- سابقه سکونت در محله 104 
5-3- داده‌های کمّی 105 
5-3-1- مؤلفه اقتصادی 105 
5-3-1-1- بهبود فضای کسب‌وکار 106 
5-3-1-2- ارزش‌افزوده املاک 108 
5-3-1-3- احیای مشاغل سنتی 109 
5-3-2- مؤلفه اجتماعی- فرهنگی 111 
5-3-2-1- حس تعلق و تمایل به ماندگاری ساکنین 111 
5-3-2-2- امنیت اجتماعی 112 
5-3-2-3- سرزندگی بافت تاریخی 114 
5-3-2-4- زندگی شبانه 115 
5-3-2-5- تعارضات اجتماعی 116 
5-3-2-7- یادگیری زبان خارجی 118 
5-3-2-8- توجه به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی 119 
5-3-2-9- افزایش سطح زندگی 121 
5-3-2-10- میزان رضایت از اقامتگاه سنتی 122 
5-3-3- بعد کالبدی- محیطی 124 
5-3-3-1- زیرساختها، خدمات و امکانات 125 
5-3-3-2- ساخت‌وساز و مرمت بناها 127 
5-3-3-3- عبور و مرور وسایل نقلیه و پارکینگ 128 
5-3-3-4- آلودگی صوتی 129 
5-3-3-5- آلودگی محیطی 130 
5-4- داده‌های کیفی 132 
5-4-1- داده‌های کیفی مؤلفه اقتصادی 132 
5-4-1-1- بهبود فضای کسب‌وکار 132 
5-4-1-2- ارزش‌افزوده املاک 133 
5-4-1-3- احیای مشاغل سنتی 134 
5-4-1-4- سرمایه‌گذاری بخش خصوصی 135 
5-4-2- داده‌های کیفی مؤلفه اجتماعی-فرهنگی 136 
5-4-2-1- امنیت اجتماعی 136 
5-4-2-2- سرزندگی بافت 137 
5-4-2-3- تعارضات اجتماعی 138 
5-4-2-4- فراگیری زبان خارجی 140 
5-4-2-5- توجه به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی 140 
5-4-3- داده‌های کیفی مؤلفه کالبدی- محیطی 141 
5-4-3-1- زیرساخت، خدمات و امکانات 141 
5-4-3-2- عبور و مرور وسایل نقلیه و پارکینگ 141 
5-4-3-3- آلودگی‌های محیطی 142 
5-5- جمع¬بندی 142 
فصل ششم: نتیجه¬گیری و ارائه پیشنهاد¬ها 144 
6-1- مقدمه: 145 
6-2- یافته‌های پژوهش 145 
6-3- آزمون فرضیه‌ها 156 
6-4- ارائه پیشنهادها 158 
6-4-1- پیشنهادهای بخش اقتصادی 159 
6-4-2- پیشنهادهای اجتماعی- فرهنگی 159 
6-4-3- پیشنهادهای کالبدی- محیطی 160 
6-4-4- پیشنهادها برای پژوهش‌های آتی 161 
فهرست منابع 163 
پیوست 173 
چکیده انگلیسی 177 

 

تدوین چارچوب طراحی فضای عمومی به عنوان محرک توسعه بافتهای فرسوده

چکیده

در پی افول کیفیت زندگی در بافتهای فرسوده، فضاهای عمومیِ اینگونه بافتها نیز دچار تنزل کیفیت کالبدی و عملکردی شده و به نوعی فرسودگی را تجربه می‌کنند. این در حالیست که فضاهای عمومی شهری به واسطه‌ی همه شمول بودن خود جنبه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی را در بر می‌گیرند و قابلیت تاثیر گذاری بر روند نوسازی و بهسازی بافت پیرامون خود را دارا می‌باشند. بر اساس یافته‌های این پژوهش اهمیت تاکید بر فضاهای عمومی در روند بازآفرینی شهری ناشی از آن است که اینگونه فضاها مکان بروز تعاملات اجتماعی و بستر شکلگیری بسیاری از رویدادهای زندگی جمعی ساکنین است. به بیان دیگر می‌توان ارتقای کیفی فضاهای عمومی را یک نوع محرک توسعه برای بافتهای فرسوده شهری به حساب آورد. بر اساس نظر اندیشمندان و صاحبنظران حوزه طراحی شهری می‌توان پنج ویژگی برای فضاهای عمومی محرک برشمرد که عبارتند از: طراحی کالبدی خوب، ایجاد کننده و محرک فعالیتها، جذب کننده کاربران از خارج از محدوده، مشوق مشاغل جدید و سرمایه-گذاری، افزایش ارزش املاک.محله علیقلی آقا در مرکز شهر اصفهان به عنوان نمونه موردی این پژوهش انتخاب گردیده که پس از بررسی وضعیت فضاهای عمومی در این محله سعی شده به طراحی فضاهای عمومیِ اصلی محله با رعایت معیارها و اصول به دست آمده از مبانی نظری و همچنین نمونه‌های موردی بررسی شده پرداخته شود. توجه به این نکته ضروریست که چنانچه در پنج ویژگی ذکر شده آمده است طراحی کالبدیِ صرف نمی‌تواند یک فضای عمومی را به عنوان محرک توسعه مطرح کند بلکه برنامه‌ریزی در بسیاری از جنبه‌های دیگر الزامی است

چکیده 3 
مقدمه 4 
فصل اول:کلیات طرح و روش شناسی پژوهش (متدولوژی) 6 
مقدمه 7 
1-1- بیان مساله تحقیق 8 
1-2- اهمیت موضوع تحقیق و دلایل انتخاب آن 10 
1-3- هدف های تحقیق 11 
1-4- سوالات یا فرضیه های تحقیق ( بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه ) 12 
1-5- پیشینه پژوهش 12 
1-6- روش تحقیق 13 
1-6-1- مرور روش‌های گردآوری اطلاعات 13 
1-6-1-1- روش اسنادی 15 
1-6-1-2- روش مصاحبه 16 
1-6-1-3- روش مشاهده میدانی 16 
1-6-2- مرور روش‌های تحلیل اطلاعات جهت سنتز زمینه‌های گوناگون 17 
1-6-2-1- تحلیل متن 17 
1-6-2-2- تحلیل مصاحبه 17 
1-6-2-3- تحلیلSWOT 17 
1-6-3- مرور روش‌ها و فنون چشم‌انداز سازی 18 
1-6-4- مرور روش‌های تدوین اهداف 20 
1-6-5- مرور روش‌های طراحی برنامه جهت تدوین راهبردها و سیاست‌ها 22 
1-6-6- انتخاب روش‌های مناسب برای پژوهش 23 
1-6-6-1- تعیین حدود و مرزهای مورد نیاز محدوده مورد مطالعه 23 
فصلدوم: مطالعات نظری تحقیق 24 
مقدمه 25 
2-1- بررسی اجمالی بافت های فرسوده و رهیافت های گوناگون مداخله در آن 27 
2-1-1- فرسودگی و فرسایش 27 
2-1-1-1- نشانه‌های فرسودگی بافت‌های شهری 27 
2-1-1-2- علل فرسودگی بافت 28 
2-1-1-3- جمع بندی تعاریف پایه 30 
2-1-2- سیر تحول نگرشها در مورد مداخله در بافت‌های فرسوده 31 
2-1-2-1-دهه 1950 میلادی: باز سازی 32 
2-1-2-2-دهه 1960 میلادی: باز زنده سازی 32 
2-1-2-3-دهه 1970 میلادی: باز نوسازی 32 
2-1-2-4-دهه 1980 میلادی: باز توسعه 33 
2-1-2-5-دهه 1990 میلادی: تجدید حیات شهری(بازآفرینی شهری) 33 
2-1-2-6- جمع بندی رهیافتهای مختلفِ مداخله در بافتهای فرسوده 36 
2-1-2-7- سابقه مداخله در بافتهای شهری در ایران 38 
2-1-2-8- به سوی مدلی جامع برای مداخله در بافتهای فرسوده 42 
2-1-2-8-1- نقش طراحی شهری دربازآفرینی محلات شهری 45 
2-2- پروژههای محرک توسعه به عنوان مداخله یکپارچه در بافتهای فرسوده 47 
2-2-1- رویکرد تحریک توسعه: از پروژه‌های شاخص تا ارتقاء عرصه‌های عمومی 48 
2-2-1-1- پروژه‌های پرستیژ 48 
2-2-2- کاتالیستوکاتالیز کردن 51 
2-2-2-1- کاتالیست‌ ها در طراحی شهری 51 
2-2-2-2- ارتباط بین کاتالیستها و ابعاد طراحی شهری 59 
2-2-2-3- کاتالیست ‌عملکردی 61 
2-2-2-3-1- اولویت‌ مکانی کاتالیست‌های عملکردی جهت افزایش تحریک توسعه 63 
2-2-2-4- کاتالیست ‌کالبدی (زیبا شناختی) 65 
2-2-2-4-1- ویژگی‌های تحریک توسعه بافت‌های شهری با تکیه بر محرک‌ کالبدی – زیبا شناختی 66 
2-2-3- تأثیر اتکاتالیتیکی (تسریع و تسهیل‌ کننده) پروژه‌ها،رویدادها و فضاهای عمومی 72 
2-2-3-1- راه‌های یکه یک کاتالیست می‌تواند توسعه را تحریک کند 74 
2-2-4- معیارهای اصلی در طراحی محرک توسعه (اصول طراحی شهری در پروژههای محرک توسعه) 76 
2-2-4- 1-توجه به ارتقای عرصه های عمومی در رویکرد کاتالیتیک 79 
2-3- فضاهای عمومی به عنوان محرکهای توسعه 84 
2-3-1-تعاریف و انواع مختلف فضاهای عمومی شهری 85 
2-3-2- تحریک بافتهای فرسوده ازطریق ارتقای کیفیف ضاهای عمومی 91 
2-3-3- اصول طراحی شهری در طراحی فضای عمومی محرک 98 
2-3-4- نتیجه گیری 120 
فصل سوم: بررسین مونههای موردی خارجی و داخلی 124 
مقدمه 125 
3-1- نمونه های موردی موفق خارجی 126 
3-1-1- چارچوب احیا و باز زنده سازی مرکز شهر دربی- کشور انگلستان- 126 
3-1-2- طرح احیای مرکز شهر بیرمنگام–کشور انگلستان- 136 
3-1-3- طرح بازسازی عرصه عمومی شهر نیویورک–کشور امریکا- 141 
3-1-4- سند فضای عمومی،زندگی همگانی- شهر چریستچرچ–کشور نیوزلند- 142 
3-2- نمونه های موردی موفق داخلی 146 
3-2-1- طرح احیای میدان تاریخی عتیق- شهر اصفهان 146 
3-3- جمع بندی نمونههای موردی بررسی شده 151 
3-4- چار چوب مفهومی پژوهش 153 
فصل چهارم: شناخت محدوده مورد مطالعه 156 
مقدمه 157 
4-1- مطالعه اسناد فرادست 159 
4-1-1- برنامه جامع کوکس (مصوب 1338) 159 
4-1-2- برنامه جامع ارگانیک (مصوب 1350) 161 
4-1-3- برنامه تجدید نظر دربرنامه جامع ارگانیک (مصوب 1367) 163 
4-1-4- طرح تفصیلی شهر اصفهان (مصوب 1376) 164 
4-1-5- طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان (مصوب 1385) 165 
4-1-6- برنامه‌های پنج ساله توسعه عمرانی،فرهنگی و اجتماعی شهرداری اصفهان 166 
4-1-7- طرح ساماندهی بافت فرسوده شهر اصفهان (1385) 167 
4-1-8- جمع بندی بررسی طرح های فرادست 169 
4-2- مطالعه و توصیف سیستم حوزه راهبردی 170 
4-2-1- موقعیت جغرافیایی شهر اصفهان،منطقه 1 ومحله علی قلی آقا 170 
4-2-2- نحوه ی شکل گیری و گسترش بافت 173 
4-2-3- مطالعات پایه حوزه فراگیر و محله علی قلی آقا 178 
4-2-3-1- مطالعات جمعیتی-اجتماعی 178 
4-2-3-2- مطالعات اقتصادی 183 
4-2-3-3- مطالعات کالبدی 184 
4-2-3-4- مطالعات مدیریتی و ساختار تصمیم گیری منطقه 1 187 
4-3- تحلیل وضعیت 189 
4-3-1- سنجش وضعیت محدوده مورد مداخله (محله علی قلی آقا) 192 
4-3-1-1- نظام اجتماعی 192 
4-3-1-2- نظام اقتصادی 194 
4-3-1-3- نظام کالبدی 195 
4-3-1-4- نظام عملکردی 197 
4-3-1-5- نظام فضاهای عمومی 199 
4-3-1-5-1- فضاهای عمومی شهری محله علی قلی آقا 199 
4-4- جمع بندی 206 
فصل پنجم: ارائه پیشنهاد 214 
مقدمه 215 
5-1- بیانیه چشم انداز محله علی قلی آقا 217 
5-2- اهداف 219 
5-3- راهبردها 221 
5-4- رویکرد مداخله در بافت فرسوده محله علی قلی آقا 227 
5-5- چارچوب طراحی شهری محله علی قلی آقا 229 
5-5-1- سایتهای فرصت توسعه 229 
5-5-2- اصول مورد نظر در تعیین فعالیتهای پیشنهادی 232 
5-6- طراحی فضای عمومی در محله علی قلی آقا 233 

 

بازآفرینی اماکن با ارزش بافت تاریخی شهر(نمونه موردی : منطقه 12 تهران)

چکیده

از نیمه دوم قرن 20 میلادی نگرش توسعه درونی در برابر سیاست توسعه برونی شهری قوت گرفت که در پی احیای مجدد هسته های مرکزی و بافتهای تاریخی شهرها برآمد. پس از جنگ جهانی رویکردهای مختلفی جهت مرمت بافتهای شهری به کار گرفته شد ازجمله، بازسازی، نوسازی، توسعه مجدد، بازآفرینی و رنسانس شهری. طی دهه های اخیر، مهمترین رویکرد در مرمت بافتهای شهری، رویکرد بازآفرینی و رنسانس شهری بوده است که دربردارنده برنامه های ارتقای کیفی بافتهای شهری با اهداف یکپارچه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست محیطی است. همچنین گردشگری به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای برای ارتقای موقعیت اقتصادی شهرها، بازآفرینی شهری را موجب می شود. در سالهای گذشته، حفاظت از بناهای تاریخی و استفاده مجدد از آنها به عنوان محرکهایی برای توسعه بافتهای تاریخی در نظر گرفته شده است که می تواند توسعه صنعت گردشگری و درنهایت بازآفرینی بافت تاریخی را در پی داشته باشد.منطقه 12 طهران به عنوان میراث دار تاریخی شهر تهران با هدف ارتقای کیفیت زندگی اقدام به فعالیتهای در ز مینه بافت تاریخی نموده است . به همین منظور هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثردر بازآفرینی اماکن با ارزش بافت تاریخی منطقه 12 در تدوین راهکارهای مختلف در این راستا می باشد.اینک با این سوال مواجه هستیم که چه عواملی در بازآفرینی بافتهای تاریخی اثرگذارند؟در این راستا جهت انجام این پژوهش با تکیه بر مسئله پژوهش از روشهای توصیفی تحلیلی استفاده شده است. معیارهای موردبررسی در 3 بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی سنجیده شده اند. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد بازآفرینی اقتصادی بافت تاریخی شهری میتواند زمینه ساز مناسبی برای توسعه درونی شهرها و حفظ و احیاء کالبدی و اجتماعی ـ فرهنگی آنها فراهم آورد و از تخریب طبیعی از یک سو و ویرانگری برنامه ریزی شده توسط سودجویان از سوی دیگر جلوگیری کند.

چکیده 1
مقدمه 2
فصل اول: کلیات پژوهش 3
1-1- بیان مسئله 4
1-2- ضرورت و اهمیت پژوهش 6
1-3- اهداف پژوهش 8
1-3-1- هدف کلی 8
1-3-2- اهداف فرعی 8
1-4- سئوالات پژوهش 8
1-5- فرضیات پژوهش 8
1-6- روش تحقیق 9
1-7- روش گردآوری اطلاعات 9
1-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 9
1-9- جامعه آماری 9
1-10- قلمرو پژوهش 10
1-10-1- قلمرو مکانی 10
1-10-2- قلمرو زمانی 10
1-11- پیشینه پژوهش 11
1-11-1- تحقیقات انجام شده درجهان 11
1-11-1-2- تحقیقات انجام شده در ایران 13
1-12- محدودیت ها و موانع پژوهش 16
فصل دوم: ادبیات پژوهش (تعاریف و مفاهیم، مبانی نظری پژوهش) 17
2-1- تعاریف و مفاهیم 18
2-1-1- باززنده سازی 18
2-1-1-1- روش‌های باززنده‌سازی یا مرمت معماری 18
2-1-1-2- پاک‌سازی سبکی 18
2-1-1-4- مرمت تکمیلی، مرمت الحاقی 19
2-1-1-5- باززنده‌سازی یا مرمت تاریخی 19
2-1-1-6- مرمت استحکامی 20
2-1-1-7- باززنده سازی جامع 20
2-1-2- مرمت : مرمت و مرمت شهری 21
2-1-3- باز سازی 21
2-1-4- بافت تاریخی 22
2-1-5- بافت فرسوده 22
2-1-6- نوسازی 23
2-1-7- بهسازی 26
2-2- مدلها و نظریات و مباحث تئوریک 28
2-2-1- الگوهای مرمت 28
2-2-1 -1- پالایش شهری 29
2-2-1 -2- برنامه‌ریزی اجتماعی 30
2-2-1 -3- برنامه‌ریزی اقتصادی 30
2-2-1 -4- الگوهای جایگزینی 32
2-2-1 -5- الگوی خود تنظیمی 33
2-2-1 -6- الگوی هدایت رشد شهری با سرمایه‌گذاری 34
2-2-1 -7- الگوی اعیان‌سازی مرکز شهر 36
2-2-1 -8- حومه نشینی 36
2-2-1 -9- عدم سرمایه‌گذاری نهادی 37
2-2-1 -10- نقطه چرخش از عدم سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاری مجدد 37
2-2-1 -11- سرمایه‌گذاری ثانوی 37
2-3- گردشگری در جهان و ایران 38
2-3-1- نمونه های موردی 42
2-3-1-1- پروژه بهسازی کانال آریزونا، منطقه سانی اسلوپ،(فینیکس، آریزونا) 42
2-3-1-2- انگلستان 47
2-3-1-3- طرح «اوژن هنارد» برای بهسازی و نوسازی شهر پاریس : 48
2-3-1-4- گردشگری در برنامه ریزی شهر اصفهان 48
2-4- مبانی نظری 52
2-4-1- کامیلوستیه 52
2-4-2- نظریه هویت تاریخی شهرها 53
2-4-3- نظریه طرح استخوان بندی مرکز شهر: 54
2-4-4- اوژن دیوله لوروک 55
2-3-5- مکتب فرهنگ گرایی 58
2-3-6- مکتب ترقی گرایی 59
2-3-7- مکتب اکولوژیک 60
2-3-8- مکتب کارکردگرایی 61
2-3-9- ساختار گرایی 62
فصل سوم: موقعیت قلمرو پژوهش 64
3-1- موقعیت قلمرو پژوهش 65
3-1-1- جغرافیای استان تهران 66
3-1-1-1- رشته کوه البرز 66
3-1-1-1-1- بخش شمالی 67
3-1-1-1-2- بخش میانی 67
3-1-1-1-3- بخش جنوبی 67
3-1-1-2- بخش مرکزی 67
3-1-1-3- دشت‌ها 67
3-1-2- پوشش گیاهی استان تهران 68
3-1-3- ناهمواری‌ها 68
3-1-3- آب و هوا 70
3-2- ویژگی های منطقه 12 شهرداری تهران: 70
3-2-1- طرح تفصیلی شهر تهران:(سال 1392 – مهندسین مشاور گزینه) 89
3-3- کالبدی ـ فضایی 99
3-6- مدیریت شهری 102
3-7- تحلیل وضعیت: فرصت و تهدید، نقاط قوت و ضعف 104
3-8- جایگاه منطقه 12 در طرح جامع تهران 1385 105
3-8-1 چشم‌اندازهای طرح جامع 1385 و منطقه 12 105
3-8-2- تصویر عمومی (چشم‌انداز آرمانی) توسعه مرکز تاریخی 106
3-8-3- راهبردهای توسعه طرح جامع و منطقه 111
3-9- جایگاه منطقه 12 در سازمان فضایی طرح جامع 117
3-10- مقایسه شبکه معابر موجود و آتی 118
3-11- ساختار و سلسله مراتب خدمات 119
3-12- محدوده و طرح موضعی طرح جامع در منطقه 120
3-12-1 – محدوده و مشخصات طرح‌های موضعی و موضوعی 120
3-12-1-1- طرح‌های ویژه همپیوند 120
3-12-1 -2 – طرح‌های موضعی محدوده حصار ناصری 123
3-12-2- برنامه‌ها و طرح‌های موضوعی 124
3-14- طرح‌های ساماندهی بافت فرسوده و بحرانی‌ 131
3-14-1- شناسایی و گروه‌بندی بافت‌های فرسوده 131
3-15- مبانی و معیارهای تعیین محدوده بافت‌های فرسوده 133
3-15-1- دلایل مداخله و ساماندهی 133
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش 136
4-1- یافته های پژوهش 137
فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها 155
مقدمه 156
5-1- سوالات پژوهش 157
5-2- آزمون فرضیات 159
5-3- نتیجه گیری 160
منابع و مأخذ 163
منابع فارسی 164
منابع انگلیسی 168
سایت های اینترنتی 169
پیوست ها و ضمائم 170
چکیده انگلیسی 174

 

ارتقاء قلمرو عمومی، محرک فرایند توسعه شهری

چکیده

بازآفرینی شهری از ابتدا با مباحث مرتبط با توسعه شهری همراه بوده است، چند دهه تحقیق و پژوهش حول این موضوع ، مسئولین را به درک اهمیت ارتقاء و توسعه ی زیرساخت ها ، شبکه معابر و تجهیز و گسترش فضاهای عومی ، توسعه و تامین خدمات شهری-محله ای ، باز زنده سازی مجموعه ها که به عنوان محرک توسعه برای ارتقاء قلمرو های عمومی شهری و پیشرفت اقتصادی شهرها شناخته شده اند ، واداشته است. تحقیقات بسیاری پیرامون چگونگی تولید فضاهای عمومی موفق شهری و تعیین شاخص های موفقیت این فضاها انجام شده است که در پژوهش حاضر ، در بخش مبانی نظری و بررسی تجارب موفق در این زمینه پرداخته شده است و شاخص های موفقیت این فضاها معرفی شده است. بدیهی است این شاخص ها باید هماهنگ با فرهنگ و شرایط جامعه شناختی ایران بومی سازی شوند و در این پژوهش استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار expert choice رتبه بندی شده اند.محله ی جلفا مانند سایر محلات تاریخی ، با گذشت زمان در روند توسعه خود که خصوصا در سالهای اخیر سرعت گرفته دستخوش تغییر و تحولات در بافت خود شده است که علی رغم جذابیت ها و قابلیت های فراوان نیازمند امکانات و تمهیدات مختلفی می باشد . طرح بازآفرینی برای این بافت تاریخی از طریق ارتقاء کیفیت عرصه های همگانی و تولید فضاهای کارآمد شهری از سال 1381 تا 1386 به اجرا درآمد. فضاهای عمومی موجود در این محله در سالهای اخیر با حرکت به سمت سرزندگی و حضورپذیری بیشتر منجر به ارتقاء کیفیت محیط در روند بازآفرینی در این بافت شدند.ارزیابی شاخص های موفقیت فضاهای شهری و تهیه نقشه های تحلیلی مکانی از جلفا نشان دهنده ی میزان موفقیت روند بازآفرینی در این محله است. راهبرد های ارائه شده با استفاده از تجربه جلفا و دیگر نمونه های موفق مشابه میتواند راهگشای دستیابی به بازآفرینی شهری در بافت های مشابه جلفا باشد.

فصل اول: کلیات و طرح مسئله
مقدمه 1 
1-1- بیان مسئله: 2 
2-1- سوالات اصلی تحقیق 3 
3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق : 3 
4-1- اهداف تحقیق: 4 
الف) اهداف اصلی : 4 
ب) اهداف فرعی : 5 
5-1- فرضیه‌های تحقیق 5 
6-1- روش تحقیق: 5 
الف) روش کتابخانه ای: 5 
ب) روش میدانی : 6 
7-1- چهارچوب نظری پژوهش 6 
8-1- فرایند تحقیق 8 
9-1- کاربرد نتایج تحقیق 8 
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 
مقدمه 9 
2-1- تعاریف و مفاهیم 9 
2-1-1- بافت‌های شهری و گونه‌شناسی کیفی آنها 9 
2-1-3- بازآفرینی شهری 11 
2-1-4- فضاهای عمومی 19 
2-1-5- محرک توسعه 27 
2-2- دیدگاه‌ها و نظریات 33 
2-2-1- عوامل افزایش تمایل مردم به حضور در فضا از نظر “ویلیام وایت” 33 
2-2-2- عوامل بازگرداندن زندگی به شهرهای شهری از نظر “جین جیکوبز” 34 
2-2-3- عوامل افزایش تمایل مردم به استفاده ازفضا ازنظر”مارک فرانسیس” 34 
2-2-4- عوامل موثر در تقویت زندگی اجتماعی از نظر “یان گِل” 35 
2-3- تجارب کشورها 37 
2-3-1- انگلستان 37 
2-3-2- اروپا 42 
2-3-3- استرالیا 49 
2-3-4- ایران 53 
2-3-5- بررسی ویژگیهای مهم هر یک از نمونه ها 54 
2-4 نتیجه گیری 
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
مقدمه 56 
3-1-روش تحقیق 56 
3-2- جامعه آماری 57 
3-3- انواع داده‌های مورد نیاز و شیوه‌ی جمع‌آوری آنها 58 
3-4- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 59 
فصل چهارم : مطالعه عرصه‌ی تحقیق 60 
4-1-معرفی کلی جلفا 60 
4-1-1-وجه تسمیه جلفا 61 
4-1-2- توسعه شهری جلفا 61 
4-1-3-اوضاع اقتصادی جلفا 63 
4-1-4- جمعیت جلفا 64 
4-1-5- کلیساهای جلفا 66 
4-1-6-میدان ها 68 
4-2- بررسی طرح بازآفرینی جلفا 
4-2-1- آسایش و سیمای شهری 69 
4-2-2-کاربری و فعالیت ها 72 
4-2-3- دسترسی ها 
4-2-4- اجتماع پذیری
فصل پنجم:تحلیل و ارزیابی شاخص ها
مقدمه 74 
5-1- شاخص سازی 74 
5-1-1-آسایش و سیمای شهری 75 
5-1-2-کاربری و فعالیت ها 78 
5-1-3-اجتماع پذیری 78 
5-1-4- مطلوبیت دسترسی 79 
5-2- رتبه بندی شاخص ها 80 
5-3-تحلیل فضایی – مکانی عوامل مورد سنجش 80 
5-3-1-آسایش و سیمای شهری 81 
5-3-2-کاربری‌ها و فعالیت ها 82 
5-3-3- مطلوبیت دسترسی 83 
4-3-5- اجتماع پذیری 85 
4-5- ظرفیت‌سنجی نهایی فضاهای شهری 85 
فصل ششم:جمع بندی و نتیجه گیری 
6-1- جمع بندی: 87 
6-2- آزمون فرضیه ها 88 
6-3- ارائه راهبرد 89 
پیوست 91 
منابع و مراجع 97 
منابع فارسی 97 
منابع لاتین 98 

 

ارزیابی تاثیرات پروژه‌های محرک توسعه بر ارتقاء کیفیت محیط‌های شهریمطالعه‌ی موردی: محله عودلاجان

چکیده

رشد شتابان شهرها و توسعه‌ی بی‌رویه آن‌ها باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در زندگی شهری گشته است که ازجمله آن می‌توان به نزول کیفیت محیط اشاره کرد. لزوم توجه به مفهوم کیفیت و ارتقاء آن در محیط‌های شهری (به ویژه در بافت‌های ناکارآمد و تاریخی) در کنار توجه به مسائل کمی امری اجتناب ناپذیر است. تجدید حیات مناطق تاریخی و بازآفرینی عرصه‌های ناکارآمد شهری همواره از دغدغه‌های برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران شهری بوده است. در دهه‌های اخیر طرح‌ها و برنامه‌های متعددی به‌منظور ارتقاء کیفیت محیط‌های شهری در عرصه‌های تاریخی اجراشده است که مشارکت ساکنان و مالکان این نواحی یک اصل مهم و تأثیرگذار در موفقیت اینگونه پروژه‌ها است. به دنبال انتقادات از پروژه‌های بزرگ مقیاس، اقدامات کوچک مقیاسی تحت عنوان پروژه‌های محرک توسعه شهری مطرح گشت و ایجاد بسترهای لازم برای مشارکت فعال مردم موضوعیت یافت. پروژه‌های محرک توسعه نقطه عطفی درزمینه مشارکت ساکنان و مالکان می‌باشد. محرک‌های توسعه شهری به‌عنوان اقدامات جدیدی معرفی شدند که توانایی باززنده‌سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه‌گذاری‌های وسیع داشته باشند. محرک توسعه شهری، نه‌تنها باعث ارتقای شرایط کالبدی می‌شود، بلکه تحولات اقتصادی، اجتماعی و محیطی را نیز در پی خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر ارزیابی تأثیرات پروژه محرک انجام شده در محله عودلاجان در ارتقاء کیفیت محیطِ شهری مناطق و محلات پیرامون آن می‌باشد که در چهار بعد کالبدی-فضایی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی مورد بررسی قرار می‌گیرد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های عینی و ذهنی انجام شده است. در روش عینی از طریق نرم افزار GIS و در روش ذهنی از طریق جمع‌آوری 376 پرسشنامه و واردکردن داده‌ها به SPSS (آزمون t تک نمونه‌ای، تحلیل واریانس و رگرسیون) استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که پروژه‌های محرک توسعه با کیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد و در ابعاد اقتصادی و کالبدی تأثیر مثبتی داشته است اما در ابعاد اجتماعی و محیطی موفق نبوده است.

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق ۱
۱-۱ مقدمه ۲
۱-۲ طرح موضوع ۲
۱-۳ بیان مسئله ۳
۱-۴ اهداف تحقیق ۴
۱-۵ سوالات تحقیق ۵
۱-۶ فرضیات تحقیق ۵
۱-۷ روش گردآوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات ۵
۱-۸ جنبه جدید بودن و نوآوری ۶
۱-۹ جامعه آماری و حجم نمونه ۷
۱-۱۰ قلمرو مکانی تحقیق ۷
فصل دوم: ادبیات نظری پژوهش ۹
۲-۱ مقدمه ۱۰
۲-۲ تجدید حیات بافت‌های تاریخی مراکز شهرها ۱۰
۲-۳ پروژه‌های محرک توسعه شهری به‌مثابه ابزاری در تجدید حیات ۱۳
۲-۴ محرک توسعه شهری: مفاهیم و تعاریف ۱۳
۲-۴-۱ مفهوم کاتالیست و کاتالیز کردن ۱۳
۲-۴-۲ واکنش کاتالیست شهری ۱۴
۲-۴-۳ نظریه کاتالیستی و ویژگی‌ها ۱۷
۲-۴-۴ طراحی عناصر کاتالیستی ۱۸
۲-۵ روند گذار از پروژه‌های پرچم به محرک توسعه شهری ۲۰
۲-۵-۱ پروژه‌های پرچم/پرچم‌دار ۲۰
۲-۵-۲ پروژه‌های پرستیژ (شاخص) ۲۳
۲-۵-۳ نمونه پروژه‌های پرچم و شاخص ۲۷
۲-۶ پروژه‌های محرک توسعه شهری ۳۰
۲-۶-۱ انواع محرک‌های خرد مقیاس ۳۳
۲-۶-۲ ویژگی‌های پروژه‌های محرک توسعه شهری ۳۶
۲-۶-۳ اصول موردتوجه در پروژه‌های محرک توسعه ۳۶
۲-۶-۴ راهکارهای تشویق توسعه توسط محرک‌های شهری ۳۸
۲-۶-۵ پروژه‌های محرک توسعه شهری ابزاری برای تحرک پذیری و تحول پایدار شهری ۳۹
۲-۷ تعاریف و مفاهیم: کیفیت محیط شهری ۴۰
۲-۷-۱ محیط ۴۰
۲-۷-۲ محیط شهری ۴۱
۲-۷-۳ کیفیت ۴۱
۲-۷-۴ کیفیت زندگی (QOL) ۴۲
۲-۷-۵ کیفیت محیط شهری (UEQ) ۴۸
۲-۸ ابعاد، مولفه‌ها و معیارهای کیفیت محیط شهری ۵۱
۲-۹ دیدگاه‌های کیفیت محیط شهری ۵۴
۲-۹-۱ دیدگاه‌های شناخت محیط شهری ۵۴
۲-۹-۲ دیدگاه‌های سنجش کیفیت محیط شهری ۵۸
۲-۱۰ بررسی سوابق و تجارب موفق جهانی ۶۱
۲-۱۰-۱ میدان محلی گیراردلی در سان‌فرانسیسکو به‌عنوان یک محرک توسعه شهری ۶۱
۲-۱۰-۲ پیاده راه و محور استروگت در شهر کپنهاگ به‌عنوان محرکی برای توسعه ۶۵
۲-۱۰-۳ پارک فرهنگی کودکان قاهره ۶۸
۲-۱۰-۴ نتایج حاصل از بررسی تجارب ۷۱
۲-۱۱ پژوهش‌های صورت گرفته مرتبط با پژوهش ۷۴
۲-۱۲ جمع‌بندی ۷۴
فصل سوم: روش‌شناسی ۷۸
۳-۱ مقدمه ۷۹
۳-۲ روش گردآوری اطلاعات ۷۹
۳-۳ جامعه آماری موردسنجش و تعیین حجم نمونه ۸۰
۳-۴ روش نمونه‌گیری ۸۱
۳-۵ ارزیابی تأثیرات ۸۲
۳-۶ روش‌های تحلیل و سنجش کیفیت محیط شهری ۸۲
۳-۶-۱ روش‌های ارزیابی ذهنی ۸۳
۳-۶-۲ روش‌های ارزیابی عینی ۹۳
۳-۶-۳ روش تلفیقی (ترکیب عینی و ذهنی) ۹۳
۳-۷ تدوین معیارهای تحقیق ۹۴
۳-۸ مدل تحلیلی پژوهش ۹۵
۳-۹ جمع‌بندی ۹۸
فصل چهارم: شناخت محدوده‌ی مورد مطالعه ۱۰۰
۴-۱ مقدمه ۱۰۱
۴-۲ شناخت محدوده مورد مطالعه ۱۰۱
۴-۳ ویژگی‌های اجتماعی محدوده ۱۰۲
۴-۳-۱ جمعیت، تراکم جمعیتی و نحوه توزیع آن از ۱۳۵۹-۱۳۹۰ ۱۰۳
۴-۴ ویژگی‌های کالبدی محدوده ۱۰۸
۴-۴-۱ کاربری اراضی و بناها ۱۰۹
۴-۴-۲ ترکیب ارتفاعی بناها ۱۱۰
۴-۴-۳ بناهای ارزشمند ۱۱۱
۴-۵ ویژگی‌های اقتصادی محدوده ۱۱۲
۴-۵-۱ وضعیت اقتصادی محله ۱۱۲
۴-۵-۲ قیمت املاک ۱۱۳
۴-۶ ویژگی‌های زیست‌محیطی محدوده ۱۱۳
۴-۷ شناسایی پروژه‌های محرک شهری در محدوده ۱۱۴
۴-۷-۱ گذر امام‌زاده یحیی ۱۱۴
۴-۷-۲ کوچه و خانه دبیر الملک ۱۱۵
۴-۷-۳ بوستان و سرای کاظمی ۱۱۶
۴-۷-۴ بازارچه عودلاجان و گذر حاجی‌ها ۱۱۷
۴-۷-۵ سنگ‌فرش کردن خیابان پامنار ۱۱۷
۴-۷-۶ گذر مروی ۱۱۸
۴-۸ آمارهای توصیفی ۱۲۳
۴-۸-۱ توصیف ویژگی‌های عمومی پاسخگویان ۱۲۳
۴-۹ جمع‌بندی ۱۲۷
فصل پنجم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ۱۲۸
۵-۱ مقدمه ۱۲۹
۵-۲ روایی و پایایی سوالات پرسشنامه ۱۲۹
۵-۳ نتایج ارزیابی تأثیر پروژه‌های محرک توسعه بر کیفیت محیط ۱۳۱
۵-۴ بعد کالبدی-فضایی ۱۳۲
۵-۴-۱ معیار مسکن ۱۳۳
۵-۴-۲ حمل‌ونقل ۱۴۲
۵-۴-۳ دسترسی به تسهیلات خدماتی ۱۴۷
۵-۵ بعد اجتماعی-فرهنگی ۱۵۰
۵-۵-۱ امنیت اجتماعی ۱۵۲
۵-۵-۲ مناسبات اجتماعی ۱۵۴
۵-۵-۳ مشارکت اجتماعی ۱۵۵
۵-۵-۴ عدالت اجتماعی ۱۵۷
۵-۶ بعد اقتصادی ۱۵۸
۵-۶-۱ اقتصاد خانوار ۱۵۹
۵-۶-۲ اقتصاد محل سکونت ۱۶۰
۵-۷ بعد زیست‌محیطی ۱۶۱
۵-۷-۱ آلودگی ۱۶۳
۵-۸ میزان تأثیر پروژه‌های محرک بر ابعاد مختلف از دید ساکنان ۱۶۴
۵-۹ جمع‌بندی ۱۶۵
فصل ششم: نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادها ۱۶۷
۶-۱ مقدمه ۱۶۸
۶-۲ یافته‌های تحقیق ۱۶۸
۶-۳ آزمون فرضیه‌های پژوهش ۱۷۰
۶-۴ پیشنهادهای پژوهش ۱۷۲
۶-۴-۱ پیشنهادهای کالبدی-فضایی ۱۷۳
۶-۴-۲ پیشنهادهای اجتماعی-فرهنگی ۱۷۳
۶-۴-۳ پیشنهادهای اقتصادی ۱۷۴
۶-۴-۴ پیشنهادهای زیست‌محیطی ۱۷۴
۶-۵ توصیه‌های تحقیق ۱۷۷
فهرست منابع و مأخذ ۱۷۸
پیوست – پرسشنامه ارزیابی تأثیرات پروژه محرک توسعه بر کیفیت محیط محلی ۱۸۶
چکیده انگلیسی ۱۸۸

 

بررسی عوامل محرک توسعه خلاق محلات تاریخی-فرهنگی با تاکید بر رویکرد برندسازی شهریمورد پژوهی: محلات تاریخی شهر شیراز

چکیده:

فراگیر شدن مفهوم شهر جهانی و رقابت پذیری شهری در دهه های اخیر، شکل تازه ای به مناسبات جهانی شهرها بخشیده و رویکردهای نوین شهری را به دنیای شهرسازی معرفی کرده است یکی از این رویکردها برندسازی شهری می باشد برندسازی شهری با بهره گیری از راهکارهای بازاریابی مکان و استراتژی های شهر خلاق، تصویر ذهنی (سیمای) شهر را بهبود بخشیده، شهروندان را به سکونت در شهر یا منطقه مورد برندسازی علاقه مند ساخته و در جذب سرمایه گذاران و گردشگران به شهر نقش موثری ایفا می کند علاوه بر این، برندسازی شهری در نوسازی شهری و بازآفرینی بافت های تاریخی نیز می تواند موثر واقع شود برندسازی شهری به عنوان محرک توسعه و بازآفرینی بافت از طریق مداخلات خرد و خلاقانه عمل می کند در پژوهش حاضر، پژوهش گر به بررسی عوامل موثر بر توسعه خلاق محله سنگ سیاه شیراز با تاکید بر رویکر برندسازی شهری می پردازد در این مسیر با بهره گیری از چارچوب نظری موجود، چهار مولفه “مداخلات فضایی”، “مداخلات غیرفضایی”، “اقدامات بازاریابی و ارتقای مکان” و “تاثیرات غیرمستقیم برندسازی و روایت های شفاهی” موثر در توسعه خلاق بافت تعریف شده است از آن جا که روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی و با استفاده از پیمایش میدانی می باشد، با توزیع تعداد 360 پرسش نامه در محله سنگ سیاه داده های مورد نیاز پژوهش جمع آوری شده است تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون همبستگی پیرسون، نشان می دهد که هر چهار مولفه ذکر شده همبستگی مثبت و معناداری با توسعه خلاق محله سنگ سیاه با بهره گیری از رویکرد برندسازی شهری دارند زیر معیار “پروژه های زیرساختی” با ضریب همبستگی پیرسون 083 بیشترین میزان تاثیر بر توسعه محله و “تاثیرات غیر مستقیم برندسازی” با ضریب 038 کم ترین تاثیر را از دیدگاه ساکنین دارا می باشند نتایج پژوهش به درستی نیاز محله سنگ سیاه به مداخلات فضایی و کالبدی در درجه اول را نشان می دهد که زیرساخت اقدامات فرایند برندسازی شهری را نیز تشکیل می دهد واژگان کلیدی: برندسازی شهری، دیدگاه محرک توسعه، توسعه خلاق، محلات تاریخی

فهرست جداول ز
فهرست نمودارها ی
فهرست تصاویر ک
فهرست نقشه ها ک
فصل اول: مقدمه و کلیات پژوهش۱
۱-۱مقدمه ۲
۱-۲ طرح مسئله ۳
۱-۳ ضرورت پژوهش ۴
۱-۴ اهداف پژوهش ۵
۱-۵ سوالات پژوهش ۵
۱-۶ فرضیات پژوهش ۶
۱-۷روش پژوهش ۷
۱-۸ پیشینه پژوهش ۸
۱-۹ مسائل و محدودیت های پژوهش ۱۰
۱-۱۰ روند پژوهش ۱۰
فصل دوم: چارچوب نظری پژوهش۱۳
۲-۱ مقدمه ۱۴
۲-۲ زمینه های شکل گیری برندسازی شهری ۱۵ 
۲-۲-۱ جهانی سازی ۱۵
۲-۲-۱-۱ اثرات جهانی شدن ۱۷
۲-۲-۱-۲ جهانی سازی و شهرها ۱۸
۲-۲-۱-۳ خصیصه های شهرهای جهانی ۱۹
۲-۲-۲ رقابت پذیری۲۰
۲-۲-۲-۱ رقابت پذیری شهری ۲۱
۲-۲-۲-۲ نقش فضاهای شهری در ارتقای رقابت پذیری شهری۲۲
۲-۳ برندسازی شهری ۲۳
۲-۳-۱ ویژگی ها و کارکردهای مفهوم برند ۲۳
۲-۳-۲ برندسازی ۲۶
۲-۳-۳ برند مکان ۲۸
۲-۳-۴ از برندسازی کالا تا برندسازی مکان ۲۹
۲-۳-۵ تصویر برند ۳۳
۲-۳-۶ سیر تاریخی مطالعات برندسازی شهری ۳۶
۲-۳-۷ چارچوب های برندسازی شهری ۳۸
۲-۳-۷-۱ مدل کاواراتزیس ۳۹
۲-۳-۷-۲ مدل روابط اثربخش برند مکان ۴۳
۲-۳-۷-۳ مدل میدلتون ۴۴
۲-۳-۷-۴ ماتریس شهرت مکان ۴۵
۲-۳-۷-۵ منحنی مد برند مکان ۴۶
۲-۳-۷-۶ سایر مدل های برندسازی مکان ۴۷
۲-۳-۸ فرایند برندسازی شهری ۴۹
۲-۳-۹ اهداف برندسازی شهری ۵۰
۲-۳-۱۰ منافع برندسازی شهری ۵۱
۲-۳-۱۱ استراتژی های برندسازی شهری ۵۲
۲-۳-۱۱-۱ استراتژی شهر خلاق ۵۳
۲-۳-۱۱-۱-۱ مفهوم خلاقیت در توسعه بافت های تاریخی و ارزشمند ۵۵
۲-۳-۱۲ برندسازی: ابزاری قدرتمند در بازآفرینی شهری ۵۸
۲-۳-۱۲-۱ معایب بهره گیری از برندسازی شهری در فرایند بازآفرینی بافت ۶۰
۲-۴ تجارب جهانی ۶۲
۲-۴-۱ شهر بارسلون، اسپانیا ۶۲
۲-۴-۱-۱ ناحیه راوال، بارسلونا ۶۳
۲-۵ جمع بندی ۶۹
فصل سوم: روش شناسی پژوهش ۷۲
۳-۱ مقدمه ۷۳
۳-۲ بررسی معیارهای ارزیابی ۷۴
۳-۲-۱ معیارهای حاصل از تجربیات پیشین ۷۴
۳-۳ جمع آوری داده های پژوهش ۷۸
۳-۴ جامعه آماری مورد سنجش ۷۸
۳-۵ تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری ۷۸
۳-۶ روش های تجزیه و تحلیل داده ها ۸۱
۳-۶-۱ پایایی پرسش نامه ۸۱

۳-۷ جمع بندی فصل۸۲
فصل چهارم: شناخت عرصه پژوهش ۸۳
۴-۱ مقدمه ۸۴
۴-۲ بافت تاریخی شهر شیراز ۸۵
۴-۲-۱ معرفی محله سنگ سیاه ۸۷
۴-۲-۱-۱ معرفی عناصر تاریخی و باارزش محله سنگ سیاه ۸۹
۴-۲-۱-۲ کاربری موجود محله سنگ سیاه ۹۱
۴-۲-۱-۳ شبکه دسترسی محله سنگ سیاه ۹۲
۴-۲-۱-۴ وضعیت اجتماعی محله سنگ سیاه ۹۴
۴-۳ تحلیل SWOT محله سنگ سیاه بر اساس مولفه های برندسازی شهری ۹۹
فصل پنجم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش ۱۰۱
۵-۱ مقدمه ۱۰۲
۵-۲ مشخصات عمومی پاسخ دهندگان ۱۰۲
۵-۲-۱ جنسیت ۱۰۲
۵-۲-۲ سن ۱۰۳
۵-۲-۳ تحصیلات ۱۰۵
۵-۲-۴ وضعیت اشتغال ۱۰۶
۵-۲-۵ سابقه سکونت در محله ۱۰۷
۵-۳ بررسی داده های کمی ۱۰۸
۵-۳-۱ مولفه مداخلات فضایی ۱۰۸
۵-۳-۱-۱ منظر و طراحی شهری ۱۰۸
۵-۳-۱-۲ پروژه های زیرساختی ۱۱۰
۵-۳-۲ مداخلات غیر فضایی ۱۱۲
۵-۳-۲-۱ ساختارهای سازمانی و مدیریتی ۱۱۲
۵-۳-۲-۲ رفتار شهری ۱۱۳
۵-۳-۳ اقدامات مرتبط با بازاریابی و ارتقای مکان ۱۱۵
۵-۳-۴ روایت های شفاهی و تاثیرات غیر مستقیم برندسازی ۱۱۷
۵-۴ جمع بندی یافته ها ۱۱۹
فصل ششم: نتیجه گیری و ارایه پیشنهادها ۱۲۲
۶-۱ مقدمه ۱۲۳
۶-۲ یافته های پژوهش ۱۲۴
۶-۲-۱ مداخلات فضایی ۱۲۴
۶-۲-۲ مداخلات غیر فضایی ۱۲۶
۶-۲-۳ اقدامات مرتبط با بازاریابی و ارتقای مکان ۱۲۸
۶-۲-۴ روایت های شفاهی و تاثیرات غیر مستقیم برندسازی ۱۳۰
۶-۳ آزمون فرضیه ها ۱۳۱
۶-۴ پیشنهادها ۱۳۳
۶-۴-۱ پیشنهادهای بخش مداخلات فضایی ۱۳۳
۶-۴-۲ پیشنهادهای بخش مداخلات غیرفضایی ۱۳۵
۶-۴-۳ پیشنهادهای بخش اقدامات بازاریابی و ارتقای مکان ۱۳۷
۶-۴-۴ پیشنهادهای بخش تاثیرات غیر مستقیم برندسازی ۱۳۸

فهرست منابع ۱۴۰
پیوست ۱۴۶
چکیده انگلیسی ۱۴۸

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهرخلاق و بهره‌گیری از طبقه خلاق هنرمندان ( نمونه موردی خیابان اصلی گوهردشت کرج )

چکیده

بازآفرینی شهری،به مثابه روایتی فراگیرویکپارچه ازمرمت شهری،جریانی است که ازیکسوبه تمامی وجوه ومحدودیت‌های امرتوسعه دربطن شهرموجودتوجه می‌کندوازسوی دیگر،به تدارک فرصت واستفاده ازهرفرصتی برای تبدیل ساختن آن به ابزاری برای رسیدن به توسعه می‌پردازد حال دراین بین،جهان امروز شاهد جهشی بلند بسوی زندگی هر چه بهتر و با کیفیت تر است و تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی یکی از اصلی ترین اهداف توسعه آن می باشد امروزه اطلاعات و دانسته های هر فرد سرمایه و ثروت او محسوب می گردند بر این اساس لازم است تا نگاهی نو به علم شهرسازی و اصول آن داشته باشیم در دهه 80 میلادی، نظریه شهرهای خلّاق برای پاسخگویی به احساس نیاز روزافزون به توسعه دانش بنیان مطرح گردیدوسپس درسال 2002میلادی باانتشارنوشته ارزشمندریچارد فلوریدا جهشی بی سابقه را تجربه کردفلسفه شهرخلاق آن است که درهرشهری همیشه ظرفیتی بسیاربیشترازآنچه مادروهله اول تصورمی‌کنیم،وجودداردوجایگاه شهربه عنوان محل شکل گیری بسترهای جامعه دانایی ویکی ازالزامات اساسی تشکیل خوشه های علم وفناوری وحفظ سرمایه های انسانی خلّاق(طبقه خلاق)بسیارضروری ومهم است بنابراین درعصری که تنوع فرهنگی واقتصادی روبه رشداست، خیابان‌ها، میادین، پارک‌هاوسایرفضاهای عمومی هسته اصلی بلوک‌های ساختمانی سکونتگاه‌هاراجهت برقراری تعاملات وایجادسرزندگی درزندگی شهری راتشکیل می‌دهند، لذا با بازآفرینی فضاهای شهری با اهداف جدید ونومی‌توانیم به حفظ حیات ودرخشش شهرهایمان دردنیای اقتصادی جدید بپردازیم براین اساس پژوهش حاضربه صورت کیفی وبه شیوه توصیفی- تحلیلی-تطبیقی انجام شده است و داده‌ها واطلاعات موردنیازپژوهش، حاصل مطالعات کتابخانه‌ای، برداشت‌ها ومطالعات میدانی است با بررسی «خیابان اصلی گوهردشت کرج» به عنوان نمونه موردی پژوهش و فضای شهری باپتانسیل جذب گروه خلاق هنرمندان، مشخص می‌شودکه برای جذب وحفظ طبقه خلاق فوق، وجودفعالیت‌هایی ویژه که موردعلاقه آن‌هااست وایجادبسترکالبدی مناسب جهت وقوع چنین فعالیت‌هایی درفضا، که باعث تعاملات اجتماعی آنان با مردم شود، ضرورت دارد لذا پژوهش فوق به دنبال چگونگی ایجادچنین زمینه ای است تاازطریق آن موجب بازآفرینی فضای شهری فوق درتمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی واجتماعی شده وبه الگو وقطبی محرک برای سایرفضاها، تبدیل گرددتادرنهایت به توسعه شهرکرج منجرشود

فصل اول-کلیات تحقیق        1

 

-1-1 طرح مسئله 2

 

-2-1 سواﻻت تحقیق 4

 

-3-1 فرضیات تحقیق        4

 

-4-1 اهداف تحقیق 4

 

-5-1 پیشینه تحقیق                5

 

-6-1 ضرورت انجام تحقیق وکاربردنتایج آن                6

 

-7-1 قلمروی تحقیق        7

 

-8-1 جامعه آماری موردمطالعه        8

 

-9-1 امکانات ومحدودیتهای تحقیق                    8

 

-10-1 روش تحقیق        8

 

-11-1 روش جمع آوری دادههاو اطﻻعات            8

 

-12-1 روش نمونهگیری        9

 

-13-1 سابقه موضوع        9

 

-14-1 روش بهکارگیری وتجزیه وتحلیل دادهها        9

 

– نمودارفرآیندتحقیق            10

 

فصل دوم- مبانی نظری وپیشینه تجربی پژوهش        11

 

– مقدمه 12

 

– نمودارفرآیندفصل دوم        13

 

-1-2 فضای شهری، مفهوم و ویژگیها ومولفه های سازنده کیفیت فضای شهری    14

 

-1-1-2 تعریف و مفهوم فضا        14

 

-2-1- 2 تعریف و مفهوم فضای شهری        15

 

-3-1-2 اهمیت ونقش عرصه های عمومی درقرن معاصر    17

 

 

 

 

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهر خﻻق و بهره گیری از طبقه خﻻق هنرمندان    بهاره تبرک

 

-4-1-2 ویژگی هاوانواع فضاهای شهری        18

 

– محتوا و عناصرمحتوای فضای شهری            18

 

(1 عناصرمتغیرمحتوای فضای شهری: فعالیتها        19

 

(2 عناصرنسبتاپایدارمحتوای فضای شهری: حیات مدنی        20

 

– عوامل مؤثردرمحتوای فضاهای شهری    21

 

(1 نهادها        21

 

(2 فرهنگ 21

 

(3 پویایی شهرنشینی وشهرگرایی 22

 

-5-1-2 مبانی ومولفه های سازنده کیفیت محیط درطراحی شهری        22

 

-2-2 بازآفرینی شهری            27

 

-1-2-2 تعریف بازآفرینی            27

 

-2-2-2 خاستگاه بازآفرینی شهریدرسیروتحولمرمت وحفاظت شهری            27

 

-آستانه قرن بیست ویکم: »تجدیدنسل شهرها« و»بازآفرینی شهری27        (1970 -1999) «

 

-تجدیدنسل به عنوان راهبردی برای مرمت وحفاظت شهری    28

 

-3-2-2 راهبردها واصول بازآفرینی شهری        28

 

-4-2-2بازآفرینی شهری مبتنی برتوسعه خﻻق وایجادزمینه برای وقوع خﻻقیت های هنری    31

 

-5-2-2 جایگاه هنرشهری دربازآفرینی وتوسعه خﻻق فضاهای شهری    32

 

-3-2 مفهوم خﻻقیت، طبقه خﻻق وحوزههای شهری خﻻق        36

 

-1-3-2 مفهوم خﻻقیت ونوآوری    36

 

– گونه های متفاوت خﻻقیت 37

 

– اقتصادخﻻق شهری        37

 

-2-3-2 مفهوم طبقه وگروه های خﻻق شهری        38

 

-3-3-2 مفهوم شهرها،خوشه هاو حوزه های خﻻق شهری            42

 

– تئوری های اصلی خﻻقیت درشهرسازی    44

 

– جذب و حفظ طبقه خﻻق (اولین تئوری مطرحشده درموردشهرخﻻق-ریچاردفلوریدا)        44

 

– برنامه ریزی شهر خﻻق (چارلزلندری) 46

 

 

 

 

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهر خﻻق و بهره گیری از طبقه خﻻق هنرمندان    بهاره تبرک

 

-4-3-2معیارهای شهرخﻻق وعوامل جذب طبقه خﻻق    47

 

– معیارهای فلوریدا        47

 

– معیارهای استفاده شده درپژوهشهای داخلی        49

 

– معیارهای تحقیق ییگیتکلنرودیگران                    51

 

– معیارهای مونتگمری                52

 

– معیارهای مطرح شده توسط یونسکو                54

 

-5-3-2 نقش خﻻقیت دربازآفرینی شهری        55

 

– نقش خﻻقیت دربازآفرینی محیطی(کالبدی)                    56

 

– نقش خﻻقیت دربازآفرینی اقتصادی                    56

 

– نقش خﻻقیت دربازآفرینی فرهنگی 57

 

-4 -2 بررسی تجارب جهانی                    58

 

-1-4-2 تجربه یوکوهاما، ژاپن                58

 

-2-4-2 تجربه ونکوور، کانادا        59

 

-3-4-2 تجربه هامبورگ، آلمان    60

 

-5 -2 چارچوب مفهومی        62

 

-1 -5 -2 دسته بندی معیارهای کیفیت طراحی شهری درقالب مؤلفههای طراحی شهری        62

 

-2 -5 -2 جمعبندی اصول ومعیارهای بازآفرینی فضاهای شهری    66

 

-3 -5 -2 جمعبندی معیارهای مبانی نظری وتجربیات جهانی نظریه شهرخﻻق            67

 

-4 -5 -2 جدول جمع بندی معیارها وارائه مدل مفهومی پژوهش        71

 

– نتیجهگیری        73

 

فصل سوم- شناخت وتحلیل نمونه موردپژوهش            75

 

– مقدمه        76

 

-1-3 معرفی وبررسی ساختارشهرکرج    77

 

-وجه تسمیه            77

 

– تحلیل وضعیت ساختاری کرج        77

 

 

 

 

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهر خﻻق و بهره گیری از طبقه خﻻق هنرمندان    بهاره تبرک

 

-2-3 ویژگیهای جمعیتی واقتصادی            80

 

– سوابق جمعیتی        80

 

– ترکیب جنسی جمعیت        80

 

– مهاجرت    81

 

-3-3 مطالعات طرحهای فرادست                82

 

-1-3-3 طرح جامع شهرکرج (سال82            (1392

 

-4 -3 معرفی وبررسی نمونه موردپژوهش براساس نظام های طراحی        89

 

-1-4-3 نظام حرکت و دسترسی    92

 

– بررسی سلسله مراتب معابر        92

 

– بررسی عرض معابر            94

 

– بررسی نظام حرکت ودسترسی وپارکینگها            96

 

– بررسی مقاطع عرضی معبر        99

 

-2-4-3 نظام کاربری زمین وفعالیت            100

 

– بررسی نوع کاربریها، فعالیتها، الگوی زمانی استفاده ومقیاس عملکردی فعالیتها    100

 

-3-4-3 نظام زیست محیطی        104

 

– بررسی شیب معبروسیستم دفع آبهای سطحی            104

 

– بررسی نظام سایه اندازی درمقطع عرضی خیابان            104

 

-4-4-3 نظام فرم کالبدی ومنظرشهری            106

 

– بررسی کیفیت پیادهروها            106

 

– بررسی محصوریت فضایی        106

 

– بررسی نسبت توده وفضا    108

 

– بررسی نقشه قدمت اینیه وتعدادطبقات        108

 

-5 -4-3 نظام استخوانبندی فضاهای همگانی    112

 

– بررسی کیفیت انعطافپذیری عملکردی        112

 

– بررسی غنای حسی                112

 

– بررسی نشانههای شاخص وفضاهای مکث وخاطره انگیز            113

 

 

 

 

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهر خﻻق و بهره گیری از طبقه خﻻق هنرمندان    بهاره تبرک

 

-5-3 بررسی معیارهای غیرمکانی مطرح شده توسط یونسکو برای پیوستن به شبکه شهرهایخﻻق    115

 

-6-3 سنجش معیارهای تحقیق باپرسشنامه 116

 

-1 -6 -3 سنجش عام معیارهای کیفیت طراحی شهری وفضای شهری خﻻق        116

 

-2 -6 -3 سنجش معیارهای فضاهای شهری جاذب طبقه خﻻق هنرمندان    118

 

-7-3 جمع بندی بررسی هاوتحلیل نمونه موردمطالعه درقالب جداول امکانات ومحدودیتها    121

 

– ارائه نقشه تحلیل یکپارچه حوزه 127

 

فصل چهارم- اصول ومبانی طراحی            129

 

– مقدمه        130

 

-1-4 تدوین اهداف وارائه سیاست های طراحی            131

 

-1-1-4 اهداف کﻻن طراحی درقالب نظامهای طراحی    131

 

-2-1-4 سیاستهای طراحی درقالب نظام های طراحی                132

 

-2-4 ارائه آلترناتیوهای طراحی            134

 

-3-4 ارزیابی وگزینش آلترناتیو نهایی    138

 

– ارائه پﻻن راهبردی        139

 

-4-4 ارائه نقشه های طراحی نمونه موردی پژوهش        142

 

-1-4-4 نظام حرکت ودسترسی        142

 

– نظام حرکت ودسترسی ومقاطع عرضی پیشنهادی معبر            142

 

-2-4-4 نظام کاربری زمین وفعالیت            146

 

– کاربری، فعالیت ومقیاس عملکردی پیشنهادی                146

 

– تعریف الگوی زمانی جدید برای فعالیتها    149

 

-3 -4-4 نظام زیست محیطی    149

 

– ساماندهی شیب معبروسیستم دفع آبهای سطحی        149

 

– ساماندهی نظام سایهاندازی وبهبودآسایش اقلیمی برای پیاده        149

 

-4 -4 -4 نظام فرم کالبدی ومنظر شهری            150

 

 

 

 

 

بازآفرینی فضاهای شهری با رویکرد نظریه شهر خﻻق و بهره گیری از طبقه خﻻق هنرمندان    بهاره تبرک

 

– ساماندهی کیفیت پیادهروها    150

 

– بهبودکیفیت محصوریت فضایی    150

 

– توده وفضای پیشنهادی        150

 

– تعدادطبقات پیشنهادی    152

 

-5 -4 -4 نظام استخوانبندی فضاهای همگانی    154

 

– ایجادزمینه مناسب جهت بهبودکیفیت انعطافپذیری عملکردی    154

 

– بهبودکیفیت غنای حسی        154

 

– تأکیدبرنقاط وفضاهای مکث ونشانهای        154

 

-5 -4 ارائه پﻻن طرح ودیدهای سه بعدی وجزئیات طراحی پیشنهادی    154

 

– دیدسه بعدی کلی ازمحور – نمایش ایدههای طراحی        155

 

– پﻻن جانمایی پیشنهادات طراحی 156

 

(1 پﻻن ومقطع عرضی پیشنهادی میدان اصلی    157

 

– ارائه دیدهای سه بعدی ازمیدان اصلی    160

 

(2 پﻻن پیشنهادی فضای سبز(تقاطع خیابان سیزدهم)        161

 

– ارائه دیدهای سه بعدی ازفضای سبز(تقاطع خیابان سیزدهم)        162

 

(3 ارائه دیدهای سه بعدی ازورودی، ایستگاه تاکسی ها وطول مسیر    163

 

– جمعبندی ونتیجهگیری نهایی        164

نقش باززنده‌سازی خانه‌های تاریخی در فرایند بازآفرینی بافتهای شهری (نمونه موردی:خانه تاریخی کیانپور در مرکز محله علیقلی‌آقا – اصفهان)

چکیده

بافت های شهری – تاریخی (مراکز تاریخی) شهرهای قدیمی در طول زمان به تدریج مجموعه ای از واحدهای معماری – شهری مختلف را دارا می گردد و این واحدها ، محیطی را پدید می آورند که نمایانگر روابط متقابل ساکنان در فعالیت های گوناگون آنان طی نسل های متفاوت خواهد بود و این مراکز مسکونی (بناها و بافت های تاریخی) هیچگاه شکل ثابتی نداشته و برحسب تغییر زمان ، تغییر شکل و فرم پذیرفته اند با پیشرفت روزافزون جامعه صنعتی ، اتکا به منطق و تکنولوژی رواج بیشتری یافته و در پی خود تحولاتی را در مدت زمانی نسبتا کوتاه در فعالیت های انسان بوجود آورده است و به دنبال آن نیازهای جدیدی برای انسان های این جامعه رخ می نماید که کالبد قدیم قادر به پاسخگویی به این نیازهای جدید نمی باشد لذا به دلیل دگرگونی و تغییر در نیازهای افراد و ساکنین بافت قدیمی و بروز نیازهای جدید که نشات گرفته از شرایط جدید شهرنشینی و زندگی مدرن است ، بناهای تاریخی که برای عملکرد های معین در زمانی که از آن فاصله گرفته ایم بنا شده اند ، دیگر قادر به جوابگویی به نیازهای یاد شده نبوده و بنابراین رفتارهایی که در ارتباط با بناها و بافت های تاریخی صورت می گیرد موجب متروک شدن ، تخریب و در نتیجه از بین رفتن تدریجی و به فراموشی سپردن می انجامد این موضوع به دلیل شایع بودن و نیز ادامه مداخلات تخریبی در بافت های تاریخی شهرها موضوعی است که حداقل از دو جنبه دارای اهمیت است : یکم ، گذشتن از مرز بی تفاوتی نسبت به آنچه در بافت های تاریخی حادث می شود دوم ، ظهور اندیشه ای تازه که سوای محتوای شکلی – کالبدی اش ، در جستجوی راهی جدید برای بحرانی است که زاده گذشت زمان در بی تفاوتی است از لحظه ای که کار مرمت بر روی میز طراح قرار می گیرد ، چالش نحوه مواجه با موضوع در راه نیل به هدفی که نتیجه اش خیرخواهانه بوده و به دنبال پاسخی خلاقانه و علمی برای باز زنده سازی بافت تاریخی است ، آغاز می گردد در جستجوی راهی برای پاسخ به این مهم ، به پشتوانه و همفکری اساتید گرانقدر راهی اندیشیده شده که بنیان فکری بس عمیق تر در گذشته داشته و به زبان امروزی تر مطرح می گردند و آن نقش مرمت و باز زنده سازی بناهای تاریخی در بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد و اینجاست که زنده کردن و ایجاد فعالیت جدید در کالبد قدیم مطرح می شود و دارای ضوابط و مقرراتی است که حاکی از مشروط بودن مداخله در کالبد قدیم می باشد با بازگرداندن شرایط زندگی معاصر به بافت تاریخی به نوعی موضوع حفاظت و توسعه شهری در قالب بازآفرینی محلات تاریخی و طراحی برای مرمت و باز زنده سازی و پویایی مجموعه بناها و حفاظت آثار با ارزش بافت کالبدی و بوجود آوردن حداکثر پیوند با شبکه های تاسیساتی و تجهیزاتی اطراف محدوده بخش قدیم و تغییر کاربری های موجود در جهت تقویت موضع اقتصادی و تقلیل عوامل فرساینده بافت کالبدی ، عامل اصلی و محرک توسعه در جهت نیل به بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد تا در کل پیوندی بین محیط انسانی و کالبدی بوجود آید در این زمینه تنها در حوزه تجربه های آکادمیک در دروس دانشگاهی است که می توان این ایده های پیشتاز را به گفتمان گذارد و این فرصتی است که این تجربه را خواهد آزمود از این رو این رساله در سه بخش کلی ارزیابی ، بازشناخت و تدبیر ارائه می شود در مبحث ارزیابی به سراغ مبانی نظری رفته و پاره ای از قوانین ، منشورها ، کنوانسیون ها و نظریه های مرتبط با موضوع را جهت تدوین چهارچوب نظری ارائه می نماییم و در این میان نگاهی به تجارب داخلی و خارجی داشته که هر یک با شیوه ای مخصوص به خود با موضوع برخورد نموده تا نحوه های پاسخگویی به موضوع مورد نظر و تاثیرات آن را بیابیم در مبحث بازشناخت پس از بررسی ویژگی های عمومی و کالبدی شهرهای تاریخی ایران در جهت وجه تعمیم موضوع به بررسی و بازشناخت شهر در زمینه های جغرافیایی – اقلیمی ، تاریخی – فرهنگی – اجتماعی و جمعیتی و سپس به بررسی بافت تاریخی و سیر تحول آن در مقاطع زمانی معین با ارائه نقشه ها و تصاویر به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت قدیم و فعلی از لحاظ ویژگی های کالبدی و کاربردی پرداخته ایم در مبحث آخر پس از بازشناخت نمونه موردی در قالب شاخه های آمیختگی معماری ، طرح مرمت معماری را با نگاهی به وضعیت میان شالوده های شهری به عنوان تاسیسات و تجهیزات شهری و( شبکه های خدماتی – فنی – رفاهی) که در عمل هادی تحرک فضایی و سلطه فزاینده ساکنان بر منطقه وابسته به شهر آنان است به تدبیر برده و ارائه کرده ایم

فصل اول- چهارچوب پژوهش و روش تحقیق 

1-1) بیان مساله تحقیق 2 
1-2) اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن 3 
1-3) هدف های تحقیق 3 
1-4) سوالات یا فرضیه های تحقیق 4 
1-5)پیشینه پژوهش 4 
1-6)روش تحقیق 5 
فصل دوم – چهارچوب نظری پژوهش
2-1) گزارش اول – مرمت ، باززنده سازی ، حفاظت 7 
2-1-1) سیر تکوین و تکامل تفکر مرمت و باززنده سازی و رویکرد مدرن حفاظت 8 
2-2) گزارش دوم – مرمت و حفاظت شهری 10 
2-2-1) سیر تکوین و تکامل تفکر مرمت و حفاظت شهری 10 
2-2-2) رویکردهای منشورها ، قطعنامه ها و مصوبات و نظریات جهانی مرمت شهری 11 
2-3) گزارش سوم – بازآفرینی شهری 14 
2-3-1) زمینه های تکوین و تثبیت رویکرد بازآفرینی شهری 15 
2-3-2) بازآفرینی مبتنی بر حفاظت 19 
2-3-3) راهبردهای مرمت و حفاظت شهری با رویکرد بازآفرینی برگرفته از اسناد معاصر 20 
2-4)گزارش چهارم – بررسی رویکرد مشترک بین حفاظت و توسعه 22 
2-4-1) حفاظت وتوسعه درنیمه اول قرن بیستم 23 
2-4-2) دهه های 1960 و1970 میلادی 25 
2-4-3) دههً 1980 ، بازآفرینی مبتنی بر اقتصاد 30 
2-4-4) به سوی رویکردی منسجم ازآغاز دهه 1990 31 
2-4-5) بازآفرینی مبتنی بر حفاظت 33 
2-4-6) مروری بر یک سند به منظور بررسی دیدگاه ها و نظریات 38 
2-5) گزارش پنجم – تجارب خارجی و داخلی همسو با موضوع 49 
2-5-1) تجارب خارجی 49 
2-5-1-1) بولونیای مرکزی 50 
2-5-1-2) کوونت گاردن 53 
2-5-1-3) کسلفیلد ، منچستر 54 
2- 5-2) تجارب داخلی تاثیر گذار بر بافت پیرامون 55 
2- 5- 2- 1) خانه منوچهری کاشان 56 
2- 5 -2-2) مجموعه دانشکده معماری دانشگاه سهند در تبریز 62 
2-5-2-3) خانه های داوید و سوکیاس-دانشگاه هنر اصفهان 65 
2-6) گزارش ششم- جمعبندی و نتیجه گیری کلی 67 
فصل سوم – ویژگی های عمومی و کالبدی شهرهای تاریخی ایران (بررسی وجه تعمیم موضوع)
3-1) ویژگیهای عمومی 72 
3-2) ویژگیهای کالبدی 75 
3-2-1) ویژگی های محلات مسکونی 76 
3-3) جمعبندی ونتیجه گیری 80 
فصل چهارم – شناخت شهر و محدوده مورد مطالعه 
4-1)گزارش اول – بررسی ویژگیهای جغرافیایی و تاریخی 82 
4-1-1) جغرافیای طبیعی (ویژگی های جغرافیایی) 82 
4-1-1-1) اقلیم و آب و هوای استان اصفهان 84 
4-1-1-2) زلزله خیزی در استان اصفهان 86 
4-1-2) جغرافیای انسانی(ویژگی های جمعیتی) 87 
4-1-3) ویژگیهای اجتماعی – فرهنگی 88 
4-1-4) ویژگی های تاریخی 89 
4-1-4-1)علل وجودی شهر اصفهان 89 
4-1-4-2) وجه تسمیه اصفهان 94 
4-1-4-3) بررسی اجمالی سیر تحول اصفهان – سالهای قبل از اسلام 96 
4-1-4-4) اصفهان بعد از اسلام 97 
4-1-5) تجزیه وتحلیل و نتیجه گیری 103 
4-2) گزارش دوم- شناخت و مطالعه محدوده مورد مطالعاتی 104 
4-2-1) بافت شهری- تاریخی بیدآباد 104 
4-2-2) محله پشت بارو 105 
4-2-3) مرکز محله علیقلی آقا 106 
4-2-4) گالری اسناد تصویری 108 
4-2- 5)تحلیل وضعیت بافت تاریخی – شهری بیدآباد 112 
فصل پنجم – مطالعه و شناخت نمونه موردی همراه با ارائه طرح مرمت معماری
5-1) مرحله اول – مرحله شناخت 114 
5- 1- 1) گزارش نخست – شناخت اولیه (معرفی اجمالی بنا) 114 
5- 1- 2) گزارش دوم – شناخت از نگاه شاخه های آمیختگی 115 
5- 1- 2-1) شناخت از نگاه شاخه آمیختگی کالبدی 116 
5- 1- 2-1-1) شاخه آمیختگی کالبدی اثر در قالب شهر 116 
5- 1- 2-1-2) شاخه آمیختگی کالبدی اثر در قالب بنا 116 
5- 1- 2-2) شناخت از نگاه شاخه آمیختگی کاربردی 119 
5- 1- 2-3) شناخت از نگاه شاخه آمیختگی شکلی 120 
5- 1- 2-4) شناخت از نگاه شاخه آمیختگی ساختاری 121 
5-1-2-5) شناخت از نگاه شاخه آمیختگی پیوندهای محیطی 123 
5-2) مرحله دوم – آسیب نگاری و ارائه طرح 124 
پیوست 161 
منابع و مآخذ 174